به عقیده شیعه، اهل بیت پیامبر و امامان معصوم )ع(- طبق حدیث ولایت و حدیث ثقلین و گفتار مکرر پیامبر و حدیث منزلت درباره علی بن ابی طالب)ع( جانشینان - بلافصل رسول خدا هستند که از دو موهبت علم الهی و عصمت برخوردارند و پس از رسول الله قول و فعل آنها حجت و متمم و مکمل قرآن کریم است؛ زیرا به ظاهر و باطن آن آگاه اند و علم خود را از جانب خداوند و رسول الله گرفته اند. پس از رحلت پیامبر اکرم)ص( طبق گفته ب...

محبّت بدون معرفت به دست نمی‌آید. همان طوری که اطاعت بدون محبّت امکان پذیر نیست. محبّت محور تعلیم و تربیت است و حق تعالی معیار محبّت را اطاعت از رسول خدا نبی مکرّم اسلام قرار داده است. محبّت حبیب الله و پیروی او، انسان را محبوب خدا می‌کند. اگر نور معرفت بر دل بتابد، بی‌درنگ نسیم محبّت در آن وزیدن آغاز می‌کند و اگر فرشتگان، با کثرت عبادت خسته نمی‌شوند، انسان‌ها را نیز چنین تواند بود که انس با عبادت، در ...

تفسیر عرفانی، گرایشی ویژه از تفسیر قرآن است که براساس آموزه‌های عرفانی وذوقی ومبانی سیر وسلوک ویژه‌ای- که از طریق کشف وشهود باطن به دست می‌آید-استوار است واز این راه مفسّر به بیان بطون و لایه‌های پنهان آیات می‌پردازد. از نگاهی دیگر، تفسیر عرفانی، نوعی تأویل است. گرایش ونگرش عرفانی امام خمینی(ره) در تأویل قرآن بر یک اصل بسیار مهم استوار است و آن تطابق کتاب تدوین الهی با کتاب تکوین است. از نگاه ای...

یکی از مسائل بسیار ضروری در ساحت معارف عرفانی و معالم شهودی، این است که آیا منابع وحیانی (وحی قرآنی ـ بیانی) ظرفیت تولید عرفانی که در آسمان ریشه دارد و به‌طورمستقیم و مستقل از کتاب و سنت استنباط و اصطیاد شود را داراست؟ به بیان دیگر آیا می‌توان با روش اجتهادی، معارف باطنی و انفسی را از متون دینی اکتشاف کرد تا به‌تدریج دانش عرفان وحیانی تولید شود؟ پرسش یادشده با عنایت به عرفان مصطلح موجود که ...

کتیبه و کتیبه نگاری از هنرهایی است که در ثبت وقایع، از ادوار گذشته مرسوم بوده است. پیشینۀ این هنر به سنگ نوشته‌ها و الواح گِلی می‌رسد. در هنرهای اسلامی، کتیبه نقش بنیادینی در متجلی ساختن روح معنویت ایفا می­کند، چرا که این هنر از منشأ حقیقت یا جوهر معنوی قرآن کریم سرچشمه می‌گیرد و هنرمندان مسلمان در طول تاریخ همواره سعی کرده­اند با استفاده از خطوط و کتیبه­نگاری حضور خداوند را در همه جا تداعی کنند...

عرفان و آموزه‌های عرفانی، یکی از راه‌های تکامل انسان و معرفت خداوند و رسیدن به ساحت ملکوتی اوست. از آن‌جا که کسب آموزه‌های عرفانی باید از راه صحیح به دست آید تا بتوان به درستی و خلوص آن اعتماد پیدا کرد، برای شناخت وسایل و مراحل این سیر و سلوک عرفانی ضروری است به کتاب و سنت و صاحبان معرفت الهی یعنی معصومان: مراجعه شود. امام حسین(ع) در دعای عرفه، مراحل سیر و سلوک إلی الله را به خوبی در قالب دعا ب...

در متون دینی و ارتباط آن با استعاره و « ید » مقالۀ حاضر به بررسی چند معناییِ واژه مجازشناختی پرداخته است. بدین منظور عبارات استعاری موجود در زبان قرآن و ادعیه، بویژه صحیفه سجادیه که بر این واژه و کنش های آن دلالت داشتند، جمع آوری و بررسی شده است تا مشخص شود که چگونه می توان با اتکا به نظریۀ استعاره مفهومی و مجاز مفهومی، استعاره های را تبیین کرد، و نیز اینکه تحلیل شناختیِ « دست » زبانی مذکور و...

یکی از راه­های مؤثر نشر معرفت، فرهنگ و اخلاقِ والای انسانی در میان مردم، دعا و متون دعایی است. دعا و مناجات، نوعی توسل عاشقانه به معشوق و پیوستن موجودی کوچک و ناتوان به وجودی بی‌نهایت بزرگ و تواناست. از دهانِ پاک برگزیدگان حق، ادعیه و مناجات­هایی با حقایق و معارف ناب برآمده که با سوز، شور و آهنگی دلنشین همراه است؛ یکی از این مناجات‌ها، "مناجات‌الخائفین" منقول از امام سجاد(ع) است که تجلی­گاه صفات ...

آداب و رسوم و فرهنگ عامه ی هر جامعه نمایانگر ریشه و قدمت، نحوه ی زندگی، شیوه ی تفکر و کیفیت نگرش مردم آن جامعه به جهان هستی و پدیده های پیرامون می باشد. به بیان دیگر آیین ها و فرهنگ ها مهمترین عامل شناخت و اصلی ترین ابزار واکاوی همه جانبه ی جوامع به شمار می آیند، لذا واجب است در جهت حفظ این مواریث و ثبت و ماندگاری آن ها در بطن جوامع، بی دریغ و خالصانه تلاش نماییم. در این پژوهش، آداب و رسوم و ف...

به سبب نقش و تأثیر «جشن» در زندگی اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی و دینی انسان ، همواره مورد توجه اقوام مختلف بوده است. و هر قومی به مناسبت های مختلف، با گرد هم آمدن ، شادی کردن و انجام آیین هایی خاص ، جشن برپا می کرد. اغلب جشن ها در ستایش نیروهای فراطبیعی و جلوه های گوناگون خداوند برگزار می شدند و در ادیان مختلف ،«جشن و عید مذهبی» نامیده می شوند. در ایران اسلامی با توجه به انسجام دینی و پیروی اکثریت...