بلخ یکی از خاستگاه‌های ادبیات پارسی نو است. ازاین‌رو، در زبان پارسی نو، شماری از واژه‌ها از زبان بلخی وام گرفته شده‌‌اند. این واژه‌ها را می‌توان به دو دسته بخش کرد. دستۀ نخست واژه‌هایی که در آن‌ها d ایرانی باستان به l تبدیل شده‌‌اند و شمارشان بیش‌تر است؛ دستۀ دوم واژه‌هایی که این دگرگونی آوایی در آن‌ها صورت نگرفته ‌است.

دربارۀ زبان پارسی دری ورارود و خراسان و ریشۀ پیدایش آن تاکنون نظرهای گوناگونی بیان شده که در این مقاله به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌شود. برتلس با تأیید نظر ملک‌الشعرای بهار و صدرالدین عینی زبان دری را زبان اصلی مردم ایرانی‌نژاد آسیای میانه از بلخ تا بخارا می‌داند و نظریۀ مهاجرت همگانی از ایران به آسیای میانه و تبدیل زبان سغدی به دری را رد می‌کند. اما آلکساندر فریمان به میدان آمدن زبان دری را در ...

پس از ورود اسلام به ایران، مقابله با خود برتربینی اعراب و تحقیر آن ها باعث شکل گیری نهضتی به نام شعوبیه شد. طرفداران این نهضت معتقد بودند که نژاد ایرانی بر نژاد عربی، برتری دارد. در این راستا افراد این نهضت برای رسیدن به اهداف خود به اقداماتی دست زدند؛ از جمله اقدامات آن ها توجه به ادبیات پارسی بود تا از طریق شعر، نثر، تالیف و ترجمه به هدف اصلی خود که اعاده ی استقلال از دست رفته ی ایرانی بود بر...

در این جُستار خواننده نخست با کلیاتی دربارۀ مانویت و اسطورۀ آفرینش در کیش مانی آشنا می شود. آن گاه نگارنده، با تعریف نوع ادبی تمثیل و داستان تمثیلی، اسطورۀ آفرینش مانویت را به مثابۀ داستانی تمثیلی در نظر می گیرد و بر نقش تمثیل، در جایگاه یکی از ابزار های فن بلاغت در آسان فهم کردن اصول دینی، فلسفی و اخلاقی برای تودة مردم، تأکید می کند. با این مقدمات، تمثیلی مانوی به زبان پارسی میانه بر اساس الگوی...

در بررسی های به عمل آمده معلوم می شود که محققین از زوایای مختلفی شعر و اندیشه فروغ را مورد بررسی قرار داده اند. با مطالعه مجموعه اشعاراو می توان به اندیشه و بطن زندگی او پی برد. اشعار فروغ در سه مجموعه اول یعنی «اسیر»، «دیوار» و «عصیان» کمی ناپخته و سست است. شاعر در آن درحالت خود شیفتگی اولیه به سر می برد. فروغ مدتی بعد از این مرحله به سمت تکامل پیش می رود و مجموعه «تولدی دیگر»که گویی تولدی دوب...

سگ ماهیان جویباری زیرخانواده nemacheilinae به دلیل مشکل بودن استخراج داده های ریخت شناختی، از جمله گروه های پیچیده از لحاظ آرایه شناختی هستند. امروزه بنیان رده بندی اعضای این زیرخانواده بر اساس ویژگی های استخوان شناسی و مولکولی است. این زیرخانواده در ایران 8 جنس دارد که جنس oxynoemacheilus با 12 گونه دارای بیشترین تعداد گونه است. با توجه به فقدان اطلاعات در مورد ویژگی های استخوان شناسی اعضای جن...

ادب پارسی و وسعت قلمرو آن ایجاب می کند که پژوهشی جامع الاطراف در این زمینه صورت پذیرد. ره توشه ما در این سفر، سبویی از شبنم اشتیاق است و دفتری از گل برگ های اوراق. بر سمند خیال می نشینیم و بر فراز دره های ماه و سال پرواز می کنیم، تا صخره های ابهام را بکاویم و در این قلمرو گسترده، در حد توان خویش گامی برنهیم.

شعر زبان دل است و زاییده ی احساسات آدمی و شاعر کسی است که این احساسات و عواطف را با زبانی مخیل و موزون در ساختاری مطلوب ارائه می دهد. قیصر امین پور، شاعر معاصر، شاعر جنگ، عشق و غم و اندوه است. او در میان مردم زاده شد و با مردم با زبان خودشان سخن گفت. در این پژوهش اشعار قیصر امین پور، بنا بر تعریف فوق مورد بررسی قرار گرفته و در شش فصل تدوین شده است. پس از نگاهی گذرا به زندگی و آثار امین پور در...

سنت فکری ـ فلسفی غرب از روزگار افلاطون و ارسطو، و حتی پیش‌تر از آن، تا قرن بیستم و در اندیشه و آرای فردینان دو سوسور، زبان‌شناس سوئیسی، تحت تأثیر رویکردی دوقطبی، گفتار را بر نوشتار ترجیح می‌داده است. در این نگره، انتقال کامل معنا از طریق «گفتار» امکان‌پذیر می‌نمود. حال آنکه نوشتار تنها فرع و جانشین گفتار قلمداد می‌شد و این انمکان دست‌نایافتنی به نظر می‌رسید. با نگاهی گذرا به تاریخ و فرهنگ ایران...