در نوشتار پیش رو تلاش شد، تا با محوریت این پرسش که «رابطه یا نسبت دانشگاه الازهر با اسلام سیاسی چگونه بوده است؟»، به بررسی تحولات سده های اخیر این نهاد ریشه دار در مصر و کنش و واکنش آن در برابر اسلام سیاسی پرداخته شود. پاسخ ابتدایی پژوهش بر این فرضیه استوار گردید که «الازهر به عنوان نهادی دانشگاهی موضعی نسبتا هماهنگ با حکومت مصر در پیش گرفته و گاه به عنوان پشتوانه نظریه پردازی اسلام عرضه شده از...

عنوان این پژوهش به خوبی محتوی و درون مایه آن را نشان می دهد ( بررسی ریشه های ظهور سینمای آرمان گرا در ایران پس از انقلاب1369-1360). پژوهش حاضر ظهور سینمای آرمان گرا در ایران پس از انقلاب را نمونه ای از «تولید فرهنگ» در ایران معاصر دانسته و کوشیده است به این دو پرسش پاسخ دهد: 1- چه عواملی (چه کسانی) منابع و فضای اجتماعی لازم برای تولید و رشد این جنبش سینمایی را فراهم آوردند؟؛ 2- چه عواملی محتوی ...

در دهه های پایانی قرن بیستم و در طلیعه قرن جدید، امنیت به ویژه در جوامع اروپایی، معانی جدید و حوزه های گسترده تری نسبت به تلقی سنتی یعنی «امنیت نظامی» یافته است. این تحول عمدتاً به این معناست که دیگر حوزه های روابط اجتماعی و سیاسی نیز از اهمیتی امنیتی برخوردار شده اند. بر این اساس توسعه مفهوم امنیت نه به معنای تسری بعد نظامی به دیگر حوزه های روابط بین الملل بلکه به منزله انعطاف پذیر شدن هسته سخت...

مدرنیته بیش از دیگر گفتمان های رقیب، به مناظره و گفتگو بر سر موضوعات بنیادین خود اهمیت می د هد و به نظر می رسد وضعیت ایدئال مدرنیته، امکان نوعی چندصدایی در جامعه است. مجادله های فلسفی دربارۀ بنیان های مدرنیته از جمله نتایجی است که این چندصدایی به بار آورده است. افراد مختلف از دیدگاه های گوناگون به گفتگو های انتقادی دربارۀ این بنیان ها پرداخته و تأویلی بر تأویل های پیشین افزوده اند. فوکو و هابرم...

این نوشتار بر آن است تا تحول گفتمان سیاسی شیعه را در قرن بیستم نشان دهد. داده های پژوهش حاکی از آن است که گفتمان سیاسی شیعه بر خلاف دوره حضور امام معصوم (ع) در دوره غیبت تنوع دارد. بدین معنا که در دوره های خاص بنا به عللی گفتمان سیاسی خاصی شکل گرفته است. مهم ترین تحول گفتمان شیعه در قرن بیستم تحول از سیاست گریزی و تمایل به ضرورت دخالت در مسائل سیاسی با هدف تشکیل حکومت اسلامی است. از اینرو، گفتم...

پرسشی که این مقاله تلاش دارد پاسخگوی آن باشد اولاً، این است که امام خمینی چه نگرشی نسبت به گفتمان غربگرا دارد، و ثانیاً، اینکه آیا ایشان جایگزینی در مقابل گفتمان غربگرا مطرح می‌کند یا خیر. در پاسخ، با پذیرش این فرض که گفتمان روشنفکران غربگرا تحت تأثیر اندیشه مدرنیته قرار دارد، گفتمان امام خمینی به شالوده شکنی گفتمان غربگرا و در سطحی بالاتر به شالوده‌شکنی خود بنیانی تفکر غربی می‌پردازد. در شرا...

در سال‌های اخیر تلاش های رسمی برای تاسیس جامعه شناسی بومی  به دو طرح‌جامعه شناسی اسلامی و مهندسی فرهنگی انجامیده است. هدف این مقاله بررسی واکنش‌های شناختی دانشمندان اجتماعی ایرانی به این دو طرح رسمی بومی گرایی است. این سوال وجود دارد که آیا  این واکنش های شناختی ، اندیشه های جدیدی را برای بازسازی مفهوم بومی گرایی مطرح می سازند؟ آیا دانشگاهیان ایرانی توانسته اند در دو راهه علوم‌اجتماعی جهانی یا ...

باستان‏ گرایی به‏عنوان رویدادی آرام و پیش‌رونده در جامعه ایران دلالت‌های فرهنگی، سیاسی، تاریخی و امنیتی دارد. این مقاله در پی پاسخ‌ به این پرسش است که این رویداد چه تأثیری بر امنیت فرهنگی- سیاسی جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت؟ استدلال نویسندگان این است که گفتمان باستان‌خواهی آریاگرا متفاوت از ملی‏گرایی شهروندمحور است و می‌تواند به آشوبناکی ساخت فرهنگی– سیاسی بینجامد؛ زیرا گفتمان باستان‌گرایی «ک...

مقاله پیش‌رو درباره یکی از ابعاد فرقه گرایی جدید در ایران است. توجه ویژه این نوشتار به معنویت‌گرایی جدید است. به لحاظ نظری بر نظریه «انفسی شدن» چارلز تیلور، متفکر کانادایی تکیه دارد. با استفاده از نظریه مزبور و تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، موضوع مورد بررسی قرار گرفت. در این مقاله به تحلیل نشانه‌های معنویت‌گرایی جدید پرداخته و داده‌ها از دو روش بررسی منابع و اسناد موجود و مصاحبه عمیق با حاملان ا...

این تحقیق به بررسی گفتمان هسته ای در سیاست خارجی حسن روحانی رئیس دولت های یازدهم و دوازدهم و نسبت آن با گفتمان انقلاب اسلامی متاثر از مواضع امام خمینی و آیت الله خامنه ای رهبران انقلاب اسلامی در سیاست خارجی و نیز اصول قانون اساسی می پردازد. محقق گفتمان سیاست خارجی ذیل گفتمان انقلاب اسلامی را گفتمانی با محوریت حفظ نظام جمهوری اسلامی و اصول خدامحوری، استکبارستیزی، عزت، حکمت و مصلحت، استقلال و نفی...