عارفان آثار پیشینیان و بخصوص سنایی و غزالی را چون سنتی ادبی، گرامی داشته و بدانها توجه کرده‌اند. مولوی نیز در سرودن مثنوی معنوی به آثار سنایی، عطار و غزالی نظر داشته و برخی از حکایت‌ تمثیلی آنان را با تغیییراتی در شکل و محتوا، بازگویی کرده است. حکایت «اشتباه درست» (پیل در تاریکی) را که بیانگر نقصان و ناتوانی انسان‌ها در شناخت خود، از خداوند سبحان است، نخست غزالی به عربی، در احیاالعلوم و سپس به ...

متون مقدس مهم­ترین منبع برای شناخت احکام و معارف اسلامی به شمار می­آیند؛ اما درباره چگونگی فهم این متون میان صاحب نظران اختلاف عقیده وجود دارد و هر گروهی از دیدگاه خاص خود به آنها نگریسته­اند. چنانکه تأویل عارفانه به جنبه­های باطنی و معنوی متون قدسی و کشف اسرار و اشارات آن می­پردازد. به این معنا که عرفا با دیدگاهی متفاوت از سایرین، شیوه صحیح فهم متون را از طریق باطن، امر ممکن دانسته­ و در صدد ف...

چکیده در این مقاله دیدگاه ایمان گرایانة غزالی و آثار و دلالت های این دیدگاه در تربیت دینی بررسی شده است. بدین منظور، نخست منطق ترجیح موضع ایمان گرایی بر سایر رویکردهای تربیت دینی تشریح شد. سپس، با تکیه بر پیشینة فکری غزالی در باب اشاعره، تصوف، و مخالفت او با فلسفه، تصریح شد که غزالی انسان ها را از یک دیگر متفاوت می داند و این تفاوتْ سبب می شود که هر فردی برای پذیرش باورْ توجیه های گوناگونی داشته...

چکیده: خالی شدن انسان از ایمان، یعنی مرگِ او؛ بدین معنا که انسان تمام داراییِ خویش را از دست خواهد داد، جسمش را روحش را و وجودش را. خداوند هیچگاه حضور خود را از انسان دریغ نمی کند. ابوحامد محمد غزالی و سورن آبو کی یرکگوردو متفکر بزرگ جهان اسلام و مسیحیت، در جهت الهی کردن انسان و رسیدن به ایمان واقعی در تلاش بوده اند و هر کدام از آنها راه حل هایی در این زمینه ارائه داده اند؛ غزالی در این راه به ...

بحث نظامهای فکری سیاسی-اسلامی یا ظهور و سقوط این نظامها موضوع مباحث متنوع بوده و اغلب با نگاهی شرقشناسانه به آنها پرداخته شده است.در حالی که به نظر می رسد نگاهی درونی و اصالت بخش به فرهنگ اسلامی و سنت می تواند تبیین تازه ای از این مباحث ارائه دهد.از این زاویه فهم و نقد اندیشه سیاسی سنتی ایرانی-اسلامی یکی از اساسی ترین تلاشهای فکری کنونی باید باشد.این مقاله با چنین رویکردی سعی دارد در مقابل دیدگ...

در این پژوهش روش تحقیق از نوع تحلیل محتوای کیفی و بر اساس روش تحلیلی انتقادی از آثار تربیتی امام محمد غزالی بوده است.ضمن اینکه در تحلیل منابع تربیتی این دانشمندان، نگرش انتقادی به پاره ای از ایده های آنان در روشهای آموزشی، مسأله ای ضروری به نظر می رسد.این پژوهش به بررسی تحلیلی-انتقادی از مواضع تربیتی امام محمد غزالی پرداخته است. هدف عمده پژوهش، شناسایی و استخراج هدفها،اصول و روشهای تربیتی غزالی...

یکی از مباحث علم اخلاق که ارتباط مستقیم با مباحث فلسفه اخلاق دارد وباید گفت که جایگاه بحث آن در فلسفه اخلاق هست مباحث مربوط به حسن و قبح می باشد که کهن ترین بحث کلامی نیز می باشد در این پژوهش تلاش شده است تابه بررسی افکار و اندیشه های دو تن از فحول اندیشه اسلامی نسبت به مبانی فلسفی حسن و قبح به طور خصوص پرداخته است? امام محمد غزالی متکلم، نقاد فلسفه و مسلط بر معارف اسلامی به معنای وسیع کلمه و ...

ارتباط باید و نبایدهای اخلاقی با باید و نبایدهای دینی چگونه است؟ آیا اخلاق در مرحله تعیین اصول کلی خود متکی بر دین است یا مستقل از آن؟ در این پژوهش پاسخ امام محمد غزالی به این پرسش ها مورد بررسی قرار می گیرد. غزالی در اخلاق اساس را بر دین و اعتقاد به خداوند می گذارد و امر و نهی خداوند را پایه فضایل و رذایل اخلاقی می داند. او ملاک شناخت حسن و قبح افعال را شرع می داند، بدین معنا که هرچه شارع به...

غزالی در کتاب تهافت الفلاسفه نظریات و دلایل فیلسوفان مشایی در اثبات قدم عالم و علم کلی خداوند به جزئیات و انکار معاد جسمانی را نقل و نقد کرده است. او در کتاب مذکور دو هدف را دنبال کرده است، یکی اثبات تناقض گویی فیلسوفان و نادرستی و ضعف استدلالهای آنها در اثبات مدعای خویش و دیگری اثبات کفر آنان به مجرد داشتن چنین اعتقاداتی. با مطالعه ی کتب ابن سینا، که غزالی او را به عنوان نماینده ی فیلسوفان مشا...

مسئله علم خدا به امورجزئی، یکی از سه مسئله­ای است که ابو حامد غزالی به زعم اینکه فلاسفه آن را انکار می کنند،در صدد تکفیرآنها بر آمده است. این مسئله به نحوعام -با صرف نظر از اینکه خدارا عالم به امور کلی ویا امور جزئی بدانیم- نزد متکلمان وحکمای اسلامی از اهمیت بسزائی بر خوردار است به طوری که بنا به گفتۀ آشتیانیموضوعات مهمی از جمله: معاد،نبوّت وولایت متکی و مبتنی بر این مسئله اند. بنابراین ورود به ...