لبیت الحکمة مکانة ممتازة و خاصّة فی حرکة الترجمة فی العهد العباسی. الراجح أنّ «المأمون» هو مؤسسه. نشأته أدّت إلی تطوّر الفلسفة و الکلام بین العرب. مؤیّد هذا الأمر ظهور «الفارابی» الذی تلمّذ علی «متّی بن یونس» أحد مترجمی بیت الحکمة و أیضاً ظهور الفیلسوف «یحیی بن عدیّ»، تلمیذ «الفارابی». کان «یحیی »من مترجمی بیت الحکمة أیضًا. من أعلام هذا المعهد و ذوی الأثر البارز الذین حضروا فیه من مختلف العلوم نستطیع أن ...

ان أقدم نص أدبی غیر شیعی قام بجمع کلمات الإمام علی (ع) هو کتاب (مائه کلمه من کلمات علی (ع) ) للجاحظ (المتوفی 255 ﻫ) حیث یحتوی هذا الکتاب علی 100 حکمه من حکم الامام علی (ع). وفق هذه الدراسه 59 حکمه من هذه الحکم المائه قد جاءت بعد الجاحظ فی النصوص الادبیه المختلفه دون أی أثر او اسم علی (ع) و هذا الغیض من الفیض یدل علی تسامح او تقصیر ظاهر قد ارتکبه بعض الادباء فی انتساب هذه الکلمات. یبدو ان للث...

تنقسم بلاد العرب ـ بسبب الظروف الطبیعیة ـ إلی قسمین کبیرین یختلفان اختلافاً متبایناً فی الحیاة عامة، و تبعا لذلک ینقسم سکانها إلی قسمین أیضاً هما الجنوبیون فی الیمن المتحضرون و هم القحطانیون أو الحمیریون، و الشمالیون فی الحجاز الذین یعیشون معیشة بداوة و هم العدنانیون و هذه الظروف التی سببت اختلاف حیاتهم لاشکّ و لاریب سببت اختلاف لغتهم. فالقحطانیون و العدنانیون شعبان عرفهما التاریخ و خلّفا لنا من لغت...

إنّ استدعاء الشخصیات القرآنیة بمعنی استحضار الشخصیات أو الأحداث أو المراحل التاریخیة فی عمل أدبی فی الادب العربی المعاصر، هومن آخر أطوار علاقه األأدیب المعاصر بموروثه. و یعدّ القرآن من مصادر الإبداع والتعبیر بالشخصیة القرآنیة أوتوظیفها، و یعطی غنی و أصالة وشمولاً لأدب الأدیب. و بما أن الموروث الدینی أقرب إلی الذاکرة الجماعیة فقد أقبل الأدباء إلی هذا الجانب شعراً و نثراً بعد نکسة حزیران 1967. أقبلوا ...

قدیم ترین اثر ادبی عربی که سخنان علی (ع) را جمع آوری کرده است، کتاب (مائه کلمه من کلمات الامام علی ) تألیف جاحظ (متوفی 255) است که 100 حکمت را از آن حضرت نقل کرده است. بر اساس این تحقیق، در متون ادبی پس از جاحظ به 59 مورد از این سخنان دست یافته ایم که یا بی نام و نشان و یا منسوب به دیگران آمده است. در این میان به دقت و امانتداری ثعالبی (متوفی 429) سخت باید تردید کرد زیرا 17 مورد از این کلمات را...