از مسائل مهم در رابطه با مباحث عام و خاص، مسأله «دوران بین نسخ و تخصیص» است. از آن جا که بین حکم عام و خاص در ظاهر ناسازگاری است، باید دید این عدم سازش به تخصیص منجر می گردد یا نسخ. در این مقاله در ابتدا ماهیت نسخ و سپس صورت های گوناگون میان قوانین عام و خاص و در نهایت حالت تقدم حکم خاص بر حکم عام در دو حوزه احکام الهی و قوانین موضوعه جداگانه مورد بررسی و تحقیق واقع می شود که این نتایج به دست...

چکیده در جهان بینی اسلام انسان آزاد و مختار آفریده شده است. در عین حال حکم شدید ارتداد این شبهه را ایجاد کرده که اسلام طرف دار تحمیل عقیده است و جلوی آزادی آن را گرفته است. این تحقیق در پی آن است که اثبات کند این حکم یک حکم سیاسی است و صرفًا برای برخورد با دشمنان اسلام است که در ستیز با اسلامند و از حقوق اجتماعی مسلمانان دفاع می کند و هیچ گاه عقیده ای را تحمیل نکرده است. و به این مطالب پرداخته ش...

محور اصلی مباحث اصالت فایده در کلی ترین شکل آن، این است که اعمال باید فقط براساس پیامدهای آن قضاوت شود و خود آنها، درست یا غلط نیستند. با این حال اصطلاح مکتب اصالت فایده اغلب به دیدگاه خاصی اشاره دارد که در قرن هیجدهم توسط هلوتیوس در فرانسه و جرمی بنتام و پیروانش یعنی رادیکالهای فلسفی در انگلستان مطرح شد. براساس این دیدگاه، درستی هر عملی با یک معیار تعیین می شود، یعنی نقش آن ایجاد بیشترین خ...

چکیده تامس کوون در 1962 نظریه­ای اصیل در فلسفة علم ابراز داشت. اما صاحب نظرانی ادعا کرده اند که هیدگر آنچه را کوون «پارادایم»، «علم متعارف» و «انقلاب علمی» می­نامید، پیشتر گفته بود. مته­متیکال بودن علم جدید، نیاز به جهانهای تفسیری و افق دانایی، مبانی ادعاهای قول هیدگر به پارادایم هستند. افکندن طرح جامع، مبنای اصلی قول او به علم متعارف است.  مقاومت ناهنجاریها و بازنگری ریشه­ای در مفاهیم بنیادین ...

چکیده بررسی نفس در قرآن و روایات به کوشش شهریار عزیزی واژه نفس از جمله واژه هایی می باشد که در علوم مختلف پیرامون آن سخنان و مطالب گوناگونی گفته شده. در این پژوهش نیز به مراتب به بررسی آن در علوم مختلف مانند فلسفه، حدیث و قرآن پرداخته ایم. نفس یک مفهوم قرآنی است که در روایات اسلامی نیز فراوان به کاررفته. با نگاهی به کتب تفسیری و نیز به کتاب-هایی در موضوع وجوه و نظایر و کتب لغت، دانسته می ...

داستان کوتاه در عصر جدید توجه خاصی را به خود معطوف کرده است و آن به سبب هماهنگی است که با سرعت پیشرفت در عصر کنونی دارد. چنانکه در زندگی لحظات گذرای الهام بخشی وجود دارد که که به سرعت می گذرد و هیچ یک از گونه های ادبی نمی توانند همچون داستان کوتاه بیانگر آن یک لحظه باشند. داستان کوتاهی که، در آن نویسنده به ما قبل و ما بعد آن لحظه چندان توجه نمی کند بلکه هدف او کشف حقیقتی است بزرگ از یک صحنه انس...

از بعد از ملاصدرا تا کنون تفاسیر متعددی از اصالت وجود و اعتباریت ماهیت صورت گرفته که می توان این تفاسیر را به سه دسته تفکیک کرد: الف) تفسیر عرفی، ب) تفسیر فلسفی، ج) تفسیر عرفانی. نگارنده بر این باور است که تفاسیر فلسفی و عرفانی تفاسیری صحیح از اصالت وجودند ولی تفسیر عرفی تفسیری ناصحیح از اصالت وجود است که ناشی از نگاهی غیردقیق به مقولۀ هستی است. در این مقاله با مراجعه به آثار متعدد ملاصدرا تفسی...

چکیده سفیه یا غیر رشید انسان بالغی است که تصرفات او در امور مالی خویش عقلایی نباشد، اعم از اینکه پس از بلوغ به رشد دست نیافته باشد یا پس از بلوغ و رشد سفه به او عارض شده باشد. سفیه از جمله محجورین است اما آیا صرف حدوث سفاهت، موجب محجوریت سفیه گردیده و با زایل شدن آن از حجر خارج می گردد یا اینکه ثبوت و زوال حجر محتاج حکم حاکم است؟ اقوال فقها در این خصوص متفاوت و متکثر است. بعضی معتقدند به محض ظه...

مطابق ماده 22 قانون رسیدگی به تخلفات اداری، هیئت عالی نظارت موضوع این ماده، می تواند در مورد کلیه احکامی که در اجرای این قانون و مقررات مشابه صادر شده یا می شود بررسی و اتخاذ تصمیم نماید. اداره کل امور حقوقی قوۀ قضائیه در نظریه مشورتی خود اعلام کرده است که هیئت عالی نظارت به استناد ماده مذکور و عموم و اطلاق اختیارات هیئت عالی نظارت در مقام اتخاذ تصمیم به شرح فوق و مقید نشدن این اختیارات در مقام...

مفهوم «شرط»، از جمله مباحث علم اصول فقه و به معنای انتفای حکم موجود در قضیه شرطیه در فرض انتفای شرط است. برای اثبات و وجود مفهوم شرط، لازم است با انتفای موضوع، سنخ حکم موجود در قضیه شرطیه منتفی شود و نه شخص حکم. اما انتفای سنخ حکم در قضایایی که حکم مستفاد از هیأت است، با یک اشکال جدی روبه­رو است؛ چرا که بنا برنظریه مشهور در خصوص وضع هیأت، حکم مستفاد از هیأت، دارای معنای جزئی و به عبارتی شخص حکم...