بررسی کنش های گفتار در متون مذهبی یکی از راه های درک لایه های پنهان کلام و شناخت تأثیر مورد نظر مبدأ کلام است. این پژوهش برای نخستین بار به بررسی و مقایسة کنش های گفتار در منتخبی از سوره های مکّی و مدنی قرآن کریم می پردازد. در این تحقیق توصیفی با روش تحلیل محتوا، شصت صفحه از قرآن کریم مشتمل بر سی صفحه از سوره های مکّی و سی صفحه از سوره های مدنی به روش تصادفی به عنوان نمونه انتخاب گردید. بر اساس ن...

مفسران قرآن واژه «غیر بعید» در آیه 31 سوره ق «وَ أُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِینَ غَیْرَ بَعِید» (ق/31) را دارای چهار احتمال نحوی ظرف مکان، ظرف زمان، حال، صفت مصدر محذوف دانسته­اند. این در حالی است که ایشان درباره تفسیر این واژه، حدود 9 احتمال معنایی بیان­کرده ولی برای اکثر آنها دلیلی ارائه نداده­اند. این پژوهش با توجه به مضامین کلی سوره ق، دو معنا برای واژه «غیر بعید» بیان و سپس هردو را با سایر آیات قرآن تأیید و...

چکیده مسئلۀ رابطۀ علم و دین از دغدغه های جدی بشر است. معمولاً این رابطه را در چهار مقولۀ تعارض، استقلال، گفت وگو، و وحدت دسته بندی می کنند. در این نوشته، ضمن معرفی اجمالی این چهار مقوله، در پی آنیم تا موضع شریعتی را در این باره معرفی کنیم. شریعتی با اتکا به موضوعاتی چون یونانی زدگی علم و دین در قرون وسطی، رابطۀ علم و سرمایه داری، نفی انحصار علوم تجربی، مقایسۀ میزان اعتبار علوم تجربی و انسانی، و...

پیدا کردن اصول و معیارهای موضوع سازی ذهنی و فرآیندی که در ذهن کاوشگران اطلاعات در هنگام بیان موضوعات, برای پاسخ یابی از طریق زبان کنترل شده ماشین خوان روی می دهد یک فرآیند پیچیده, مهم و تأثیرگذارد در جریان تهیه سرعنوان های موضوعی است. از طرفی ترکیب بندی عبارات کاوش با یک زبان مشترک بین انسان و ماشین از جمله مسایلی است که همیشه متخصصان بانکهای اطلاعاتی و کاوشگران اطلاعات را دچار مشکل می سازد. به...

چکیده از میان جهات اعجاز ، اهل نظر به نکته ای توجه داشته و آن را در شمار اعجاز دانسته اند و آن « سبک تنظیم و شیوه ارایه مطالب در قرآن کریم است . سبک قرآن در بیان مطالب کاملا استثنائی است و با هر نوشتار و گفتار دیگری ، تفاوتی چشمگیر دارد ؛ تا بدانجا که راه را برای هر نوع تقلید و همانند آوری بر روی همگان می بندد .در توضیح این سخن باید گفت : اندیشمندان و دانشوران و به طور کلی نویسندگان در هر علم...

این مطالعه در نظر دارد یافته های تحلیل کلام را در ارتباط با قرآن، علی الخصوص سوره فاتحه، به کار بندد. کلام، یک گفتار یا بخشی از یک نوشتار در مورد موضوعی خاصّ، معمولاً جدّی، به حساب می آید. از نگاه زبان شناسی، کلام یکی از برجسته ترین مفاهیم تفکر معاصر در زمینه های علوم انسانی و علوم اجتماعی به حساب می آید، همان طوری که این کلام در ارتباط با آن روش هائی است که در آن ها زبان عمل می کند و روابط انسان ...

از دیرباز بر سر نخستین سورۀ نازل شده بر پیامبر اختلاف بوده که آیا هم زمان با نبوت پیامبر، سورۀ علق بر ایشان نازل شده است و یا این سورۀ حمد است که افتخار نخستین نزول وحی قرآنی را از آن خود کرده است، یا هیچ یک از این دو سوره نخستین سوره نازل شده نبوده و سوره مدثر نخستین تجربه وحیانی رسول اکرم بوده است؟ این نوشتار در پی رفع چالش نخستین سورۀ نازل شده، دیدگاه های موجود در این موضوع را مطرح کرده و مد...

نویسنده، نخست دو نظریه موافق و مخالف در زمینه تناسب و ارتباط میان سوره های قرآن را مطرح کرده و سپس برخلاف دیگران که به صورتی کلی تناسب سوره ها را بررسی کرده اند، به صورت میدانی به پیوندهایی که میان دو سوره موجود است، پرداخته و راه مقایسه گری میان دو سوره همجوار و تدبّر در نقطه های اشتراک میان آن دو را در پیش گرفته است. در ادامه، انواع ارتباط میان سوره ها را درچهار محور خلاصه کرده که عبارتند از: ...

تقریب مذاهب اسلامی به معنای زندگی مسالمت آمیز پیروان مذاهب اسلامی با حفظ ارزش های درون مذهبی، ضرورتی انکار ناشدنی است، که با درنظر گرفتن موقعیت ویژه برخی کشورهای اسلام، اهمیت و ضرورت آن دوچندان می شود. با مد نظر قرار دادن تأثیرهای دینی و فرهنگی و سیاسی کشور لبنان در منطقه خاورمیانه و کشورهای عربی اسلامی، ضرورت بررسی ظرفیت های تقریب در لبنان، به منظور توسعه و بررسی چالش های آن جهت رفع یا تبدیل ب...