«معروف» وا‍‍‍‍‍ژه ای است برای معرفی کارهای نیک در قرآن کریم که هر گونه طاعتی را در برمی گیرد. عرف و معروف بیش از 40 بار در قرآن به کار رفته است و بیشتر شامل بخش های حقوقی قرآن می شود. بیش از پنجاه درصد از این موارد مربوط به حقوق زن در نظام خانواده است. مقاله حاضر با استفاده از معنی شناسی ساختگرا (روابط معنایی در سطح واژه) واژه معروف را مورد تحلیل قرار داده است. تقابل این واژه با واژه های «نکر»،...

پژوهش حاضر در پرتو آیات قرآن کریم با تبیین اصل تسهیل به عنوان اصل بنیادین حاکم بر قانون‏گذاری اسلامی، جایگاه اصل مزبور را به عنوان روش قانون‏گذاری اسلامی که مبتنی بر تیسیر و تسهیل‏گرایی توأم با لحاظ نمودن عنصر مصلحت است، ترسیم می‏نماید، و به ارائه طرح و الگوی مشخص و عملی قانون‏گذاری در حوزه خانواده در جهت اصلاح و انطباق قوانین خانواده بر اساس تسهیل می‏پردازد. از این رو پس از تبیین مفهوم فقهی رخ...

حضرت امام خمینی (ره) درباره ی قاعده ی «لاضرر» نظر خاصی دارند و آن را به «نهی حکومتی» تفسیر می کنند. به نظر ایشان جمله ی لاضرر و لاضرار مشتمل بر دو قاعده در تحریم آسیب جسمی و جانی و در تحریم ایجاد فشار روحی و مضیقه ی روانی است. با این تفسیر، لاضرر یک حکم ثانوی حاکم بر همه ی احکام شرعی مثل «لاحرج» نیست. از تفسیر خاص امام خمینی (ره) در حقوق خانواده نتایج مهمی به دست می آید؛ یکی آنکه، هر گونه رفتار...

«ترور هدفمند» را می توان در طول تاریخ به اشکال مختلف مشاهده کرد. این اثر در نظر دارد تا مفهوم «ترور هدفمند از منظر حقوق بین الملل» را به صورت زیر تبیین نماید. نخست، تعریفی حقوقی و مطلوب از این مفهوم ارائه می نماید؛ دوم، مدل ها و چارچوب های حقوقی حاکم بر ترور هدفمند (مدل حقوق داخلی، مدل حقوق بشر، مدل حقوق توسل به زورjus ad bellum و مدل حقوق بشرودوستانه jus in bellum) را بررسی می کند؛ سوم، به برر...

در طول تاریخ، نهاد خانواده با فراز و نشیبهای متعددی همراه و با ناهنجاریها و مشکلات عدیده ای به ویژه در بُعد تربیتی و اخلاقی دست به گریبان بوده است. اوج بی سامانی اخلاقی و تربیتی در این کانون، به مقاطع زمانی قبل از اسلام (دوران جاهلیت) بر می گردد. هرچند در قرون معاصر نیز این نهاد مقدس دستخوش تغییرات تکان دهنده ای شده است که خاستگاه آن در حوزۀ اخلاق قابل جستجو است. در این مقاله به بررسی بعد اخلاقی...

خانواده از مهم ترین و اساسی ترین نهادهای اجتماعی است که بنای آن بر الفت و همدلی و دوستی استوار است و به همین علّت از محبوب ترین بناها نزد خداوند به حساب می آید. در قرآن کریم در رابطه با تشکیل خانواده دستوراتی آمده است که اجرای آنها موجبات آرامش و سعادت بشر را فراهم می آورد و آنها را از لغزش ها و گناهان دور می سازد. در ایران باستان و در تعالیم دین زرتشت نیز همانند اسلام تشکیل خانواده، امری ...

در نظام نوین حقوق تجارت بین الملل تفسیر قراردادهای تجاری بین المللی به دلیل پیچیدگی و تنوع این قراردادها و در بیشتر موارد اختلاف زبان، فرهنگ و نظام حقوقی متعاقدین اهمیت قابل توجهی دارد که در طی آن مفاد و تعهدات قراردادی طرفین تعیین و اجرا می گردد. پاره ای از این مفاد و تعهدات ناشی از کشف اراده مشترک طرفین، حتی الامکان بر مبنای قصد واقعی طرفین قرارداد و در غیر این صورت تفسیر براساس معیارهای نوعی...

اصول کلی حقوقی مطابق با اساسنامه دیوان بین المللی دادگستری یکی از منابع شکلی حقوق      بین الملل را تشکیل می­دهد. از نگاه حقوق بین الملل به دشواری  می توان تصویری واضح از این منبع حقوقی ترسیم کرد. به­راستی مقصود از اصول کلی حقوقی چیست و چه نقشی در ساخت امروزین حقوق بین الملل ایفا می‌کند؟. مقاله حاضر با طرح این پرسش تلاش دارد تا رابطه  این منبع حقوقی را با اصل حاکمیت بررسی کند. فرض مقاله آن است ...

هر سند حقوقی بر اساس مبانی خاصی تدوین می شود از جمله سندهای حقوقی، اعلامیه حقوق بشر اسلامی است که در نشستی با حضور سران کشورهای اسلامی در قاهره در سال 1364 با 25 ماده حقوقی به تصویب رسید. قبل از پرداختن به مبانی دینی این اعلامیه لازم است حجیت منابع دینی مورد بررسی قرار بگیرد چرا که بدون در نظر گرفتن حجیت منابع ، استناد کردن به آنها امریست نا معقول، به همین علت در میان منابع حقوقی، قرآن و سنت و...

تقریباً همه اصول حقوق بین الملل محیط زیست در جهت اثبات مفهوم توسعه پایدار به کار می آیند. اصولی از قبیل: اصل حاکمیت بر منابع طبیعی، اصل تعهد به همکاری، اطلاع رسانی و کمک در مواقع اضطراری زیست محیطی، اصل حمایت و حفاظت از محیط زیست، اصل الزام به پرداخت غرامت توسط آلوده کننده محیط زیست، اصل جلوگیری و اصل احتیاطی. اگر چه درجه الزام آوری آن ها متفاوت است اما به این اصول باید در یک مجموعه واحد نگریست ...