«تمثیل نفس ـ بدن» همواره در حکمت و فلسفه برای تبیین «فعل خداوند»‌ و رابطة حق با مخلوقات به کار رفته است. در این تمثیل، نفس به مثابة مثال خداوند تلقّی می‌شود و از آن پاسخ‌هایی درخور برای برخی پرسش‌های مربوط به حوزة الهیات و متافیزیک استنتاج می‌گردد. در این مثال، «وحدت ظلّی نفس» به مثابة الگویی برای فهم آفرینش و خالقیت و فاعلیت خداوند به کار می‌آید. در فلسفة اسلامی، رویکرد صدرالمتألهین به این مفهوم...

در فلسفۀ دین و الهیات جدید مسیحی، دربارۀ نسبت ادیان با یکدیگر، و موضوع کثرت واختلاف ادیان دو موضع کلی وحدت گرایی و کثرت گرایی دینی وجود دارد و هر یک،قرائت ها و مبانی مخ تلف معرفت شناختی، دین شناختی و زبانشناختی خاصی دارند کهموجب تمایز و اختلاف آنها شده است.در این مقاله، با طرح و بررسی برخی از مهمترین مبانی و نظریات کثرت گرایی دینی، میکوشیم تا به این پرسش ها پاسخ دهیم که آیا اختلاف و کثرت ادیان ...

قاعده ی الواحد به عنوان یکی از مهم ترین قواعد فلسفی در فلسفه ی اسلامی همواره مورد توجه و بحث بوده و از موارد اختلافی میان فلاسفه و متکلمین است . زیرا از طرفی می تواند بسیاری از مسائل کلامی به ویژه ، آفرینش جهان کثیر از خالق واحد و بسیط را تبیین کند و از طرف دیگر به وحدت ذات واجب تعالی و بساطت وجودی او تأکید ورزد . در تقریر مشایی از قاعده ی الواحد ، از عقول عشره و افلاک تسعه استفاده می گردد ، و...

فلسفه روایت عام و فراگیر درباره وحدت و ثبات، و کثرت و تغییر در عالم و ذهن انسان است. ارسطو، ابن سینا و توماس آکوئینی به تبیین آن در موضوع مابعدالطبیعه پرداختند. اگرچه به نظر می رسد که هر سه متفکر موضوع مابعدالطبیعه را موجود بماهو موجود دانسته اند، اما معنا و سپهر موجود نزدشان متفاوت است. ارسطو در موضوع مابعدالطبیعه وحدت و ثبات را در سه حوزه دیده است؛ به عنوان حکمت در چهار علت طبیعی، به عنوان فل...

نظریه وحدت شخصی وجود ـ به عنوان رأی اخیر ملاصدرا در ساحت وجودشناختی ـ بر بسیاری از مباحث فلسفه متعارف تأثیر بنیادین داشته است. این دیدگاه که طبق آن وجود حقیقی مختص به وجود حق تعالی است و ممکنات صرفا ظهور، نمود، شأن و وصف آن به شمار می‌روند، نافی یکی از مهم‌ترین مبادی حکمت، یعنی اصل تحقق کثرت به حساب می‌آید. ملاصدرا که در دیدگاه تشکیک وجود، تحقق کثرت در عین وحدت را پذیرفته بود، بر تفسیر بسیاری ا...

رساله حاضر در شش فصل تدوین گردیده و کوشش شده است در این مختصر موضوع وحدت وجود از تمام جوانب مورد بررسی و مداقه قرار گرفته و نظرات فلاسفه و عرفا از دیدگاههای مختلف تبیین گردد و استدلالهای ایشان به جریان تامل افتد. فصل اول: الوحده ماهی، مفهوم وحدت و تعاریفی که از آن توسط حکما بیان شده است . فصل دوم: اقسام وحدت و آرائی که در تقسیم وحدت در نزد عرفا و حکما ذکر گردیده است . فصل سوم: احکام وحدت ، در ا...

تزئین در هنر ایران، هم پیش از اسلام و هم در دوره ی اسلامی همواره از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. قرن هشتم هجری یکی از غنی ترین دوره های هنر ایرانی- اسلامی است که پس از حمله ی مغول و به قدرت رسیدن ایلخانیان شکل گرفت. تزئینات معماری این دوره دارای طرح ها و نقوش زیبایی است که در این پژوهش به آن پرداخته شده است. هدف از این تحقیق بررسی عناصر تزئینی معماری ایلخانی از دیدگاه زیبایی شناسانه و کشف روای...

نوشتار حاضر به تطبیق وحدت وجود در اندیشه ابن عربی با آرای جامی و شبستری در این باره پرداخته است. ابن عربی، در نضج و کمال نظریه وحدت وجود بسیار تأثیرگذار بوده است. شبستری و جامی، در میان نویسندگان وشاعران ایرانی پس از سده هفتم وهشتم هجری، از جمله کسانی هستند که در انتقال اندیشه های  او نقش مهمی ایفا کرده اند. هم صدا با ابن عربی، بیانگر این اندیشه شدند که در هستی، جز حق چیز دیگری وجود ندارد و هر ...