دانشمندان علوم قرآن بویژه مفسران از دیرباز به علم تناسب ، توجه ویژه ای مبذول کرده اند. زیرا بر این باور بودند که ترتیب مصحف عثمانی توقیفی است و لزوما چینش آیات و سور باید از روی حکمتی صورت پذیرفته باشد. مفسران به تناسب سور کمتر پرداخته اند و بیشتر به بیان تناسب آیات اهتمام ورزیده اند. البته در ذکر تناسب آیات نیز تناسب آیاتی را که نامتناسب می نموده، بیان کرده اند. طی این پژوهش که در آن دیدگاههای...

چکیده: پر واضح است که هریک از سوره های قرآن مجموعه ای منسجم و بهم پیوسته است که هدف واضح و روشنی را محقق می سازد، و هر آیه به وسیله روش های متفاوت این هدف را دنبال می کند. سوره های قرآن مانند زنجیره بهم پیوسته ای هستند که هر سوره با سوره های قبل و بعد از خود ارتباط معنایی دارد و از نظر هدف مکمل یکدیگرند. مدیریت اسلامی از موضوعاتی است که در برخی از سوره های قرآن تلویحاً یا مستقیماً به آن اشاره شده...

از یک طرف، نظریّه ها و آراء متعدّدی در معناشناسی مفردات آیه ی یک سوره ی مائده وجود دارد و از طرف دیگر، فقیهان، احکام مختلفی را از آیه ی مذکور استنباط کرده اند، ولی تأثیر این نظریّه ها و آراء معناشناسی در استنباط احکام فقهی آیه ی مذکور، مورد مطالعه قرار نگرفته است. مقاله ی حاضر درصدد پاسخ به این سؤال است که آیا نظریّه ها و آراء معناشناسی مفردات این آیه در استنباط فقهی فقیهان از آن تأثیر دارد، طوری ک...

معرّفی تفسیرهای تک نگاری موجود در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی است. نویسنده پس از ذکر مذهبهای تفسیری با اشاره به شیوه تفسیر تک نگاری، تفسیرهای تک نگاری خطی و چاپی را در سه قسمت تفسیرهای آیات، تفسیرهای سوره ها و تفسیرهای جزءها - با تأکید بر سبک نگارش، موضوع بحث، محتوا و جهت گیری کلّی برخی تفسیرها و اطلاعات کتابشناسی هر اثر به ترتیب حروف الفبا معرّفی کرده است. در بخش اوّل، یازده تفسیر چاپی آیات، در ...

معرّفی تفسیرهای تک نگاری موجود در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی است. نویسنده پس از ذکر مذهبهای تفسیری با اشاره به شیوه تفسیر تک نگاری، تفسیرهای تک نگاری خطی و چاپی را در سه قسمت تفسیرهای آیات، تفسیرهای سوره ها و تفسیرهای جزءها - با تأکید بر سبک نگارش، موضوع بحث، محتوا و جهت گیری کلّی برخی تفسیرها و اطلاعات کتابشناسی هر اثر به ترتیب حروف الفبا معرّفی کرده است. در بخش اوّل، یازده تفسیر چاپی آیات، در ...

معرّفی تفسیرهای تک نگاری موجود در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی است. نویسنده پس از ذکر مذهبهای تفسیری با اشاره به شیوه تفسیر تک نگاری، تفسیرهای تک نگاری خطی و چاپی را در سه قسمت تفسیرهای آیات، تفسیرهای سوره ها و تفسیرهای جزءها - با تأکید بر سبک نگارش، موضوع بحث، محتوا و جهت گیری کلّی برخی تفسیرها و اطلاعات کتابشناسی هر اثر به ترتیب حروف الفبا معرّفی کرده است. در بخش اوّل، یازده تفسیر چاپی آیات، در ...

طرح پرسشهایی درباره حجاب در مورد سه آیه مربوط به حجاب در قرآن کریم است. فلسفه حجاب چنان که از آیات مربوطه در قرآن به دست می آید حفظ کرامت و عفّت زنان مسلمان است اما نحوه آن با توجّه به شرایط زمان و مکان متفاوت است. پویایی اجتهاد، نوکاوی در مسایل فقهی و از جمله موضوعِ حجاب زنان را، می طلبد. نگارنده با پیشداشت این نکته به بررسی آیات مربوط به حجاب می پردازد، نخستین آیات، آیه های 32 و 33 سوره احزاب اس...

این تحقیق در مورد ارتباط اسماء الهی مذکور در انتهای آیات با محتوای آیات در سه سوره حج، مومنون و نور است. با اینکه اغلب اسماء الهی معنایی نزدیک به هم و مشترک دارند اما این دلیل باعث نشده است که در این تحقیق ترادف معنایی پذیرفته شود. اسماء الهی از طریق معنا با محتوای آیات در ارتباط هستند، که در بیشتر موارد سیاق شاهد بر این ارتباط معنایی است. زیرا سیاق در این زمینه اهمیت بالایی دارد، و بر اساس سیا...

جرم «افساد فی الارض» یکی از عناوین محل اختلاف فقهی است که در راستای فرایند اسلامی سازی، وارد حقوق کشورمان شد. ثنویت یا یگانگی دو موضوع «محاربه» و «افساد فی الارض» یکی از مباحث مورد اختلاف بین فقهای اسلامی است. آیه 32 و 33 سوره مائده، آیه 191 سوره بقره، احکام تکرار جرایم تعزیری، روایات مختلف از جمله روایاتی که در مورد قتل نبّاش، آدم فروش، عادت کننده به قتل اهل ذمّه و بردگان، آتش زننده خانه های مرد...

قرآن کتابی است سراپا بشارت و انذار که حاوی خطابات و اشارات عالی قدر عرفانی است . از جمله آیه 281 سوره بقره: « و اتقّو یوماً ترجعون فیه الی الله ثمّ توفی کل نفس ما کسبت وهم لا یظلمون » که طبق اقوال و استناد مفسران بسیاری، آخرین آی های است که بر پیامبر نازل گشته است. این نوشتار با روشی اسنادی- توصیفی به بررسی چند واژ ه کلیدی این آیه پرداخته و ارتباط تقوا با مقامات، احوال و معانی عرفانی را بیان می کن...