شعر مناسبت یکی از شایعترین انواع شعری در میان شعرا به ویژه شعرای عصر معاصر می باشد که به عنوان یکی از مهم ترین مباحث نقد معاصر نیز مطرح شده است. این نوع شعری در میان اشعار شعرای بزرگ عرب دوره ی معاصر مثل محمود سامی البارودی، أحمد شوقی، وحافظ ابراهیم به وفور یافت می شود. در حقیقت شعر مناسبت همان شعری است که شاعر در آن از حوادث زمانه ومسائل مربوط به جامعه در مناسبت های مختلفی مثل اعیاد ویا مر...

یکی از موضوع­های مورد توجه در دیوان میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی، موضوع عشق است. واژه عشق در دیوان بیدل بسامد بالایی دارد. در این مقاله سعی برآن است که مفهوم عشق عرفانی از دیدگاه بیدل مورد بررسی قرار گیرد. بیدل برای رسیدن به خداوند راه عشق را اختیار می­کند و آن را بر راه زهد ترجیح می­دهد و عشق را ازلی و منشاء پیدایش عا­لم و آدم می­داند. بیدل مذهب و آیین خویش را عشق معرفی می­کند و این عشق را خارج ...

در میان شاعران معاصر، مهدی حمیدی شیرازی نامی آشنا و آثاری ماندگار به‌ویژه در عاشقانه‌سرایی دارد. دو مثنوی «موسی» و «بت‌شکن بابل» دو سروده‌ی معروف او هستند که توانایی او را در سرودن اشعار غیرعاشقانه نیز بازمی‌نمایند. هر دو اثر بر پایه‌ی سرگذشت دو پیامبر (موسی و ابراهیم) شکل گرفته‌اند و رویدادهایی از زندگی آنها را بازمی‌گویند. در این مقاله، دو مثنوی یادشده بازخوانی و با یک‌دیگر مقایسه می‌شوند تا ...

از دیرباز، بودا و ابراهیم ادهم به عنوان دو شخصیت موثر در تفکرات عرفانی دو قوم هند و ایرانی مطرح هستند. بودا متولد شمال هند است و با پایان دادن به دوران ریاضت خود، راهی را انتخاب کرد که بعدها ، آن را «راه میانه» نامید. ابراهیم بن ادهم نیز از قبیله ای منسوب به بکربن وائل در بلخ است که عمل قهرمانانۀ او در ترک تعلقات دنیایی و روی آوردن ایشان به زهد و فقر و عالم درون، از او چهره¬ای محبوب و متفاوت¬ ا...

انقلاب مشروطیت یکی از حوادث مهم و تأثیر گذار در تاریخ ایران است که در به ثمر رسیدن این انقلاب، افراد، گروه ها و طیف های مختلفی نقش داشتند؛ اما بعد از پیروزی انقلاب و پیش آمدن استبداد صغیر و به دنبال آن فتح تهران و بازگشت مشروطیت در24 جمادی الاخر 1327 بعضی از این گروه ها و افراد دچار تندروی ها و تکروی هایی شدند، چرا که انقلاب را در رسیدن به اهدافش ناکام می دانستند. به همین دلیل به زعم خودشان دست...

الهیات فمینیستی یکی از مباحث مهم فمینیسم است. الهیات فمینیستی به دنبال طرح سؤالات مربوط به حقوق زنان از دین و کلیساست. کتاب مقدس به عنوان سنت مکتوب یهودی ـ مسیحی توجه الهی‌دانان فمینیست را جلب کرده است. آنان سعی می‌کنند تا متن کتاب مقدس را با سؤالات جدی مربوط به حقوق زنان مواجه کنند. بخشی از الهی‌دانان فمینیست، با پیش‌فرض نگارش کتاب مقدس در فرهنگی مردسالارانه، به دنبال بازخوانی و تفسیر مجددِ متن...

حسن عرفان، مترجم و روزنامه‌نگار معروف، زاده و پروردة یکی از مراکز اصیل فرهنگ فارسی‌زبانان یعنی سمرقند باستان است و در آنجا رشد و کمال یافته است. کتاب یادداشت در کلبة کاسبان که در سن کمالات حسن عرفان تألیف شده، منبع پرارزشی دایر به اوضاع اجتماعی، سیاسی و اقتصادی سمرقند آغاز سدة بیستم و دارای معلومات گرانبهایی دربارة شخصیت‌های معروف آن زمان کسانی مثل عطاءالله‌خان طبیب افغانی، شیخ‌ابوالقا...

زندان و ادبیّات وابسته به آن از دیرباز وجود داشته است. ادبیّات زندان، نالۀ جان‌های فرهیخته‌ای است که به دلایل مختلف سیاسی، اجتماعی و اعتقادی به زندان رفته­ و طعم حبس و اسارت را چشیده­ و با قدرت بیان، به ثبت لحظه­های سخت و اندوه‌بار خویش پرداخته­اند. این ادبیّات به دلیل طبیعت و ماهیّت خاصّ خود از جنبه‌های مختلف عناصر ادبی چون عنصر مکان، زمان و شخصیّت نیازمند بررسی دقیق است. از طرفی شناخت انواع مکان و ...

زندان سروده، در ماهیت خویش شرح رنج و اندوه و دلتنگی­های یک شاعر دربند است، اما این­گونۀ غنایی نزد ابراهیم مقادمه شاعر، مبارز و شهید فلسطینی همچون دیگر روشنفکران این دیار سوای از انعکاس رنج و اندوه، شعری انگیزاننده است که با برانگیختن شور مبارزه و مقاومت در وجود انسان مظلوم فلسطینی دریچه­ای از امید به روی او می­گشاید و به افق روشن آزادی و پیروزی رهنمون می‌سازد. در پژوهش حاضر برآنیم باروشی توصیفی...