استفاده از آیات قرآن و احادیث نبوی در متون منثور پس از اسلام امری رایج بود که به منظور حفظ کلام الهی و نبوی، همچنین آرایش و تزیین متن به شیوه های گوناگون به کار می رفت. کاربرد آیات و احادیث، اساس و شالوده متون عرفانی را تشکیل می دهد که در نثرهای ساده و فنّی این دسته از متون به صورت گسترده به کار رفته است. کتاب شرح شطحیّات اثر روزبهان بقلی از جمله متون منثور عرفانی به نثر فنّی (قرن ششم) است که در آ...

حدیث پژوهی عالمان شیعی، چون دیگر گستره های مطالعات دینی ایشان، از مبانی و پیش فرض های مختلفی اثر می پذیرد. در این میان، مبانی کلامی، به خصوص در موضوع امامت، اهمیّتی ویژه می یابند؛ چه از بنیادی ترین مسائل عقیدتی در میان شیعه است. شیخ مفید به عنوان متکلّمی در مرحله گذار از نصّ گرایی به عقل گرایی، اثر گذار در شکل گیری نظام کنونی کلام شیعه و پر کار و پر تألیف، نمونه ای دقیق برای بر نمودن آثار مبانی ام...

روش طبقه بندی احادیث متأثر از نظام طبقه بندی در هر دوره ای است که مؤلفان کتب با در نظر گرفتن ‏روش های مرسوم در عصر خویش به طبقه بندی احادیث می پردازند. کلینی جزء محدثانی است که در ‏طبقه بندی احادیث کتاب شریف «کافی» از روش طبقه بندی عصر خود یعنی طبقه بندی مفهومی آموزه های ‏حدیثی بهره گرفته است. اصل انتخاب و گزینش مفاهیم کلیدی کافی نیز مبتنی بر ضرورت ها و مسائل مطرح ‏در زمان تألیف آن است. مهمترین...

یکی از مسائل مهم در مباحث عرفان و اخلاق ماثور، تفسیر روایات مشکل است. کتاب سرّالاسراء، تالیف حجت الحق مرحوم آیت الله سعادت پرور، از متون ارزشمند معاصر در حوزه ی عرفان و اخلاق ماثور است. ایشان در ذیل هر بحث عرفانی و اخلاقی به گرد آوری آیات و روایات آن بحث و تدوین خانواده حدیث در آن موضوع پرداخته است و مجموعه ای ارزشمند در فقه الحدیث روایات از جمله تفسیر روایات عرفانی و اخلاقی مشکل، ارائه نموده اس...

کتاب« المجازات النبویه» یکی از آثار ارزشمند شریف رضی شاعر اندیشمند شیعی است که مشتمل بر 376 حدیث پیامبر در موضو عات مختلف می باشد . وی در آن با توانایی و مهارت خاص و با دید گاهی مبتکرانه به شرح بلاغی احادیث پرداخته که ازمنظر ادیبان در عصر خویش بی نظیر بوده است ؛ زیر ا درآن زمان توجه محققان بیشتر به قرآن معطوف بوده و سپس از آن نیز احادیث غالبا جهت استنباط احکام شرعی مورد بررسی قرار گرفته است ....

برای اینکه حکم شرعی را از روایت استنباط کنیم‘ سه چیز را باید در نظر بگیریم: 1-صدورحکم 2- جهت صدور 3- دلالت اگر بر ما محرز و مسلم باشد که روایت مورد نظر از معصوم(ع) صادر شده است‘ به جهت صدور روایت توجه می کنیم‘ یعنی باید ببینیم آیا روایت در مقام بیان حکم الله واقعی است یا خیر؟ زیرا ممکن است که روایت در مقام تقیه صادر شده باشد. اگر معلوم باشدکه روایت درمقام تقیه نبوده بلکه مطلوب واقعی و حکم ال...

محدثان قم در ابتدای قرن سوم نقش برجسته ای در انتقال میراث حدیثی کوفه به این شهر داشته اند. علاوه بر نقل، تبویب و شرح احادیث، بازخوانی معیارهای راویان قمی در پذیرش و نقل احادیث از اهمیت خاصی برخوردار است. محمد بن خالد برقی از بزرگان قم در این دوره است که الگوی تعامل با میراث گذشتگان را تصحیح کرده و تکامل بخشیده است. وی در کنار اعتماد بر ثقات، با نگاه جدید به میراث ضعیفان و قبول روایت ایشان در صو...

بسیاری ازآثارادبی وفرهنگی کشورما،با تاثیرپذیری از کلام وحی،احادیث نبوی وکلام معصومین(ع) خلق شده است.مثنوی معنوی نیز یکی ازاین آثاراست که افزون برغنای فرهنگی،علمی،عرفانی،تعلیمی ووسعت وعمق دیدگاه مولانادرحقایق انسانی، تاثیر بسیار زیاد کلام وحی برآن تا جایی است که آن را «قرآن عجم» نامیده‌اند و همچنین بهره مندی مولوی از احادیث و روایات نبوی وائمه‌ی اطهار(ع) موجب شده تا با وجود تفسیرها، شرحها وتوضیح...