این پژوهش سعی بر آن دارد تا به بررسی مناسبات سیاسی و مذهبی ایران و ارمنستان در دوران نخستین پادشاهان ساسانی (224 تا 379 م) در محدوده تاریخ ایران و همچنین به بررسی عوامل تأثیر گذار سیاسی و مذهبی و رقابت با روم در مناسبات ایران و ارمنستان بپردازد، ضمن اینکه بررسی های تاریخی اثبات کرده است که سیاست توسعه ارضی اردشیر اول و شاپور اول در روابط این دوره تأثیر گذار بوده است چون ساسانیان خود را احیاء کن...

ایران در دوران باستان‘ بر محدوده وسیعی از سرزمینهای شرق و غرب استیلا داشت و به دلیل برخورداری از این موقعیت جغرافیایی نه تنها موجب ارتباط بین ملت های شرق و غرب گشت ‘ بلکه بسیاری ار فرهنگها و علوم آن زمان را عمیقأ تحت تأثیر قرار داد. کشور ایران از زمان هخامنشیان بویژه در دوران اشکانیان ‘ دین خود را در امر تجارت‘ بین اقصی نقاط جهان از جمله روم شرقی (بیزانس ) و چین و هندوستان ادا کرده است . علاق...

به نظر اغلب پژوهشگران، داستان آرش در شاهنامۀ ابومنصوری و دیگر خداینامه ها نبوده است ، اما گروهی بر این باورند که این داستان در منابع شاهنامه وجود داشته، اما فردوسی آن را حذف کرده است. یافته ها نشان می دهند که ادعای وجود داستان آرش در شاهنامۀ ابومنصوری قطعیت ندارد. در متون پهلوی موجود نیز، جز یک اشاره چیزی از داستان آرش نیامده است. بررسی های ما نشان می دهد که داستان آرش اساساً نباید در خداینامه ه...

ایرانیان باستان علاقه ی فراوانی به سخنان حکمت آمیز، ادب و مضامین اخلاقی داشتند. حجم قابل توجهی از اسطوره ها، آموزه ها و آیین های کهن ایرانی، در همین زمینه های اخلاقی و تربیتی بوده و هدف از آن ها هم تصفیه روح و تزکیه نفس، حسن رفتار و کردار و آگاهی از آیین سخن گویی و مردم داری و راه و رسم معاشرت و به خصوص معاشرت با بزرگان و پادشاهان بوده است. این مسئله با نگاهی به خداینامه ها، آیین نامه ها و اندر...

این مقاله برای درک مفهوم نقش‌مایة فرشتة بالدار، به بررسی سیر تاریخی این نقش‌‌ها پرداخته و تکامل و دگرگونی معنایی و تصویری آنها را در سیر زمانی ایران باستان تا قاجاریه مورد بررسی قرار داده است. در این مقاله، بعد از بررسی نمونه‌های تصویری ایزدبانو نیکه در یونان و ایزدبانو ویکتوریا در روم، پیوستگی و حضور ایزدبانو نیکه/فرشتة بالدار در دوران اشکانی و ساسانی نشان داده شده است. این تحقیق مشخص کرده که ...

ریتون به دسته خاصی از ظروف اتلاق می شود که جهت نوشیدن مایعات به کار می رفته و شکل حیوانات در ساخت آن جنبه اساسی داشته است. اکثر محققان معتقند که کاربرد این قبیل ظروف جنبه آیینی و تشریفاتی داشته و تنها در مراسمی خاص از آن استفاده می شده است. ریتونهای مکشوفه از دوران اشکانیان نیز چنین کاربردی داشته اند و به کار بردن نقش الهه های یونانی بر روی قسمتهایی از این ظروف (ریتونهای مکشوفه از نساء) با توجه...

مدت هاست که نام «خلیج فارس» توجه عده ای از محققان و مورخان را به خود جلب کرده و مطالعات ایشان، پیشینه این نام را نشان داده و اصالت آن را ثابت کرده است. با این همه، نام های کهن و کنونی دریای عمان نیز ایرانی است و این نکته تأیید می کند که نه تنها خلیج فارس، بلکه تمامی پهنه دریاهای جنوب ایران از دوران باستان، همواره تحت اختیار و زیرنفوذ ایران و ایرانی بوده است. پژوهش درباره نام «دریای اریتره» نشان...

ساختار غیر تمرکزگرایی در دوران اشکانی دارای ویژگی­های مثبت و منفی است. با وجود مشکلاتی که ممکن بود به واسطه این نظام پیش آید، شاهان اشکانی با پیروی از این سیاست، شرایط را برای رشد و شکوفایی بسیاری از سنت­های کهن در تمامی مناطق زیر سلطۀ خود فراهم آوردند. پارس یکی از نقاطی بود که با وجود انزوای نسبی در این دوران نقش مهمی در انتقال این ویژگی­های از یاد رفته داشت. تاکنون مطالعات بسیار اندکی بر تاری...