در این پژوهش، هشتاد و هشت نسخه معرفی شده به عنوان نسخه خطّ مولّف، یا دارای خطّ مولّف در کتاب خانه ملی ایران، در موضوع تاریخ یا موضوع هایی نزدیک به علم تاریخ، مورد بررسی قرار گرفته است. هدف این بررسی، دستیابی به روش های تشخیص اصالت، و شناسایی صحیح نسخه های خطّیِ اصل است. روش این پژوهش، تحلیلی ـ توصیفی از طریق نقد بیرونی یا سندیِ خود نسخه هاست. این روش با وصف، مقایسه، و تحلیل محقّق می شود. نتیجه تجزیه و ...

تولید مثل متعارف نزد بشر به شکل جنسی صورت می­ گیرد. در این شیوه اسپرم و تخمک، زیگوت یا سلول تخم را تشکیل می­ دهند و سپس مراحل جنینی آغاز می ­شود. در شبیه­ سازی، موجود زنده، بدون آمیزش جنسی و دخالت اسپرم تولید می­ شود، بدین صورت که از یک سلول جسمی تمایز یافته و ترکیب آن با تخمکی که هسته­ اش برداشته شده، یک موجود زنده کامل متولد می شود. شبیه­ سازی در نباتات و حیوانات به اتفاق امامیه و اهل­ سنت جا...

خواجه مجدالدّین بن احمد همگر معروف به مجد همگر از شاعران مشهور ایران در قرن هفتم هجری است. او را در ادب فارسی بیشتر از روی حکمی که در مقایسه امامی هروی و سعدی کرده است، می شناسند. وی شاعری سهل و ممتنع سراست. رباعیات متعدد و لطیف عاشقانه و گاه حکمی و اجتماعی وی، از بهترین ترانه های شعر و ادب فارسی است. تاکنون از دیوان این شاعر، نسخه مصحَّح و منقّحی تدوین و چاپ نگردیده است. تنها نسخه خطی چاپی دیوان و...

«التدوین فی ذکر اهل العلم بقزوین» تالیف ارزشمند و نفیس امام الدین عبدالکریم بن محمد بن عبدالکریم الرافعی القزوینی است. متاسفانه این کتاب چنان که باید و شاید مورد توجه محققان و پژوهشگران قرار نگرفته است. تنها نسخه مصحَّح و چاپی این اثر به اهتمام شیخ بزرگوار جناب عزیزالله عطاردی به طبع رسیده است. نخستین بار مرحوم عطاردی این اثر را در حیدرآباد هندوستان در سال 1362 تصحیح کرد و منتشر ساخت. جدیدترین چا...

میرغیاث الدین بدخشانی، شاعر قرن سیزدهم هجری، از پیروان فرق? نقشبندیه و مرید غلام محمد معصوم (معروف به معصوم ثانی) است. از جمله آثار وی، دیوان اشعار اوست که دربردارند? مضامین عرفانی و صوفیانه بوده و تا کنون، به جز چند نمونه چاپ سنگی مغلوط، هیچ تصحیح علمی نشده است و در این پایان نامه، سعی شده که تصحیحی همراه با توضیحاتی لازم از این دیوان ارائه شود. این پایان نامه شامل پنج فصل است: فصل اول: نقشبند...

در این مقاله، غزلی نویافته منسوب به عطّار نیشابوری معرفی می‌شود. در کتابِ اورادالاحباب و فصوص-الآداب، برای بیان معنی «خرابات» به این غزل استشهاد شده است. ابوالمفاخر یحیی باخرزی، مؤلّف این کتاب، به طور صریح بیان داشته که این شعر از عطار نیشابوری است. علاوه بر این تصریح، قراین زبانی و نبودن در اقدم نسخ دیوان عراقی نیز مؤیّد صحّت این انتساب است. در این میان، نکته حائز اهمیت این است که این غزل با اختلاف...

چکیده در سیر تاریخی صفحه آرایی نُسَخ خطی ایرانی، رنگ طلا و طلا، با توجّه به مفاهیم عرفانی، مذهبی و نمادین آن ارزش و جایگاه ممتازی داشته است. کاربرد طلا در تذهیب و تشعیر، نسبت به سایر هنرهای طلایی، غنای تصویری و مفهومی بیشتری را نشان می دهد و تذهیب و تشعیر، از مهم ترین و بارزترین گونه های تزیینات به کار رفته در نسخ خطی دوره تیموری و صفوی است و بالطّبع، در این پژوهش قسمت اصلی بحث را تشکیل می دهد و ب...

امروزه بخش عظیمی از میراث علمی و ادبی بازمانده از اندیشمندان بزرگ ایران زمین به صورت نسخه های خطی در گوش? کتابخانه ها و موزه های ایران و جهان و به دور از دسترس عموم قرار د ارند. جستجو و بررسی مختصر در فهرست نسخ خطی ما را با انبوهی از آثار ارزشمند در زمینه های گوناگون علمی مواجه می کند، که چه بسا به دلیل ناشناخته ماندن ارزش تحقیقی آنها، همچنان دور از دسترس جامعه علمی قرار گرفته اند. گاهی تصحیح ی...

     میر شهداد خان تالپور متخلص به حیدری از شاعران و حاکمان ایالت سند است که در قرن سیزدهم هـ..ق می زیسته است. از وی دیوانی بر جای مانده که شامل غزل، قصیده، مثنوی، ترکیب بند، ترجیع بند، مسمط، قطعه، رباعی و مفردات است که در گنجینه ی نسخ خطی تالپوران در حیدرآباد سند نگهداری می شود در سال 1386 براساس قراردادی که میان مرکز مطالعات شبه قاره وابسته به دانشگاه سیستان و بلوچستان و موزه و گنجینه ی نسخ خ...

روش‌های مطالعه و تحلیل تصاویر در مطالعات هنر و تاریخ هنر اهمیت بسیاری دارند. شمایل‌نگاری به‌عنوان یک رویکرد غیر تاریخی، در تحلیل‌هایش تأکید خود را بر عناصر شکلی قرار می‌دهد که در مقابل عناصر محتوایی قرار می‌گیرند. شکل به‌عنوان نمود بیرونی یک اثر، مخاطب را به درک مفهوم یا معنی نهفته در آن راهنمایی می‌کند و دریچه ورود به محتوا است. نگارگری به‌عنوان عنصری تزئینی در بناها و نسخ خطی برای انتقال پیام...