بحران اوستیای جنوبی که منجر به درگیری نظامی بین روسیه و گرجستان شد، از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تا کنون به یکی از بحران های پیچیده در منطقه قفقاز و در سطح جهانی تبدیل شده است. این بحران را باید آغاز مرحله جدیدی در عرصه مناسبات آینده بین المللی و در مرحله گذار پس از جنگ سرد تلقی کرد. می توان گفت که قفقاز از جمله مناطق بحران خیز جهان است که ظرفیت شعله ور شدن اختلاف ها و تبدیل شدن به جنگ می...

سه کشور قفقاز جنوبی یعنی گرجستان، جمهوری  آذربایجان و ارمنستان در منطقه ای پیچیده و بی ثبات قرار دارند که تقاطع مسیر اروپا، آسیا، خاورمیانه است. این کشورها از دوران حاکمیت اتحاد جماهیر شوروی آسیب‌های عمیق تاریخی مشترکی دارند. دوره شوروی تجربه بدی برای این کشورها بود. مدیریت نادرست اقتصاد، فساد، مشکلات اجتماعی، نهادسازی ضعیف، گرایش‌های متعارض به اقتدارطلبی و اصلاح، اختلاف‌های قومی، ناآرامی‌ه...

منطقة آسیای مرکزی و قفقاز در طول تاریخ، مبدأ تحولات مهمی در سطح منطقه­ای و جهانی بوده است. نظریه‌های مهم ژئوپلیتیکی در قرون 20 و 21 همگی به این منطقه توجه خاصی داشته­اند. جایگاه ویژة ژئوپلیتیکی این منطقه سبب ظهور چالش­هایی برای ساکنان آن و حتی کشورهای همسایۀ آن شده است. این چالش­ها را می­توان در زیر عنوان عوامل واگرایی این منطقه به حساب آورد. در این راستا، این نوشتار تلاش کرده است تا به بررسی ش...

منطقه قفقاز جنوبی دستخوش یک سری بحرانها و منازعاتی است که برای سالیان متمادی تداوم یافته و حدأقل در آینده نزدیک نیز نمی‌توان برای حل و فصل آنها امیدوار بود. به نظر می رسد نقش و حضور روسیه در این بحرانها تعیین کننده است. لذا واکاوی منافع روسیه در بحرانهای مذکور می تواند در شناخت ریشه‌ ها و ابعاد این بحرانها و ترسیم چشم انداز حل و فصل آنها کمک کننده باشد. بر این اساس، در این مطالعه با بررسی مناقش...

خلأ قدرت در قفقاز جنوبی در دوران پساجنگ سرد، رقابت قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای را برانگیخته است. در این میان ایران و ترکیه به دلیل همسایگی، به این منطقه حساسیت های خاصی دارند. سه جمهوری تازه تأسیس، فرصت ها و چالش های جدیدی را پیش روی ایران و ترکیه قرار داده اند که برایند آن رقابت تهران و آنکارا در منطقه است. جمهوری آذربایجان و ارمنستان به دلیل داشتن مرز مشترک با ایران اهمیت ویژه ای دارند. د...

قفقاز شمالی: یک بررسی جغرافیایی تاریخی از نظر جغرافیایی منطقه قفقاز (Caucasus) از دو بخش مجزای شمالی و جنوبی تشکیل شده است که حد فاصل میان آنها را خط الراس کوه­ های قفقاز بزرگ تعیین کرده است. از دامنه­ های شمالی کوه های قفقاز بزرگ که با جهتی شمال غربی- جنوب شرقی کشیده شده­ اند تا گودال مانیچ (Manych) نزدیک دریای آزف که چهره زمین به تدریج دشت گونه می­ شود قفقا...

چکیده فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و تأسیس جمهوری های تازه استقلال یافته، وضعیت جدیدی را در مرزهای شمالی جمهوری اسلامی ایران بوجود آورده است. مقاله حاضر به بررسی موضوع همگرایی منطقه ای در منطقه قفقاز جنوبی بر اساس نظرات همگرایی می پردازد. در حقیقت، هدف این پژوهش تحلیل امکان همگرایی جمهوری های آذربایجان با جمهوری های ارمنستان و گرجستان با استفاده از تئوری همگرایی کانتوری و اشپیگل و نیز تأثیر این ه...

اتحاد و پیوند منطقه‌ای میان کشورها، امروزه به‌ یکی از نگرانی‌های اصلی میان دولت‌ها تبدیل شده است. در عصر جهانی شدن در مناطق گوناگون جهان، گروه‌بندی‌های منطقه‌ای شکل گرفته است. مناطق گوناگون جهان با درک اهمیت موقعیت ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک خود، دارای سازه‌های منطقه‌ای با درجه‌های متفاوت منطقه‌گرایی هستند. یکی از مناطق ژئوپلیتیکی که عرصه‌ رقابت میان ابرقدرت‌ها (آمریکا و روسیه) است م...

منطقه قفقاز جنوبی یکی از منطقه‌های پر چالش به لحاظ امنیتی در جهان محسوب می‌شود و با وجود گذشت دو دهه از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی این منطقه هنوز به همگرایی اقتصادی و سیاسی دست پیدا نکرده است. در این منطقه نوعی رقابت و همکاری میان این سه کشور و همچنین میان آنها با بازیگران خارجی وجود دارد. جمهوری آذربایجان، گرجستان و ارمنستان سه کشور این منطقه مسیرهای متفاوت و بعضا متضادی را در پیش گرفته‌ و...

فروپاشی شوروی باعث تحول عظیم در جغرافیای سیاسی منطقه شدو تهدید دیرین همسایه شمالی ایران از بین رفت وایران خواست با کشورهای استقلال یافته ای که طی قرون متمادی جزو خاکش بوده وتحت تاثیرفرهنگ و تمدن آن قرار داشتند رابطه برقرار کند ولی دیری نگذشت که هر یک از این کشورها برای حل بحران های گوناگون خود، رویکردهای متفاوتی را در پیش گرفتند رویکردهایی که باعث صف آرایی قدرتهای بزرگ منطقه ای وفرا منطقه ای در...