نیشابور، علیرغم دارابودن اهمیت استراتژیک و ژئوپلتیک در دورة ساسانی، کمتر مورد توجه باستان‌شناسان دوران تاریخی قرار گرفته است. تحلیل نویافته‌های باستان شناختی از کهندژ شهر ساسانی نیشابور و شناسایی استقرارهای ساسانی در پهنة دشت نیشابور، می‌تواند تا حدود زیادی بازسازی سازمان اقتصادی-سیاسی جوامع مستقر در این منطقه از ایران را میسر سازد. در این مقاله سعی شده با تحلیل داده‌های سفالی در قالب مدل‌های ک...

بررسی متون تاریخی و داده­های باستان­شناسی حاکی از آن است که ولایت مهرجان­قذق یکی از مناطق مهم ایران بوده که در محدودۀ شهرستان دره­شهر، به‌ویژه درۀ سیمره، شکل گرفته و تاریخ حیات آن به دورۀ اشکانی بر‌می‌گردد. داده‌های باستان‌شناسی در تأیید متون تاریخی، هم توالی استقرار از دورۀ اشکانی تا قرن 4 هجری در درۀ سیمره را نشان می­دهد و هم بیانگر آن هستند که این منطقه طی قرون 3 و 4 هجری بیش از سایر دوره­ها...

پیکرک‏های گلی و سفالین زنان جزء نخستین آثار هنری بشر در اعصار پیش از تاریخ محسوب می‏شوند که ساخت آن‏ها با تغییراتی خاص تا دوران اسلامی نیز تداوم یافته است. پیکرک‏های سفالی مزبور، که گونه‏های مختلفی از تکنیک های ساخت و تزیین هنر سفالگری اسلامی را دربرمی گیرند، اغلب در شهرها و مراکز مهم سفالگری ایران ساخته شده اند. از مهم ترین ادوار ساخت این پیکرک‏ها می‏‏توان به ادوار سلجوقی و ایلخانی مقارن با قر...

آجر معمولی وزن زیادی دارد و باعث سنگین شدن ساختمان و در نتیجه آسیب‌پذیری آن در برابر نیروهای زلزله می‌شود. از این رو لازم است تا با کاهش چگالی، افزون بر  سبک کردن آجر، ویژگی های عایقکاری گرمایی آن نیز بهبود یابد. از موادی که به عنوان افزودنی تخلخلزا به مواد اولیه آجر اضافه می‌شود دانه‌های پلی‌استیرن منبسط است. در این مقاله بخشی از یافته‌های طرح پژوهشی تولید آجر سبک با استفاده از دانه‌های پلی‌اس...

پژوهش حاضر به پیشوندهای فعلی رایج در زبان فارسی در چارچوب انگارۀ صرف ساخت و تعامل آن با معناشناسی پرداخته و ترکیب‌پذیری معنا در افعال پیشوندی و تأثیر معنا بر ساخت این افعال را بررسی کرده است. برای نیل بدین مقصود پس از جمع­آوری فعل‌های پیشوندی از در پیکرۀ دادگان افعال فارسی (رسولی و دیگران، 2011)، این افعال با توجّه به تفاوت­های صوری و معنایی طبقه‌بندی شدند؛ سپس هریک از پیشوندها به­طور جداگانه تح...

این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی به توصیف چگونگی بازبینی حالت‌های ساختاری فاعلی، مفعول رایی، ازی، برایی، بایی و به‌ای و نقش‌های تتا می‌پردازد. پیکرۀ مورد بررسی 182 جملۀ دارای فعل مرکّب متعدّی است که در چارچوب فرضیه‌های موجود در برنامۀ کمینه‌گرا تحلیل می‌شود. تمامی‌حالت‌های ساختاری در رابطۀ هسته - مشخّص‌گر بازبینی و به محض ادغام با هستۀ گروه، نقش تتای آنها بازبینی می‌شود. برخلاف فرضیه‌های کمینه‌گرا...

در مقالۀ حاضر، مبنای طرح‌واره‌‌ای استعاره‌‌های موجود در پیکرۀ ضرب‌‌المثل‌‌های شرق گیلان بر مبنای مدل «طرح‌‌واره‌‌های تصوری ایوانز و گرین» در چهارچوب معنی‌‌شناسی شناختی بررسی می‌شود. ضرب‌‌المثل‌‌ها به دلیل اهمیتی که در فرهنگ‌‌ها، انعکاس فرهنگ مردم و هویت فردی ـ اجتماعی آنان دارند مقوله‌‌ای مهم در مطالعات زبانی محسوب می‌‌شوند. تداوم ضرب‌‌المثل‌‌ها طی زمان‌‌ها و فرهنگ‌‌ها حکایت از عملکرد شناختی (و...

در اوایل هزاره پنجم ق.م که گاهی کالکولیتیک میانه قدیم نیز نامیده می شود، مجموعه سفال های شاخص دالمایی بطور گسترده ای در سرتاسر دره های مناطق مرتفع شمال و مرکز کوه های زاگرس در غرب ایران گسترش یافت. سنت دالما با دوران عبید 3 و اوایل عبید 4 در بین النهرین، در غرب زاگرس، همزمان می باشد. دالما یک پدیده سفالی غیر عادی برای این محدوده زمانی است. اما در محل پیدایش خود که منطقه ای با آب و هوای خشن و مر...

متن نگاشته‌شدۀ فارسی دو مشکل ساده ولی مهم دارد. مشکل اول واژه‌های چندواحدی هستند که از اتصال یک واژه به واژه‌های بعدی حاصل می‌شوند. مشکل دیگر واحدهای چندواژه‌ای هستند که از جداشدگی واژه‌هایی که با هم یک واحد واژگانی تشکیل می‌دهند حاصل می‎گردند. این مقاله الگوریتمی را معرفی می‌کند که بتواند به‌طور خودکار این دو مشکل را در متن نوشتاریِ فارسی بکاهد و یک متن معیار را به‌دست آورد. الگوریتمِ معرفی‌شده ...

این نوشتار به بررسی مبانی حقوقی حق بر آب در حقوق بین‌الملل و همچنین رعایت آن در رویۀ محاکم ملی و محاکم داوری در اختلافات سرمایه‌گذاری مربوط به حوزۀ آب می‌پردازد. حق بر آب هنوز در هیچ معاهدۀ جهانی به‌صراحت شناخته نشده است. لکن کمیتۀ حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی طی تفسیر عام شمارۀ 15 مصوب 2002 حق بر آب را که قبلاً در منشور حقوق بین‌المللی بشر وجود داشت، به‌صراحت به‌عنوان یک حق مستقل اعلام کرد. م...