اصول دین تعبد را برنمی‌تابد؛ از این رو پیوسته ‌اندیشمندان کلامی و فلسفی در پی ارائه‌ی تبیینی عقلانی از آموزه‌های دینی بوده‌اند. صدرالمتألهین شیرازی تلاش نموده است با تکیه بر حکمت متعالیه‌ی خویش و با بیان یازده اصل، تحلیلی عقلانی و کاملاً ابتکاری از معاد، به ویژه معاد جسمانی، ارائه دهد و هماهنگی میان عقل و شرع را در این زمینه به اثبات برساند. وی بر این باور است، معاد آدمی روحانی و جسمانی است و بد...

عشق از دیدگاه ابن عربی، عارف بزرگ اسلامی، از اسرار الاهی است و همچنان که قلم تاب نوشتن از عشق را ندارد، حد و تعریف منطقی هم قادر به تحلیل چیستی عشق نیستند. هرکس عشق را تعریف کند در واقع آن را نشناخته است. کسی می تواند عشق را بیابد که جرعه ای از این جام نوشیده باشد. نزد ابن عربی مقام عشق بس شریف است، چرا که اصل و اساس هستی و انگیزه ی تجلیات جمال مطلق و گوهر هستی انسان، کامل ترین آینه دار جمال رب...

رساله حاضر که موضوع حرکت جوهری نفس را از منظر حضرت استاد جوادی آملی مورد تدقیق و بررسی قرار می دهد، بر مبنای اصل اصیل حرکت جوهری بنا شده که مطابق آن، ذره ذره عالم هستی در سیلان بوده و جهان دم به دم نو می شود. نفس انسان به عنوان برترین موجود این جهان از این حرکت جوهری بی بهره نبوده و از بدو پیدایش، دائماً با خود و در خود گام می زند، از پوسته ی خویش بیرون آمده، پس از سپری نمودن مراحل آغازین وجود، ...

این پژوهش به بررسی مراتب و چگونگی صدور فعل از نفس انسان در اندیشه عرفانی صدرالمتألهین، با تأکید بر مراتب خلق آثار هنری اسلامی توسط هنرمند عارف می‌پردازد. در نگرش عرفانی فاعلیّت حق‌تعالی به طریق تجلّی است و صدرا به تأسی از آن و در تبیین نسبت حق با خلق،‌ از تمثیل کیفیت ارتباط نفس و قوای آن بهره می‌برد. وی با بیان مماثلت نفس و ربّ در اوصاف ذات و افعال، مراتب و چگونگی صدور فعل از نفس را متأثر از مراتب...

یکی از سرآمدان معرفت دینی از منظر اخلاقی - تربیتی، صدرای شیرازی است. در این مقاله می‌کوشیم با استفاده از روش کتاب‌خانه‌ای آرای وی را بکاویم تا به الگوها و روش‌های تربیتی مد نظرش دست یابیم. پرسش محوری ما این است که صدرا در آرای نفس‌شناسی خویش به چه روش‌های تربیتی، اشاره صریح یا ضمنی کرده...

ملاصدرا بر اساس حرکت جوهری و تشکیک مراتب وجود، نظریه ای را پی ریزی می نماید که بر اساس آن، نفس، جسمانی الحدوث و روحانیه البقاء است. او با تبیین اصل فوق الذکر، سعی در حل مشکلاتی همچون بیان چگونگی رابطه ی نفس و بدن دارد و در نظریه ی خود از آیات،روایات و منابع عرفانی بهره های بسیاری برده است فلسفه ی ملاصدرا بر سه محور برهان، عرفان و قرآن بنا گشته است. آثار او مشحون از نوشته های ابن عربی می باشد ک...

در این مقاله، به بررسی مسأله‌ی مطابقت بین ذهن و عین در دو حوزه‌ی سینوی و صدرایی پرداخته شده است. این بررسی در حوزه‌ی سینوی نشان می‌دهد اگر چه ابن سینا بر اساس مبانی فلسفه‌ی مشاء، به صحت فرآیند تجرید و انطباق ماهوی معتقد شده است، وی در نمط پایانی اشارات، با توسعه‌ی ادراکات در قسم غیر حصولی و شهودی، نفس را مؤلفه‌ای پویا و اشتدادپذیر لحاظ می‌کند. شیخ اذعان می‌نماید که تجرید فرآیندی ناکارآمد در تحص...

این تحقیق ضمن بررسی مفاهیم دیالکتیک در محاورات مختلف افلاطون ، به بیان استدلالات جاودانگی نفس بر پایه همین سیر دیالکتیکی می پردازد . به علاوه دو تصور مختلف افلاطون از نفس ، به عنوان نفس بسیط و نفس سه جزئی در خلال محاورات مورد بحث قرار گرفته و ضمن یافتن توجیهی برای جمع میان این دو تصور ، نشان داده شده است که آنچه در محاوره فایدون یا دیالکتیک نفس موضوع بحث است ، همان تصور نفس بسیط است . در ادامه ...