هدف از نگاشتن این مقاله بررسی معنای واژه ی «حتی» در فارسی با استفاده از ابزار شناختی موجود در زبان شناسی شناختی می باشد. برای این منظور ابتدا فرهنگ های لغات فارسی مورد بررسی قرار گرفتند تا ضعف آنها در این رابطه (ارائه ی معنا برای «حتی») برای خواننده مشخص گردد و پس از آن «حتی» در بوته ی ساختارگرایی و زایا آزموده شد و عدم پاسخگویی این دو به تحلیل شناختی از معنای «حتی» منجر شد و با مطالعه ی بیش از...

مقاله حاضر به بررسی پارادوکس و حس‌آمیزی به‌عنوان دو شیوه از شیوه‌های آشنایی‌زدایی و دو اسلوب از اسلوب‌های بیان هنری، به‌ویژه در ساحت زبان عارفانة مولانا در مثنوی پرداخته است. باید به این نکتة مهم توجه داشت که خاستگاه این دو صورت از صورخیال که در ادب عرفانی مورد استفاده واقع می‌شوند، به یکی از اصول اساسی تفکر در کلام اشعری بازمی‌گردد. یعنی همان انکار علیت و اعتقاد به سلطة مطلق ارادة خداوند بر عل...

چکیده رمان «اهل غرق» نوشتة منیرو روانی پور از برجسته ترین آثار ادبی است که به شیوة رئالیسم جادویی نگاشته شده است. در این جستار، رمان «اهل غرق» را بر اساس نظریّة ساختاری تودوروف بررسی کرده ایم تا ضمن استخراج پی رفت ها و گزاره های داستان به پیوند طرح رمان با ژرف ساخت آن دست یابیم. طرح دوبُنی رئالیسم جادویی در رمان «اهل غرق» بر مبنای دو روایت کلّی واقع گرایی و جادویی شکل گرفته است. این طرح دوبُنی در ...

یکی از اصول اساسی و مهم عرفان، پنهان کردن راز یار و دم فرو بستن از بیان اسرار شهود و دیدار است و عجیب آنکه حرارت و شور این دیدار آنقدر قوی است که زبان عارف را بی اختیار به جنبش در می آورد و از زبان او راز می گوید. این حالت فقط وقتی پدید می آید که عارف کاملاً خود را مخلوع الاراده کرده باشد و نه تنها زبان که حتی درون خود را هم خاموش کرده باشد. این خاموشی سه مرحله دارد: مرحله نخست وقتی است که زبان ...

یکی از مباحث مهم معرفت‌شناسی، بحث استقراء، انشاء حکم کلی از مشاهده مصادیق جزئی و ارائه شواهد و قرائن خوب برای تأیید آن است. مسأله این است که برای تأیید یک حکم کلی به چه تعداد و با چه کیفیتی از شواهد و قرائن نیاز است؟ همه ما قضیهG1 «هر حکم کلی،‌ بوسیله مصادیقش تأیید می‌شود» را قبول داریم. ولی دو پارادوکس تأیید، با عنوان پارادوکس کلاغ‌ها و سآبی نشان می‌دهند که قبول این قضیه در برخی موارد، ما را د...

در این مقاله نظریۀ فراارزشگذارها دربارۀ ابهام توصیف و نقد خواهد شد. این نقد در دو موضع بررسی می شود: نخست این که، این نظریه نمی تواند همۀ شهودهای دربارۀ ابهام را توجیه کند و برای انتخاب شهودهایی که حفظ می کند توجیهی ندارد. دوم این که، حل روان شناختی پارادوکس خرمن بنا بر این نظریه یا کافی نیست یا به نفع نظریه نیست و راه حل های غیر متعارف را مجاز می داند. نتیجه این خواهد بود که نظریۀ فراارزشگذاره...

مبنا، قلمرو، گستره و نحوه مداخله دولت در شئون اجتماعی و اقتصادی همواره از بنیادی ترین مسائل حقوق عمومی به شمار رفته است. سه نظریه کلاسیک­ها، دولت­های رفاهی و نئوکلاسیک در حقوق عمومی اقتصادی در همین راستا شکل گرفته­اند. در تحلیل رویکرد انتقادی هابرماس و با توجه به رابطه مشروعیت و مداخله، دولت مدرن لیبرال در یک وضعیت متناقض نما قرار دارد. یعنی  نه می تواند در حوزه عمومی مداخله نماید و نه لزوماً از...

چکیده ناهمخوان‌نمایی یا پارادوکس نه‌تنها یک صنعت بدیعی یا تصویر شعری که اصطلاح و مفهومی منطقی، فلسفی، و جهان‌شناختی است و در آثار ادبی و بلاغی گذشته به سبب یکسان‌انگاری با برخی آرایه‌های ادبی، از جمله با استعاره، توجه چندانی به آن نشده است. شاعران فارسی‌زبان، به ویژه در ادبیات عرفانی و شعر جدید، غنی‌ترین جلوه‌های انگاره‌های ناهمخوان را به‌کار گرفته‌اند و زبان شعر آن‌ها در پرتو تعبیرهای متناقض‌ن...

یکی از ادله ای که فلاسفه مسلمان در اثبات وجود خداوند اقامه کرده اند و عنوان آن ظاهرأ برای اولین بار توسط بوعلی به کاربرده شده ‘ برهان صدیقین است . استدلال بوعلی امروزه تحت عنوان برهان امکان و وجوب شناخته می شود. اما چند قرن پس از وی ‘ فیلسوف نامدار دیگر ‘ ملاصدرای شیرازی ‘ با تأسیس مبادی تازه فلسفی ‘ صورت دیگری از برهان صدیقین ارائه کرد . مرحوم علامه سید محمد حسین طباطبایی ‘ به تعبیر برخی از ش...

تبیین رابطه عقل و ایمان یکی از مهم ترین دغدغه های کرکگور و ملاصدراست. مهم ترین ویژگی ایمان نزد کرکگور ماهیت ضد عقلی یا پارادوکسیکال بودن آن است. در این تفکر، فرد هرگز نمی تواند با تفکر عقلانی و توسل به شواهد تاریخی به ایمان دست یابد. حیات ایمانی نزد کرکگور، اساساً، همان حیات در درون مسیحیت است و همین ایمان مسیحی است که آن را در برابر تمام منازعات  نظری حفظ می کند. از طرف دیگر ملاصدرا معتقد است ک...