در متون اسلامی وقف پول بیشتر به عنوان «وقف درهم ودینار» بوده، زیرا پول در دوره­های اولیه اسلامی منحصر در همین دو، می شده است .تعریف ارائه شده از سوی فقها برای وقف موجب شده تا وقف منحصر به اعیانی شود که انتفاع از آنها موجب تلف در آنها نباشد، و نتیجه آنکه گسترش دایره وقف و تجهیز بسیاری از داراییها در غالب آن ناممکن شده است. امروزه با توجه به ماهیت اعتباری پول­ها این سؤال مطرح میشودکه آیا  وقف پول...

                               وقف پول از منظر فقه امامیه و مذاهب اربعه * سید حسن عابدیان کلخوران[1] سید محمد مهدی احمدی[2] احمد مراد خانی[3] امیر عبد التاجدینی[4] چکیده سنت حسنه ی وقف پول از قدیم الایام با عنوان وقف درهم و دینار در میان فقهای شیعه و اهل سنت مورد توجه بوده و تا به امروز نیز همچنان مورد توجه فقها و صاحب نظران قرارگرفته است. تأثیرات مثبت آن بر ایجاد توازن اقتصادی در میان افراد جا...

موضوع این مقاله، تحقیق در احکام مهم فقهی «وقف» بر اساس فقه استدلالی و استنباط آن احکام از کلمات اهل بیت عصمت وطهارت(ع) است؛ احکامی که بسیار مورد ابتلاست. «وقف» عبارت است از این‌که عین مال حبس گردد؛ یعنی از تصرّف مالکش و در برخی موارد از تصرّف مالکانه دیگران منع شود و منافع آن، در جهتی که واقف تعیین می‌کند آزاد گذاشته شود. پس، حقیقت وقف، حبس می‌باشد. مهم‌ترین قاعده فقهی که در باب وقف استفاده می‌شو...

چکیده: سنت وقف یکی از فعالیت هایی است که از ادوار گذشته تا کنون در تمامی جوامع وجود داشته است. در ایران نیز این سنت از زمان باستان به صورت یک اعتقاد مذهبی دیده می شود؛ اما مهمترین دوره رونق و شکوفایی سنت وقف در تاریخ ایران مربوط به عصر صفوی می باشد. که از جمله دلایل آن ، علاقه زمامداران این سلسله به وقف اموال در جهت رونق و آبادانی بقاع متبرکه شیعه و ماهیت دینی حکومت ایشان بوده است. به نحوی که...

وقف یکی از سنت های عظیم الهی است و عبارت از این است که اصل و عین را از خرید و فروش و سایر معاملات متوقف و موقوف می کنند تا از آن برای مصالح عامه، یا دسته و افراد، یا محل و مکان مخصوصی بهره برداری شده و به مصارف معینه برسد. با بررسی پیشینه وقف متوجه می شویم که این سنت حسنه اسلامی از دیرباز در کشور ایران نقش بسزایی داشته است. و از آن جمله می توان مجتمع ربع رشیدی در تبریز را نام برد، که اداره امور...

از شرایط صحت وقف مالیت شرعی داشتن، عین بودن، قابلیّت قبض و اقباض و ابدی بودن شیء وقفی است؛ بر این اساس در امکان وقف حقوق معنوی اختلاف شده است. این تحقیق کتابخانه ای و با روش تحلیلی توصیفی، ضمن بازنگری در فرایند استنباط و استخراج شروط عقد وقف و مورد بحث قرار دادن فلسفه وجودی و غایی شروط مورد مناقشه، صحت وقف حقوق معنوی را اثبات نموده است. بر این اساس، نتایج تفصیلی عمده آن بدین شرح است: 1. حقوق...

سنّت نیکوی وقف، یکی از مصداق های آشکار نیکوکاری و غیرخواهی است که انسان، با بهره گیری از آموزه های پیامبران، از دیرباز آن را بنیان نهاده است. با ظهور اسلام این سنّت حسنه جلای بیشتری یافت و قوانین آن بر طبق اسلام مدوّن گردید. بنابراین بررسی آن از هر جهت خدمتی برای اسلام است. از جمله مباحث مورد بحث در وقف، «شرط رجوع از وقف» می باشد. اجماع فقها بر این است که «شرط رجوع از وقف» به طور مطلق باطل است. ا...

تشکیل دولت صفوی در ایران و رسمی‌شدن مذهب تشیع در این کشور تأثیرات مهمی در کالبد شهرها، از جمله شیراز، داشت. پژوهش پیش‌ رو با توجه به همین مسئله و با تکیه بر نظریه سرمایه‌ها (فرهنگی، اقتصادی، نمادین و اجتماعی) در مکتب بوردیو در صدد پاسخ به این پرسش است که رسمی‌شدن مذهب تشیع در شیراز چه تأثیری بر کالبد شهری آن گذاشت. روش پژوهش توصیفی و تحلیلی، و شیوه گردآوری اطلاعات کتاب‌خانه‌ای است. یافته‌های پژ...

نظام وقف در میان مسلمانان به سبب تأکید فراوان قرآن، سنت نبوی6 و تشویق ائمه اطهار7 گسترش چشم­گیری داشت. وسعت روند بیمارستان سازی در سراسر قلمرو اسلامی از اندلس در غرب تا ماوراءالنهر و هند در شرق اسلامی، نشان دهنده اهتمام خاص و ویژه تمدن اسلامی به امور پزشکی و درمانی جامعه است. در ابتدا بودجه و هزینه­های مصرفی بیمارستان­های اسلامی به وسیله بانی و یا حاکم سازنده بنا تأمین می­شد اما خیلی زود مسلمان...

چکیده وقف از جمله مهم ترین و مترقی ترین سنت های نظام اسلامی است که نخستین انگیزه های واقفان برای مبادرت به وقف، نابودی فقر و محرومیت از جامعه مسلمین بوده است. نهاد وقف در گذر تاریخ با آسیب های جدی روبرو گردیده که منتج به عدم اثربخشی و کارائی موقوفات شده است. عمده ترین آسیب های بخش وقف عبارتند از: حاکمیت مدیریت سنتی بر موقوفات، عدم توانایی خیرین به انجام وقف فردی و نبود راهکارهایی جهت ایجاد موق...