این مقاله بر تحلیل علمی-تاریخی آیین نوروز در ‌هفت‌پیکر نظامی متمرکز است. مردمان فلات ایران از دیرباز هرساله با بیداری طبیعت در فصل بهـار، به پیشواز رویش گل‌ها و سرسبزی درختان کهن‌سال می‌رفتند و با جشنی نمادین همراه با نیایش‌هـایی آیینی به قدردانی از ایزدان می‌پرداختند تـا با جلب رضایت خدایان، به باززایی گیاهان و برکت­بخشی زمین کمک کنند. این جشن ملی با گذر زمان با نام نوروز از زمـان کورش بزرگ تا...

رمان فانتزی «کنسروغول» از مهدی رجبی، براساس نیاز روحی و روانی مخاطب نوجوان نوشته شده است. راوی نوجوان رمان، توکا به سفری قهرمانانه می‌رود و دوره گذار از نوجوانی و رفع نیاز انسانی خود را تجربه می‌کند. استخراج کهن‌الگوی سفر قهرمان به عنوان ابزار آموزش مخاطبان نوجوان، علاوه بر یاری رساندن به رشد و تعالی گروه سنی مورد نظر، زوایای پنهان روایت را آشکار می‌کند. بهره‌مندی و بازآفرینی کهن الگوهای موجود ...

اسطوره و اسطوره‌پردازی از تمهیداتی اساسی‌ است که مناسبت قابل توجهی با پدیدۀ جنگ دارد و نویسندگان جنگ با توسل بدان می‌توانند آثار ادبی ماندگاری خلق کنند. در این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی، ظرفیت‌ها و محدودیت‌های اسطوره‌پردازی در رمان‌های جنگ بررسی شده است. نگارندگان با تأمل در ساختارهای سیاسی، اجتماعی، روان‌شناختی، فرهنگی و... مسلط در دوران جنگ، به کشف و واکاوی بسترها و موانع اسطوره‌پردازی در ...

نقد اسطوره‌ای از آن نظر که با زمینه‌های متنوع و گوناگونی مانند: مردم‌شناسی، مطالعات تاریخ تمدن، ادیان، روان‌شناسی جمعی و روان‌شناسی یونگ و مطالعات کهن‌الگویی، مرتبط است؛ روی‌کردی میان رشته‌ای به حساب می‌آید. منتقد در این نقد به تحلیل و بررسی تمامی نشانه‌های کهن‌الگویی موجود در متن می‌پردازد که خودآگاه یا ناخودآگاه در آفرینش اثر ادبی، مؤثر بوده‌اند. با توجه به کاربرد این شیوه در شناخت ارزش‌های ن...

قصه‌های پریان، قصه‌هایی است که در آنها حوادث و ماجراهایی غیرعادی اتفاق می‌افتد. در این قصه‌ها قهرمان که معمولاً دختری فقیر و برخوردار از زیبا‌یی و نیکویی است، به دنبال ماجراهایی که در قصه برایش اتفاق می‌افتد به دلیل سیرت نیکو و نیک اندیشی از ویژگی‌هایی بهره مند می‌شود و در پایان قصه با شاهزاده ازدواج می‌کند. این قصه‌ها قرن هاست که سینه به سینه نقل شده و در دورۀ معاصر محققان و پژوهندگان ادبیات عا...

در دینکرد هفتم و گزیده‌های زادسپرم، داستان‌هایی افسانه‌وار از تولد زرتشت، پیامبر ایرانی، نقل شده است. در هر دو این داستان‌ها، نقش مهم و اساسی در پذیرش و انتقال فرّه پیامبری، بیش‌ از پدر، برعهدة مادر زرتشت است. پژوهش حاضر برای تحلیل این نقش، مبتنی بر این پیش‌فر‌ض‌ها است: در اندیشۀ ایرانی، خویشکاری هرکس معلول گوهر وجودی او است؛ همچنین در اندیشۀ پیش از زرتشتی ایران، عمل قهرمانی در شکست تاریکی و ران...

در عرصۀ داستان‌نویسی و روایت‌پردازی، هر نویسنده می‌تواند از مضامین متعدّد در حوزه‌های مختلف اجتماعی، تاریخی، ادبی و... کارکردی داستانی بسازد و بافت درون‌مایه‌های قصّۀ خود را با آن‌ها پیوند دهد. پیمان اسماعیلی یکی از نویسندگان جوان، خلّاق و موفّق امروز کشور ما محسوب می‌شود که آثارش با اقبال خوانندگان و تحسین منتقدان روبه‌رو شده است. تنها رمان وی تا به امروز، رمان نگهبان است که در آن داستانی پر حادثه...

حوزه آبریز زاینده رود در منطقه مرکزی ایران یکی از حوزه های آبریز تحت تنش آب می باشد. توسعه منابع آب حوزه به طور عمده از طریق احداث سد مخزنی چادگان و سه تو نل انحراف آب بین حوزه ای در فازهای مختلف و در 50 سال اخیر صورت پذیرفته است. این سه تونل در مجموع 867 میلیون متر مکعب (بیش از آورد طبیعی رود خانه زاینده رود یعنی 800 میلیون مترمکعب) آورد آبی دارد. به محض توسعه منابع آب جدید و به دلیل عدم مدیری...

"البرز" و "قاف" دو رشته­کوه اسطوره‌ای در باور جمعی اقوام ایرانی و عربی است که در روایت‌های اسطوره­ای به سه طریق به‌کار رفته­اند: گاه مستقل از یکدیگر، گاه به صورت این‌همانی (یکسان پنداری) و در برخی موارد هم یکی را نتیجه دیگری پنداشته‌اند. البرز اساطیری ریشه در ایران باستان دارد و با مسائل دینی زرتشتی درآمیخته­است و قاف، اسطوره­ای مربوط به دورۀ اسلامی است و صبغۀ عربی آن غالب است. با توجّه به ویژگی...