در این مقاله، سبک­شناسی انتقادی در داستان کوتاه را به صورت کاربردی به حوزة پژوهش­های سبک­شناسی فارسی معرفی کرده ایم. پرسش اساسی تحقیق این است که ایدئولوژی پنهان متن در داستان کوتاه «جشن فرخنده» اثر جلال آل احمد چیست، چه مؤلّفه­های سبکی­ای به کشف آن منجر می­شود و ایدئولوژی پنهان متن چه کارکردی دارد. فرض بر این است که در این داستان ایدئولوژی ساز کاری برای مشروعیت بخشیدن به ستیز علیه سلطه است. این ...

در دوره¬ی آل¬احمد و محفوظ، ادبیات داستانی به دلیل استقبال توده¬ی مردم، از جایگاه ویژه¬ای برخوردار بود و ازآنجایی که این دو نویسنده خود را در قبال جامعه مسئول می¬دیدند، از این نوع ادبی استفاده می¬کردند تا بتوانند رسالت خود را انجام دهند. آنان در آثار داستانی خود با تصویر زندگی انسان¬های عادی، علاوه بر تصویر مشکلات و مسائل پیش¬روی جامعه، غیرمستقیم خوانندگان را با تاریخ تحولات سیاسی، اقتصادی و اجت...

زنان و مسائل مربوط به آنان، موضوعی است که در دهه های اخیر بیش از پیش مورد توجه نویسندگان و صاحب نظران این حوزه، قرار گرفته است. یکی از مشهورترین نظریه پردازان معاصر در این زمینه، مایکل کیمل، جامعه شناس آمریکایی است. به عقیده ی کیمل، جنسیت، صفتی اکتسابی است که در جریان تعاملات اجتماعی به دست می آید. وی، از یک سو، خاستگاه ها و علل هویت های جنسیتی نابرابر و از سوی دیگر، راهکارهای اصلاح گرانه ی آن ...

دو رمان از جهاتی شبیه به یکدیگر هستند و از طرفی با هم اختلافاتی دارند که در ادامه اشتراکات و افتراقات دو رمان به اختصار ذکر خواهد شد. اشتراکات: اولین نکته ای که در همان ابتدا، پس از خواندن دو رمان، نظر خواننده را به خود جلب می کند، این است که رمان خلوت مدیر دقیقاً تقلید و یا به عبارت دیگر: تتبع و اقتفایی است از رمان مدیر مدرسه که طرح و چارچوب اولیه را از آن به وام گرفته است. به گونه ای که زمی...

تحلیل گفتمان انتقادی زیر شاخه­ی تحلیل گفتمان است که با ترکیبی از دو شرط بین رشته ای و شرط انتقادیبودن توصیف می شود. در تحلیل گفتمان انتقادی، اعتقاد بر این است که در زیرساخت همه ی متون و گفتمان ها، شکلی از ایدئولوژی نهفته است که ساخت و معنی متن و گفتمان را تعیین می کند. به گفته تئون ای ون دایک هدف تحلیل گفتمان، رونمایی، اطلاع دادن و مقاومت در برابر نابرابری های اجتماعی است. به عقیده ی وی چنین تح...

طنز یکی از زیر شاخه های گونه ی ادبی غنایی و مبتنی بر زیباترین حالت انسانی یعنی خنده است؛ اگر در پس این خنده، هدفی برتر همچون تعالی انسان و اصلاح اجتماع نهفته باشد، طنز در معنای واقعی خود شکل گرفته است. اما اگر تنها به قصد تنوع و تحت تأثیر کلام بی پروای راوی صورت پذیرد، هزل است و اگر از روی غرض شخصی به دشنام و نفرین منجر گردد، به هجو گراییده است. طنز، هجو و هزل به عنوان قالب های ادبی از دوران ک...

«اقتباس ادبی»، شیوه ای امروزی برای بازآفرینی رمان، داستان، رویدادهای برجسته کتاب های تاریخی و حماسه های منظوم و منثور در حوزه تئاتر و سینما است. متون نظم و نثرِ ادبیّات فارسی سرشار از قابلیّت های نمایشی است که، قابلیّت «اقتباس ادبی» را در خود دارند. در این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی و با هدف شناخت هرچه بهتر قابلیّت های نمایشی متون نثرِ داستانی معاصر صورت پذیرفته، تلاش گردیده است تا قابلیّت های نم...

چکیده اسناد و مکتوبات پیوسته در ردیف منابع اصیل و مستند در پژوهش‌های تاریخی به شمار می‌روند و اطلاعات قابل توجهی در عرصة ‌تاریخ و فرهنگ در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهند. در پژوهش‌هایی که به عصر صفویه اختصاص یافته است، ‌تاریخ نگاری مبتنی بر مکتوبات از پشتوانه‌های مهم اطلاعات این دوره به شمار می‌روند؛ اسناد و منشاتی که از حاکمان محلی این مناطق باقی مانده است در شمار گنجینه‌های مهم تاریخی و فکری ا...

شخصیت به عنوان مهمترین عنصر داستانی از گذشته تا به حال دارای دگرگونی‌های مهمی از نظر ویژگی‌ها و نحوه معرفی در داستان شده است. در ادبیات پس از مشروطه، داستان کوتاه با حضور شخصیت‌های واقعی و نه قهرمانان افسانه‌ای شکل گرفت و نویسنده­ ها اشخاص داستان  خود را از میان مردم عادی برگزیدند و دگرگونی مهمی در داستان­ پردازی پدید آوردند. در این­ پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شد، سه داستان میرزا، ویلا...

 صادق چوبک به عنوان یکی از بزرگترین نویسندگان داستان کوتاه معاصر ایران، در کنار جلال آل احمد و صادق هدایت تلاش فراوانی در رواج ساده نویسی و شکستن سنت ادبیات مودبانه و دست و پاگیر دوره‌ی قبل انجام داده است. او نویسنده ای رئالیست است و داستان‌هایش در بردارنده‌ی واقعیاتی است که خواننده را با اوضاع و احوال رایج در قرن چهاردهم آشنا می‌کند. سبک نویسندگی چوبک نیز در عین استقلال و منحصر به فرد بودن، ی...