یکی از مسائل مهم دانش اصول فقه، که در فقه و اخلاق کاربرد فراوانی دارد، مبحث «تزاحم» است. با توجه به تفاوت حوزۀ فقه و اخلاق، تزاحمی که در حل مسائل اخلاقی مطرح است، در تعریف، تقسیم و مرجحات، با تزاحم مطرح در دانش فقه، اختلاف قابل‌توجهی دارد. در این تحقیق، اولاً در صدد طراحی چهارچوب نوینی برای مسألۀ تزاحم در اصول «فقه الاخلاق» هستیم. ثانیاً برای حل برخی از مسائل اخلاقی که در تبیین سبک زندگی اسلامی س...

تشبیه یکی از بارزترین و بنیادی ترین شیوه های بیانی است که نفش عمده ای در خیال انگیزی و تاثیر کلام شاعران داشته است. در این مقاله به شیوه توصیفی -تحلیلی و تطبیقی تشبیهات موجود در ادبیات حکمی بوستان و سروده های جکمی متنبی از وجوه محتلف طرفین تشبیه -جسی و عقلی بودن -مفرد و مرکب بودن - وجه شبه بررسی گردیده و تحلیلی آماری از آن ها ارایه شده است. نتایج تحقیق حاکلی از آن است که هر جند سعدی و متنبی از ...

علامه ملا محسن فیض کاشانی که در حکمت و فلسفه از شاگردان به نام صدرالدین شیرازی است، یکی از پرکارترین علمای شیعه در عصر صفویه است. وی در «هستی‌شناسی» و سایر موضوعات فلسفی نیز از پیروان حکمت متعالیه صدرایی بوده و همچون صدرالحکمای شیرازی با تسلط به فلسفه مشّائی و اشراقی و آشنایی کامل با عرفان به مبانی عرفا و طریقه ایشان نظر داشته و مطالب عرفانی مربوط به مباحث هستی‌شناسی را با مبانی عرفانی برهانی بر...

محققان از طریق ادبیات تطبیقی روشی را به‌دست می‌آورند که به‌واسطه آن، دیدگاه انسان در مطالعه آثار ادبی عمیق گشته و به بررسی پیوندهای آثار ادبی و نویسندگان ملل مختلف و کشف منابع الهام‌بخش آنها می‌انجامد. بررسی تطبیقی سخنان امام علی× در نهج البلاغه و اشعار حکمی سامی بارودی تلاشی است مبتنی بر روش تطبیقی برگرفته از مکتب فرانسوی برای بررسی تاثیرپذیری یا عدم تاثیرپذیری پیشوای شعر معاص...

ضعف اراده معادل واژه ی یونانی آکراسیا و به معنای عمل تعمدی فاعل برخلاف حکم خویش به بهترین است. این مساله نخستین بار در فلسفه توسط سقراط مطرح شد. او بر این باور بود که امیال و شهوات را چنان قدرتی نیست که بتوانند بر خرد چیره شده و باعث شوند تا آدمی برخلاف آن چه خوب می داند عمل کند. در دوره ی معاصر دیویدسن به طور جدی تلاش کرد تا در راستای حمایت از امکان پذیری ضعف اراده، برخی از ناسازگاری های حاصل ...

جستار حاضر با ارائه پرسشی بنیادین در باب رمز و تمثیل، به جستجو و تبیین مبانی فلسفی رمز و نماد در حکمت متعالیه با روش توصیفی و تحلیلی پرداخته است و با طرح این فرضیه که رمز و تمثیل، ریشه در عالمَ مثال و عالم عقل داشته و از سوی دیگر، به پالایش درونی و خیالِ مهذّبِ هنرمند گره خورده است، منتهی به نتایجی شده که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان کارکرد خیال در تجسیمِ معانی و ترویحِ اجسام، نسبی بودن بیان نمادین، اشت...

قصاص، کیفر قتل یا جراحت عمدی است. یکی از شروط جریان قصاص، انتفای ابوت است. برمبنای این شرط، اگر قاتل، پدر مقتول باشد، قصاص در حق او جاری نمی‌شود. مستندات روایی و شهرت فتوایی که بر این مسئله نزد فریقین اقامه شده، قانون‌گذار را بر آن داشته در مادۀ 301 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 این شرط را درنظر بگیرد. اطلاق کلام فقیهان و نص قانون، مقتضی انتفای مطلق قصاص پدر به‌سبب قتل فرزند است. این درحالی است...

 واژه « سبیل » محوری ترین لفظ آیاتی است که بر نفی سبیل کافر بر مؤمن دلالت دارد و نیز در آیات دیگر قرآن کریم معانی متفاوتی را شامل می شود. گرچه سبیل در لغت به معنای غلبه و تسلط نیامده، استعمال آن با تقدیر کلمه غلبه بسیار رایج است. لذا مفسران در تعابیر خود از این لفظ با معانی مشابهی از قبیل غلبه در حجت، غلبه در آخرت؛ غلبه ظاهری و غلبه باطنی مومن بر کافر یاد کرده اند. فقیهان نیز در استنباط خود از ...

«شفافیت» به‌عنوان یکی از ویژگی‌های کیفی قوانین، از عناصر مهم در تحقق امنیت حقوقی کشورهاست و با توجه به کارویژه‌های نهادهای پاسدار قانون اساسی در راستای تحقق قوانین باکیفیت، شورای نگهبان ایران و دادگاه قانون اساسی فدرال آلمان بر مسئلة شفافیت قوانین از جنبه‌های گوناگون نظارت می‌کنند. در این مقاله با بهره‌گیری از روش توصیفی ـ تحلیلی و با بررسی رویة عملی نهادهای پاسدار قانون اساسی ایران و آلمان، مع...

هدف پژوهش، طراحی الگوی خریدهای ناگهانی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و اعتبارسنجی آن مبتنی بر پژوهشی آمیخته و به روش توصیفی- اکتشافی است. ابتدا با روش‌ نظریه‌پردازی داده بنیاد، مقوله‌های شکل‌دهنده مدل با کدگذاری باز شناسایی و سپس با بهره‌مندی از کدگذاری محوری و انتخابی، الگوی مورد نظر ارائه شده است. در ادامه به اعتبارسنجی الگو در بین جامعه مورد مطالعه به روش مدل سازی معادلات ساختاری پرداخته شده است....