نظریۀ «حدوث اسمی» از نوآوری های حکیم سبزواری است. سخنان ایشان نه تنها خالی از ابهام و پیچیدگی نیست، بلکه گوناگون است و گاه ناسازگار به نظر می رسد؛ اما با تأمّل در آثار وی، به نظر می آید نظریّۀ او تطوّر سه مرحله ای داشته و وی این نظریه را به سه شکل تفسیر کرده است. شارحان معمولاً فقط به تفسیر اوّل توجه کرده اند. دقت کردن به این مراحل و تفسیرهای سه گانه، ناسازگاری سخنان گوناگون وی را توجیه می کند. مقال...

در پژوهش حاضر، اختلال‏های کنشی را در بیان شفاهی اسمهای ساده (مانند کتاب)، مرکب فعلی (مانند کمر‏بند) و مرکب غیر‏فعلی (مانند کتاب‏خانه) زبان فارسی در دو بیمار زبان‏پریش بروکا و یک بیمار ترانسکرتیکال حرکتی، به‏صورت موردی و با استفاده از آزمون‏های نامیدن در مواجهه و تکرار مطالعه میکنیم تا روی‏کرد استفاده‏شده از‏سوی آنها را در تولید این اسمها مشخص کنیم. در این مطالعه، تفاوت معناداری بین خطا‏ها در کا...

جُستار حاضر در پی آن است تا به بررسی گروهی از کلمات بپردازد که در جمله، مرجع ضمیری مذکور (پیوسته یا گسسته) هستند و در صورت حذف ضمیر می‎توانند جایگزین آن شوند و نقش آن را برعهده ‎گیرند؛ ازاین‎‌رو، ما این دسته واژه‌ها و گروه‌های اسمی را «هم‎نقشِ ضمیر» نامیده‎ایم. ضمایری که این گروه‌واژه‎ها مرجع آن‏ها هستند بعد از اسم، حرف اضافه و فعل به کارمی‌روند و غالباً در سه نقش مضافٌ‌الیهی، متمّمی و مفعولی ظاهر م...

استعارۀ دستوری یکی از موضوعات اساسی در نقش گرایی نظام مند است که در سال های اخیر توجّه بسیاری از محقّقان را به خود جلب کرده است. پرسش اصلی تحقیق این است که کارکردهای استعارۀ دستوری مانند اسم سازی و وجهیت در گفتمان سیاسی چیست و چرا رسانه ها از استعاره های دستوری استفاده می کنند؟ در حقیقت هدف اصلی تحقیق این است که نقش استعارۀ دستوری در گفتمان سیاسی بر اساس دستور نقش گرای نظام مند توصیف و تبیین گردد...

وجود ساخت مجهول همواره از موضوعات مباحثه برانگیز در نحو زبان فارسی بوده است. در سنت دستورنویسی و نیز اغلب تحلیل های زبان شناختی، توالی اسم مفعول فعل متعدی و فعل کمکی «شدن» ساخت مجهول فعلی به شمار رفته است. در این میان، مقالۀ حاضر می کوشد تا از منظر برنامۀ کمینه گرا و نیز برپایۀ تمایزی که اِموندز (2006) میان پسوند اسم مفعول[1] در مجهول های فعلی[2] و صفتی[3] قائل است، نشان دهد که آنچه در این زبان ...

یکی از فعالیت های تعبیری مهم و بنیادی در زبان شناسی شناختی فعالیت شکل و زمینه است که به کمک آن می توان بسیاری از تعبیرات زبانی را مشخص کرد و یا حتی در مورد ترتیب کلمات نیز از آن کمک گرفت. زمینه، آن چیزی است که در بافت جمله از اهمیت بیشتری برخوردار است و شکل همان بافت و سیاق عبارت به شمار می آید. آیات بسیاری در قرآن وجود دارد که به چندین اسم خداوند با ترتیب خاصی خاتمه می یابند. یکی از آن ترتیب ه...

معمولاً انسانها برای بیان مقصود ، حق تعالی را با اسمی می خوانند تا او را از سایر موجودات متمایز نمایند. اسمی که جامع جمیع صفات بوده و بیانگر ذات احدیت باشد و همه کمالات و جمال های ذات او را توصیف کند ( بسیط الحقیقة بودن و وحدت و ... او را بیان کند). چنین اسمی ، اسم جامع خداست. در ائین یهود ، خدا را به نام های متعدد و با صفات جداگانه می خواندند که در بین همه آنها ، اسم اعظم و یا جامع خدا جایگاه خ...

علم صرف از آن جهت که علم پرداختن به واحد زبانی کلمه است، از دیرباز مورد توجه خاص دستورنویسان بوده است. نیز از زمانی که مطالعات زبان شناسی رواج یافته است، تطبیق ادبیات دو زبان با یکدیگر از مطالعات پرطرفدار زبان شناسی به شمار می آید. در کنار تطبیق ادبی میان دو زبان، تطبیق دستوری نیز علاقه مندان خاص خود را دارد. مقولات صرفی در هر زبان اقسام گونه گونی دارد که بی شک یکی از آن اقسام، اسم است. در ای...

چکیده ندارد.

چکیده الف) موضوع و طرح رساله ما به عنوان سخنگویان بومی زبان ، مجموعه ای گسترده از داده ها را در اختیار داریم ؛ به همین دلیل ممکن است در دام این باور بیفتیم که مطلبی برای توضیح باقی نمی ماند و تمامی اصول و سازماندهی و ساخت و کارهای زیر بنایی احتمالی،همانند این داده ها مشخص اند؛ اما حقیقت چیز دیگری است و تلاش برای توصیف دقیق نظام قواعدی که بر آن تسلط داریم و ما را قادر می سازد جملات جدید را درک...