حضور سلطه جویانه استعمار و ایادی آن در قرن بیستم از حیث اقتصادی، فرهنگی، نظامی و ... در ممالک مختلف دنیا مخصوصا بلاد عربی؛ علما، ادبا، شاعران و روشنفکران این مناطق را برآن داشت که برای مبارزه علیه استعمار و آگاه سازی مردم به موثرترین شیوه تلاش کنند. استفاده از اسطوره‌های کهن یکی از راه‌هایی است که اکثر شاعران معاصر عرب از جمله بدر شاکر السیاب برای رسیدن به هدف سیاسی مورد اشاره، در آن گام نهادند...

ضیاء نخشبی یا ضیاء الدین نخشبی در گذشته به سال 751 هجری یکی از ادبا و شعرا و مترجمان و صوفیان معروف شبه قاره است که در اواخر قرن هشتم هجری در بدایون هندوستان می زیسته است . وی برای امرار معاش ‘ طبابت را به عنوان پیشه خود برگزیده بود . به لحاظ اختیار زاویه عبادت و تمایل به خمول و گمنامی متأسفانه شرح حال و اطلاع کاملی از او در دست نیست ‘ چنانکه خود او گوید : نخشبی با خمول خود می ساز ...

در خصوص بزرگان تاریخ نظیر شاهان، وزرا، رجال سیاسی، ادبا، فقها، علما و... از دیرباز تا کنون آثار مستقلی تدوین و تصنیف شده و بعضاً نیز در مطاوی آثارتاریخی و کتابشناسی بدان‌ها پرداخته شده است. از زمرة این قبیل آثار باید از کتبی نام برد که به طبقة دستوران (صدوران یا وزراء) پرداخته‌اند و می‌توان آن‌ها را در یکی از اقسام نثر فارسی مسمّی به دستورنامه‌ها طبقه‌بندی کرد. مقصود از این نوع خاص، آثاری‌اند که ...

رساله‌نویسی از روزگاران گذشته در دنیای اسلام رواج داشت و دانشمندان و ادبا، نکته‌ها و یافته‌های مهم و ضروری خود را در قالب رساله عرضه می‌کردند. کار رساله‌نویسی‏ در روزگار میرسیدعلی همدانی (713-786ه‍.ق/ 1313-1384م.)، یعنی سدة هشتم هجری نیز چون بسیاری دیگر از دوره‌ها رونق فراوان داشته است؛ چنان‌که بیشتر آثار هم‌روزگاران وی در قالب رساله نوشته شده است. در میان رساله‌نویسان آن روزگار، نام سیدعلی همد...

قرآن کریم سرچشمه فصاحت، بلاغت و اعجاز و مهمترین میراث دینی، فکری و فرهنگی و وجه مشترک مسلمانان است که همواره در طول قرن‌های متمادی مورد توجه شخصیت‌های گوناگون واقع شده و با داشتن ویژگی‌های خاصی همچون جامعیّت، روشنگر راه بشریت به سوی سعادت و امنیت و آرامش بوده است. از جمله مشخصه‌های خاص قرآن کریم، اسلوب قصه‌گویی است که در بسیاری از سوره‌ها به کار رفته است و به همین جهت، ادبا و بزرگان دینی و مذهبی...

محرک اصلی تغییر سبک در هر دوره­ای وقایع سیاسی- اجتماعی است. در ایران، انقلاب مشروطه در کنار تحولاتی که در سطح جامعه­ پدید آورد، در عرصه­ی ادبیات نیز بی­تأثیر نبود و با طرح مضامین اجتماعی، موجب تحول و تغییر سبک ادبا شد. رخدادهای حکومت پهلوی، گرایش به رمانتیک جامعه­گرا و در نتیجه تغییر سبک را در اشعار و برخی آثار گسترده­تر کرد. رمانتیسم در واقع مکتبی ادبی­است که به برتری احساس و تخیل بر استدلال و...

بررسی احوال و زندگی ادبا، ثبت وقایع، گردآوری، شرح و نقد آثار ادبی از همان آغاز گام­هایی بود در راستای تاریخ­نگاری ادبی. این حرکت در طی تاریخ، حالتی تکاملی به خود پذیرفت؛ چنان­که از شکل زندگی­نامه­ای گذشته به شیوه­ علمی تاریخ ادبیات امروزی، تحول یافته است. در این بین، زبان عربی که میراث­دار ادبیاتی است مترقی، همواره بر ستیغ افتخار تکیه داده از دیرباز تا کنون، تاریخ­نگارانی زبده را به خود دیده اس...

محمدباقرمیرزا خسروی معروف به خسروی کرمانشاهی از شاهزادگان دولتشاهی، رجال سیاسی آزادیخواه و ازجمله ادبا، کتاب و دبیران برجسته دیوانی روزگار قاجار بشمار می‌رود. وی علاوه بر کتابت، دبیری و منشی‌گری دفتر برخی از حکام و فرمانروایان کرمانشاهان و فارس و مدیریت برخی ادارات دولتی در کرمانشاه عهد قاجار، دارای دانش، آگاهی و فضیلت‌های اخلاقی و علمی فراوان بود. جایگاه وی به‌عنوان یکی از شاهزادگان برجسته قاج...

این تحقیق در ابتدا به چگونگی پیدایش داستان و مراحل تطور آن در دوره های مختلف ادبیات عرب پرداخته، و در ادامه با توضیح عناصر داستانی داستانهای نوین به بررسی تطبیقی تک تک آنها در مقامات بدیع الزمان می پردازد. شاید در نگاه اول به دلیل لفظ پردازی در مقامات به نظر برسد که این اثر فقط به قصد لغت نگاشته شده است، ولی بدیع الزمان همدانی با هنرمندی کم نظیر خود، تمام توانش را برای بیان آن در قالبی داستانی ...

کتابی که به طور تقریبی 80 سال قبل توسط استاد محمد لطفی جمعه یکی از ادبای معاصر مصر در باب نقد کتاب شعر جاهلی دکتر طا حسین تألیف شده است ویژگی هایی دارد که تازگی و ظرافت کتاب را تا به امروز دوام بخشیده است، هوشمندی مولف در بررسی و عرضه مطالب و بی طرفی عالمانه و فروتنی و سادگی خردمندانه او موجب شده تا کتاب نقدی و تحلیلی ارزنده ای را ارائه کند. محمدلطفی جمعه که خود یکی از ادبای بزرگ مصر است از عمد...