ژئوپلیتیک به همان اندازه که ملی و منطقه‌ای و بین‌المللی است و پدیده‌ها را در این سطوح مطالعه می­کند به همان اندازه سطح خرد و فرو ملی را نیز از نظر دور نمی­دارد و تحولات مقارن با پدیده جهانی شدن و تضعیف مرزهای ملی و تأکید بر گلوکالیزیشن یا جهانی محلی شدن نیز خود دلیلی بر صدق این ادعاست. با چنین نگاهی به علم ژئوپلیتیک بایستی به تحلیل و تبیین ژئوپلیتیک واحدهای استانی در منظومه‌های کشوری اقدام کرد....

هدف از این پژوهش شناخت و ارزیابی (اولویت­بندی) عوامل (ثابت و متغیر)، کُدها و ژنوم­های ژئوپلیتیک ترکیه در تدوین چشم­انداز سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران می­باشد؛ لذا از حیث هدف کاربردی و به لحاظ نوع روش و ماهیت از انواع تحقیقات «توصیفی موردی یا ژرفانگر»است. جامعه آماری شامل اساتید و صاحب­نظران دانشگاهی و نظامی آشنا به موضوع پژوهش شامل دو گروه از خبرگان (مصاحبه شوندگان به­تعداد ده­تن که به­صورت ک...

بسیاری از مسائل مهم جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک، اساساً روش شناسان هاند. موضوعات رو ششناختی در ابتدا در دهه 50 و 60 با تحول رفتارگرایی در علوم سیاسی و روابط بی نالملل، به جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک نیز وارد شد و بسیاری از پژوهشگران جغرافیای سیاسی و ژئوپ لیتیک، تلاش کردند تا روش های علمی را در جغرافیای سیاسی به کار بگیرند . این امر واکنش مدافعان رهیاف ت های سنتی یا کلاسیک را موجب شد . در نتیجه...

بعد ازفروپاشی اتحاد جماهیر شوروی چهره ژئوپلیتیک و منطقه ای جمهوری آذربایجان تغییر یافت و به عنوان یکی از بی ثبات ترین مناطق بجای مانده از امپراطوری شوروی با خلاء قدرت مواجه گردید . اکثریت شیعه در این کشور این نوید را میداد که احزاب اسلامی و شیعی بتوانند جایگاه قابل توجهی را بدست آورند . لکن فقدان نظام دمکراتیک چند حزبی در جمهوری آذربایجان ، نه تنها باعث افزایش سطح دخالت نظامیان در سیاست شده اس...

روسیه بعد از فروپاشی در سال 1991، جایگاه خود به عنوان یک ابرقدرت را از دست داد. با این وجود، روسیه همچنان کشوری قدرتمند است و دارای بزرگ ترین سرزمین ها در جهان می باشد. روسیه دارای گستردگی بی نظیری می باشد؛ این بزرگ ترین کشور جهان به گونه ای در نقشه سیاسی جهان قرار گرفته است که پنج هزار مایل از شرق به غرب و در یازده منطقه زمانی قرار گرفته است. موقعیت جغرافیایی آن، این امکان را برای روسیه فراهم ...

ژئوپلیتیک اطلاعات از مباحث مهم در شکل‌گیری قدرت‌های اطلاعاتی به‌شمار می‌آید و به تحلیل مطالعه عوامل مؤثر بر ساختار جریان اطلاعات در گستره جهانی و تأثیر موقعیت جغرافیایی و منطقه‌ای بر آن می‌پردازد. ابزارهای کاربردی و رسانه‌ها، روابط بین کشورها در ارتباط با وضعیت تبادل، و ارسال اطلاعات از مباحث اصلی آن است. رسانه اصلی‌ترین محور مؤثر در برتری اطلاعاتی است. نظارت بر جریان اطلاعات برای حفظ قدرت از م...

گاهی بهره‌گیری از مفاهیم سایر علوم می‌تواند در فهم مناسبات سیاسی و بین‌المللی راهگشای پژوهشگران باشد. یکی از بهره‌های مفهومی که در منظومه ژئوپلیتیک، کاربرد یافته است، مفهوم «کد» و «ژنوم» ژئوپلیتیکی است. ژنوم ژئوپلیتیک، نقشه ژنتیک سیاست هر کشور است که رفتار کشورها را در عرصه داخلی و خارجی تحت تأثیر قرار می‌دهد. کشورها ژنوم‌های سایر بازیگران را به‌عنوان کدهای ژئوپلیتیک درنظر می‌گیرند. تعامل یا تق...

چکیده حوزه ژئوپلیتیک عراق دارای نیروهای همگرا و واگرایی است که تحت شرایط خاص عمل می‌کنند و دائم با یکدیگر در حال رقابت هستند. عراق با تحولاتی روبه‌رو بوده که به تغییر و تحول در ساختار قدرت و هویت آن منجر شده و نتیجه‌ای جز دگرگونی‌ در ژئوپلیتیک و رویکردهای بازیگران و کنشگران منطقه‌ای نداشته ‌است. گروه‌های قومی و مذهبی، هیدروپلیتیک، هویت ملی و هویت عربی، منابع نفتی و درآمده...

تحولاتی که طی سال های اخیر در خاورمیانه عربی و شمال آفریقا ایجاد شده، از زوایای گوناگون قابل تحلیل است. از بطن این تحولات، «سلفی گرایی سنتی» دچار دگردیسی شده و پدیده «نئوسلفیسم» به وجود آمده است. این مقاله، با بررسی مؤلفه ها و عناصر گفتمان نئوسلفیسم، «دگرسازی شیعی» را وجه اساسی این گفتمان تلقی کرده، و با رویکردی آینده پژوهانه و آسیب شناسانه، پیامدهای آن را در زمینه ایجاد اختلاف و تضعیف جهان اسل...

با تحول گفتمان ژئواستراتژیک به گفتمان ژئواکونومیک در دهه‌های اخیر و ایفای نقش برتر اقتصاد در عرصه جهانی، ژئوپلیتیک انرژی،خطوط انتقال انرژیو امنیت آن از جایگاه بالایی در مناسبات بین‌المللی برخوردار گردیده‌است. این مقاله تلاش می‌کند تا به این سؤال که «موقعیت ژئواکونومیک دریای خزر و خطوط لوله انتقال انرژی آن چه تأثیراتی بر منافع و امنیت جمهوری اسلامی ایران دارد؟» پاس...