جستار حاضر به بررسی نسبیتِ زبانی با تأکید بر اصطلاحات خویشاوندی در گویش لکی دره‌شهر می‌پردازد. گویشِ لکیِ دره‌شهر از گویش‌های زبان کُردی (کُردیِ جنوبی) و گویش اغلب ساکنین شهرستان دره‌شهر، از توابع استان ایلام، می‌باشد که در نبردی نابرابر با زبانِ فارسیِ معیار در حال تغییر و دگرگون‌شدن است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی است. برای نمونه‌برداری اطلاعات و داده‌ها، از روش میدانی استفاده شده است. به این صو...

خلاصه پرسش نامه ای در باره جنبه های مختلف آلودگی ها و بیماری های انگلی حیوانات و گویش آن ها در استان های مختلف ایران تهیه شد و در دهه هشتاد توسط سازمان دامپزشکی به اداره های دامپزشکی ارسال گردید.  از31 بیماری انگلی نشخوارکنندگان ایران 17 بیماری کرمی، 5 آلودگی ناشی از آکارین ها و 9 بیماری ناشی از تک یاخته ها می باشد. در این پژوهش، در مجموع 20 گویش در مورد 8 بیماری کرمی فاسیولیازیس، استرونژیلوزی...

      جیرفتی یکی از گویش­های ایرانی نو است که در شهرستان جیرفتِ استان کرمان رواج دارد. ویژگی­های آوایی و ساخت دستوری این گویش نشان می­دهد که به شاخۀ زبان­های ایرانی جنوب غربی تعلق دارد. در این مقاله، منتخبی از واژگان گویش جیرفتی ریشه­شناسی شده­اند. در مورد هر واژه، با ذکر گونۀ فرضی ایرانی باستان و برابر آن واژه در زبان­های دورۀ میانه و دیگر گویش­های استان کرمان به ریشه­شناسی آن پرداخته شده است. ...

مقاله‌ی حاضر به بررسی و توصیف «گویش اردستانی» می‌پردازد. اردستان در شمال شرق اصفهان واقع شده است و با شهرهای گرمسار، کوهپایه‌ی اصفهان، شهرستان اصفهان، نائین، نطنز، آران و بیدگل همسایه است. گویش اردستانی در مجموعه‌ای همسان به‌نام گویش‌های مرکزی ایران قرار دارد. در مجموعه‌گویش‌های ایران مرکزی، «گویش اردستانی» به همراه گویش‌های انارکی، بهدینی، نائینی، زفره‌ای و کلیمیان یزد و کرمان جزء «گویش‌های جن...

حـالت­نمایی افتـراقی پدیده­ای در نظام صرفی زبان‌هایی است که مشخّصۀ حالت را به­شکل آشکار و به­وسیلۀ وندهای تصریفی بر روی گروه‌های اسمی نمایش می‌دهند. این پدیده در زبان‌های دارای نظام حالت مفعولی، به شکل حالت‌نمایی افتراقی سازۀ مفعول و در زبان‌های واجد نظام کنایی، به شکل حالت‌نمایی افتراقی سازۀ فاعل است. این مقاله ضمن معرّفی و توصیف موارد فاعل‌نمایی و مفعول‌نمایی افتراقی در گویش هورامی، شرایط ظهور ...

بررسی لهجه‌های زبان‌های اقوام مختلف سال‌هاست که موضوع تحقیق علمای زبان‌‌شناس قرار دارد. در کشور کنونی تاجیکستان، چندین گویش وجود دارد که یکی از آن‌ها گویش مردم خجند است. این گویش طبق بررسی محققان منسوب به شاخۀ فرغانۀ غربی گویش‌های شمالی است. یکی از ویژگی‌های عمدۀ این گویش وجود لغات و عناصر زبانی بسیار قدیمی است که اکنون در زبان معیار منسوخ شده‌اند؛ اما در گویش مردم ناحیۀ خجند محفوظ مانده‌اند. ا...

گویش «قهرودی» و گویش «گزی» از گویش های فلات مرکزی ایران در استان اصفهان هستند. این مقاله، این دو گویش را از نظر ویژگی های آوایی با هم مقایسه می کند؛ به این صورت که ابتدا به ارائه و مقایسه ی واکه های ساده و مرکب، هم­خوان ها و واج گونه های موجود در دو گویش قهرودی و گزی پرداخته، سپس ساختمان هجا، تکیه و تفاوت های آوایی را میان دو گویش بررسی می کند. در نتایج به دست آمده  تعداد حروف صدادار در هر دو ل...

هدف مقاله، مقایسۀ دو گویش گیلگی و بختیاری و ارائۀ شواهدی از همسانی ها و اشتراکات این دو گویش برای اثبات ارتباط تنگاتنگ فرهنگی میان اقوام ایرانی است. با عنایت به تحوّلات بسیاری که در طول تاریخ، عرصه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و خانوادگی را متأثّر نموده و به تبع آن در لایه های نخستین، زبان و گویش ها را نیز متحوّل کرده و گاهی برخی از آن ها را به ورطۀ خاموشی و فراموشی کشیده، تحقیقات بنیادین د...

در این پژوهش نظام جنسیت دستوری در گویش جوشقانی، یکی از گویش­های مرکزی ایران، بررسی شده­است. ابتدا، ضمن تعریف جنسیت دستوری به بیان پیشینه و مبانی نظری پژوهش پرداخته شده است. داده­های این پژوهش از گویش­وران بومی و از گفتار افراد بی­سواد و یا کم­سواد ضبط شده و پس از طبقه­بندی آنها بر اساس رویکر رده­شناختی کوربت(1991 و 2007) تحلیل شده اند. جنسیت دستوری در این گویش شامل یک تمایز دوگانۀ مذکّر و مؤنث د...

   در این مقاله بخشی از واژه­ها و اصطلاحات کم کاربرد مربوط به حوزه­ی زنبورداری روستای «لای­زنگان» lây-zangân  فارس  که به سرعت پای در رکاب فراموشی گذاشته­اند، همراه با آوانگاری دقیق آن­ها ثبت و ضبط کرده­ایم. راه درآمد بیشتر ساکنان این روستا؛ بویژه در گذشته از طریق کشاورزی و بویژه تولید گل محمدی، دامداری و زنبورداری بوده است و به همین سبب غنای واژه­ها و ترکیبات و اصطلاحات این حوزه در این منطقه چ...