ایزدبانوان ایرانی همچون آناهیتا به دلیل حضور پرقدرت خود در ادوار تاریخی کهن و همچنین دنیای اساطیری و نیز با داشتن بن‌مایه‌هایی از کهن ‌الگوی مادر کبیر توانسته‌اند در عرصه‌های مختلف ذهن بشری به حیات خویش ادامه دهند. افسانه‌های عامیانه ایرانی که برگرفته از ذهن ناخودآگاه مردم هستند، بستر بسیار مناسبی برای ادامة حیات ایزد بانوان ایرانی در طول تاریخ شده‌اند، به طوری که با تحلیل این افسانه‌ها می‌توان...

پژوهش های نشانه شناختی و نمادین در افسانه ها، راه های تازه ای برای تحقیقات ادبی و اسطوره شناسی می گشاید. نشانه ها در افسانه ها معمولاً همان نمادها دانسته می شوند؛ زیرا در افسانه ها نشانه های شخصی را نمی توان سراغ کرد. افسانه های مازندران نشانه هایی دارد که گاه همانند افسانه های دیگر است و گاه ویژه ی خود این سرزمین به شمار می رود؛ برای نمونه: عناصر طبیعی آن چون گیاهان و حیوانات، به گونه ای بومی آ...

  با­­­ بررسی و نگرشی عمیق در میان رمان­ های معاصر ادب فارسی، به عناصر و مضامین نابی دست می­ یابیم، که هر یک به دلیل برخورداری از مولفه­ های منحصر به فرد، داستانی، طیف وسیعی از روابط و مناسبات گوناگون را به خود اختصاص می­ دهند. در این میان رمان «دل فولاد» منیرو روانی­پور به دلیل برخورداری از مناسبات اجتماعی و فمینیستی و نقب زدن به لایه ­های پنهان ذهن زنان از من...

خراسان وماوراءالنهر در تاریخ ایران واسلام متن جغرافیای تاریخی شهرهای ایران که دارای شصت و سه بند می باشد ‘به احداث شصت و یک شهر و دیار وبناهای گوناگون در ماوراءالنهر خراسان و دیگر نقاط ایران پرداخته است. در اصل متن از یکصد و پانزده شهر بزرگ و کوچک سخن رفته است ولی از سرنوشت و چگونگی ساخته شده پنجاه و چهار شهر آن اطلاعی در دست نیست . شهر بغداد به عنوان شصت و یکمین شهر توسط خلیفه ابونصر معروف به ...

فولکلور آیینه یا گواهینامۀ فرهنگ مردم است؛ ازهمین رو، آگاهی از تاریخ و فرهنگ هر ملتی نیازمند شناخت عمیق فولکلور آن است. این مقاله برآن است تا ویژگی های فولکلور منطقۀ بدخشان را تبیین و بررسی کند. یکی از خصوصیت های برجستۀ فولکلور کوهستان بدخشان، دوزبانی بودن آن است. ضرب المثل ها، مقال ها، چیستان ها و سرودها یک قسمت به زبان های پامیری و بخشی دیگر به زبان تاجیکی در بین این مردم موقعیت پیدا کرده اند...

چکیده«نخودی» از افسانه های معروف سحر و جادو ایرانی است که ده ها روایت آن در مناطق مختلف وجود دارد. در این قصّه، موجودی نیمه و کوچک با کمک حیوانات وحشی موفق می شود حق خود را از شاه بگیرد. جز روایت های ایرانی، ده ها روایت در ادبیات کودک جهان از این داستان دیده می شود و معادل تیپ 700 و 715 جهانی آرنه تامسون است. تمام روایت ها آغازی واحد دارند که تولد قهرمان است و با کنش های متفاوت ادامه می یابند. د...

خواص مغناطیسی بعضی از کانی های آهن را در زمان های بسیار قدیم شناخته بودند. در افسانه ­های چینی به عقربه­ ای مغنایسی بسیار ساده که برای تعیین جهت در روی زمین، در 4000 سال پیش به کار می ­رفته، اشاره شده است. در اروپا خواص عقربه مغناطیسی را از سده 11 به بعد می­ شناختند و در سده 13 نخستین نوع ساده قطب­ نما را ساخته­ اند. اختراع قطب­ نما در عصری که زیاد به اکتشاف جغرافیایی پرداخته بودند، کمک زیادی ب...