تطور مفهوم امامت یکی از چالش برانگیزترین مباحث کلامی میان متکلمان، فقها و علمای شیعی است. در این پژوهش برآنیم ضمن بهره گیری از اسناد تاریخی و دوری از اختلافات پرتنش و توام با تعصب کلامی، با رویکردی تاریخی و روشمند تغییرات مفهوم امامت را در قرون دوم و سوم ه.ق به صورت تحلیلی بررسی کنیم. با دقت در سیر تاریخی نحوه تشکیل و تکمیل نظام امامت در میان شیعیان زیدی، شیعیان امامی و غلات پرسش های فراوانی به...

مجموعهٔ حدیثیکافی نوشتهٔ محمد بن یعقوب کلینی از مهم‌ترین مجموعه‌های حدیثی شیعیان دوازده امامی است. برخی از مستشرقان به بررسی تفاوت‌های میان این اثر با دو مجموعهٔ حدیثی دیگرِ شیعی،یعنیمحاسن و بصائر الدرجات پرداخته و به این نتیجه رسیده‌اند که کتاب کافی هرچند از نظر محتوایی همانند دو اثر دیگر نمایندهٔ فضای آکنده از غلو قم است، اما چون شیعیان عقل‌گرای بغداد را مخاطب قرار داده در انتخاب احادیث و چینش آن‌...

پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، زمینه‌ساز تحولات گسترده‌ای در میان مسلمانان جهان بوده و بسیاری از نظام‌های سیاسی ازجمله کشور عراق، از آن تأثیر پذیرفته‌اند. در این مقاله تلاش شده است با کاربست نظریه پخش، به این سؤال پاسخ داده شود که انقلاب اسلامی ایرآنچه تأثیر و بازتابی بر کشور عراق داشته و روند پخش انقلاب اسلامی در این کشور به چه میزان و شکلی بوده است؟ نتیجه پژوهش حاکی از آن است که انقلاب اسلامی...

پژوهش حاضر به بررسی مهمترین علل شکل­گیری سازمان وکالت در زمان امام صادق و امام کاظم(ع) پرداخته است. مهمترین عوامل تشکیل سازمان وکالت از امام صادق(ع) تا حضرت مهدی(عج) عبارتند از: شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ائمه مقارن با حکومت عباسیان، دشواری ارتباط ائمه با شیعیان، به جهت حفظ جان ائمه و شیعیان و ممانعت از حساسیت بیشتر حکومت، جمع‌آوری وجوهات شرعی، ایجاد آمادگی در شیعیان برای ورود به عصر غیبت ام...

نظریۀ «حجاج» جلوه‌ای از گفت وگو با هدف اقامه دلیل در جهت اثرگذاری درونی بر مخاطبان است. این فرایند از طریق به کارگیری عناصر زبانی در گفتمان‌ها محقق می‌شود. در عصر حاضر می‌توان با بهره‌جویی از این روش جدید تحلیل زبانی، دریچه‌ای نو به میراث معتبر رضوی گشود. امام رضا(ع) متناسب با اقتضائات عصری ضمن پالایش مباحث کلامی، در قالب گفتمان حجاجی و با رویکردی هدایتی، از ظرفیت اندیشه‌ورزی مخاطبان...

حلب طی دوران اسلامی از فرهنگ و تمدن درخشانی برخوردار بوده است. از دوره حاکمیت حمدانیان و سپس آل‌‌مرداس در این منطقه، حضور فرهنگی و اجتماعی شیعیان در پرتو سیاستهای حمایتی این حاکمیتها و نیز مهاجرت عالمان و شاعران شیعی از دیگر سرزمینهای اسلامی به حلب، پررنگ‌‌تر شد و مراکز علمی مهمی چون جامع حلب، کاخها، مدارس و کتابخانه‌‌های مشهور در اختیار آنان قرار گرفت، چنان که بازتاب نام و شرح حال عالمان شیعی ...

شیعیان از بدو بوجود آمدن این گروه همواره در نقطه مقابل حکومت های اموی و عباسی قرار داشتند به همین جهت این حکومتها نه تنها از تشکیل موسسات و مدارس آموزشی شیعیان از جهت سیاسی و مالی حمایت نمی کردند بلکه از آن جلوگیری نیز به عمل می آوردند ولی با این حال علاقه به انتقال و گسترش عقاید شیعی باعث شد تا شیعیان از هر فرصت بدین منظور بهره ببرند موسسات و مراکز آموزشی شیعیان امامی از دوران امامت امام محمد ...

چکیده وقوع انقلاب اسلامی در ایران وضعیت سیاسی- اجتماعی شیعیان را در جهان و منطقه دچار تغییر و تحول کرده است و به همین علت امروزه شیعیان از وضعیت بهتری در عرصه های سیاسی- اجتماعی نسبت به دوران گذشته برخوردارند. از این رو مطالعه در حیات اجتماعی شیعیان در یک دوره مشخص روند بهبود در وضعیت آنان را نشان خواهد داد. در همین راستا این تحقیق بر آن است که وضعیت سیاسی- اجتماعی شیعیان لبنان را بعد از پیروز...

بدنبال تسلط سلجوقیان بر ایران و عراق و به سبب حمایت آنان از تسنن، شیعیان با سختگیری فرمانروایان جدید مواجه شدند به گونه ای که پیشوای دینی آنان - شیخ طوسی - مجبور به ترک بغداد شد. اما این شرایط، پایدار نماند و بدنبال تیرگی روابط سلجوقیان در طی سلطنت با دستگاه خلافت، شیعیان با تجدید قدرت سیاسی خود در عرصه ی اجتماعی از قدرت و نفوذ برخوردار شدند و نیز توانستند در عرصه ی فرهنگی ایفای نقش نمایند. نف...

مقتل نگاری حوزه ای از تاریخ نگاری اسلامی است که از همان ابتدا مورد توجه شیعیان قرار گرفت. پس از شهادت مظلومانه امام حسین(ع) و یاران وفادارش در واقعه کربلا با تأکید و تشویق امامان معصوم(ع) برای ماندگاری این حادثه مقتل نگاری گسترش و تحول یافت. وجود مقاتل مظلومیت علویان وشیعیان را همیشه زنده نگه می داشت و از نسلی به نسل دیگر منتقل می کرد. در واقع مقتل نگاری شیعیان نماد و مظهر مظلومیت شیعیان بوده ا...