در کتاب­های بلاغت برای شناخت کنایه پنج معیار ارائه شده ­است. موضوع این پژوهش بررسی ­درستی و کارآیی معیارهای چهارم و پنجم است که در شناخت و تعریف کنایه ابهام و آشفتگی آفریده­اند و موجب ناسازگاری تعاریف کنایه با ماهیت کنایات شده­اند. درباره درستی و کارآیی معیار چهارم باید گفت کنایه در واژه و ترکیب شکل نمی­گیرد؛ زیرا دربردارنده تصویر مرکبی است که به‌‌ضرورت در گزاره کنایی شکل می­گیرد و از معنای اول...

موضوع مثل و تعریف و تحلیل ارزش بلاغی و جایگاه ادبی آن،اغلب در ضمن موضوعات علم بیان و به ویژه در ضمن موضوع استعاره تمثیلیه مورد بحث واقع شده است و این در حالیست که در اثناء آراء و نظریات بلغای صاحب نام و نیز با تامل در زوایای ارزش بلاغی مثل،چنین به نظر می رسد که نه تنها نباید مثل را به حوزه علم بیان،محدود و منحصر نمود بلکه باید آن را عصاره علم بلاغت دانست که هم در علم معانی،مورد بحث واقع شود و ه...

مجاز به معنای به ‌کارگیری کلمه و کلام در معنای غیرحقیقی، از جمله مقولاتی است که در زبان و ادبیات همه ملل دیده می‌شود؛ اما تمامی شیوه‌های به کارگیری واژه و سخن که در یک زبان و ادبیات به عنوان مجاز تلقی می‌گردند، در زبان و ادبیات دیگر الزاماً به عنوان مجاز شناخته نمی‌شوند و در مواردی میان مجاز‌های شناخته شده نیز شباهت‌ها و تفاوت‌هایی وجود دارد. در زبان و ادبیات آلمانی ?? گونه مجاز تمیز داده می‌شود...

تمثیل یکی از اصطلاحات رایج در ادبیات ایران و جهان است که علیرغم بسامد بالا و پیشینه غنی، به سبب برخی شباهت­ها با دیگرآرایه­های ادبی نظیر نماد، رمز، کنایه و حتی تشبیه و استعاره، درخصوص معرفی دقیق آن میان صاحب نظران و ادبیان اختلاف نظرهایی وجود دارد. ازاین­روی باید اذعان داشت که در دوره­های مختلف و براساس مکتب­های فکری و شعری موجود، کارکرد و تعریف تمثیل دچار دگرگونی­ها و به تبع آن آفرینش آثار گون...

چکیده پژوهش حاضر به بررسی تفاوتهای زیبایی شناسانه طنز و حکایات مشترک در آثار عبیدزاکانی(رساله دلگشا) و لطائف الطوائف فخرالدین علی صفی و همچنین اوضاع اجتماعی - ادبی و سیاسی ایران در قرون هفتم، هشتم، نهم و دهم می پردازد. در این پژوهش، ازمجموع 644 حکایت لطائف الطوائف، تعداد 287حکایت بررسی شده است. کنایه، سجع، جناس، تشبیه و استعاره ازنظر بسامد بیشترین آرایه ها را به خود اختصاص داده اند. مراعات ...

چکیده تشنگان دریای فن و ادب را سزاوار است که در پی یافتن و شناخت آثار فنی و بلاغی نامداران این عرصه و تأسی از شاهکارهای خیالی از مطلوب خویش کام برگیرند، در این مجال چه منبعی برجسته تر و والاتر از کتاب آسمانی قرآن را می توان یافت نمود. این منبع عظیم نمونه ی ارزشمندی از بیان داستان اقوام متعدد و پیامبرانشان در این عرصه می باشد. شناخت و تحلیل زیبایی های صور خیال در داستان های قرآنی مبیّن ابتکار آف...

هر شاعری به طور طبیعی تحت تأثیر شاعران پیش از خود قرار می گیرد. در میان عناصر تشکیل دهندۀ شعری صورخیال (تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز) جایگاه ویژه ای دارد. هاتفی خرجردی (927 ـ 22/814 ﻫ .) از شاعران برجسته ای است که به نظیره گویی خمسۀ نظامی پرداخته. در میان این نظیره ها هفت منظر (نظیرۀ هفت پیکر نظامی) به جهت نو بودن هفت داستان آمده در آن قابل توجه است. هاتفی در زمینۀ صورخیال بیش از همه از خال خوی...