در این جستار با عنوان «دانش واژگان دشوار فهم قرآن» نخست از جایگاه این دانش در میان دیگر دانش هاى قرآن سخن گفته شده است. و آنگاه تعریف آن از میان تعاریف قرآن پژوهان مطرح گردیده و در ادامه، پیشینه دانش غریب القرآن تا روزگار یاران نبى اعظم(ص) پى جسته و از تلاش هاى دانشورانى چون «ابان بن تغلب»، «ابو عبیده معمر بن مثنى تیمى»، «ابو زکریا یحیى بن زیاد فراء»، «ابوبکر سجستانى» و راغب اصفهانى یاد شده است...

دریافتِ چگونگیِ دسترسیِ ذهنِ انسان به عناصرِ واژگانیِ ذخیره در واژگانِ ذهنی و آگاهی از شیوۀ بازنماییِ دانش کمک زیادی به طراحی سیستم­های پردازشِ زبانِ طبیعی می کند. در این مقاله سعی شده است تا پس­از بررسیِ مسألۀ واژگان در ماشینِ ترجمه، با استفاده از شیوۀ بازنماییِ مفهومیِ نوعی سیستمِ بازنماییِ واژگان به­کمکِ مفاهیم و روابط پیشنهاد شود که می­تواند جهتِ بهبودِ عمل­کردِ ماشینِ ترجمه به­کار رود. درنهایت عمل­کردِ این شیوه...

این تحقیق به بررسی روابط مفهومی میان واژگان زبان می پردازد. روابط مفهومی انواع روابطی را تشکیل می دهند که در نظام معنایی زبان میان واژگانی یافت می شوند که چه بسا در ابتدا مستقل از هم به نظر برسند اما در عمل و در حقیقت ارتباط تنگاتنگی میان آن هاوجود دارد. در مورد تعداد این روابط و گستردگی آن ها تحقیقات قابل توجهی انجام شده است. در این تحقیق، سعی شده است تا با کمک آزمون روانشناختی تداعی معنایی به...

زبان عربی که در دروة جاهلی از فصاحت و بلاغت و غنای معنایی در الفاظ یا واژگان، به رشد چشمگیری نائل شده بود، آمادة پذیرایی وحی الهی در این زبان گردید. از طرف دیگر قرآن (کلام الهی)، دارای معانی بلند و حقایق علمی بی‌پایان، در قالب الفاظ عربی می‌بایست طوری تجلی می‌نمود، تا بتواند پیام وحی را آن‌طور که هست به مخاطبانش برساند، با توجه به نزول وحی، مراتب علمی قرآن که دارای لایه‌های متعدد معنایی است در...

یکی از کارآمدترین روش­های فهم متن، روش سمانتیک یا معنا­شناسی است که در این بین، معنا­شناسیِ هم‌زمانی یا توصیفی، به مطالعه علمی شناخت یک واژه و یا اصطلاح در بافت کلام می­پردازد. در این نوع معناشناسی، توجه به بافت زبانی و همچنین، واژه­های همنشین یک واژه یا اصطلاح، می­تواند مترجم را در برقراری پیوند منسجم بین واژگان متن، و در نتیجه، تولید معنایی دقیق و منطبق با زبان مبدأ، یاری نماید. با توجه به صبغ...

به کارگیری روش‌های آماری به دقت و درستی  پژوهش‌های سبک‌شناسی بسیار کمک می‌کند. یکی ازاین شیوه‌ها، روش «تنوع واژگان جانسون» است که بر محور دایرة واژگان استوار است. اینمقاله شعر فروغ فرخزاد، فرزانه خجندی (از تاجیکستان) و خالده فروغ (از افغانستان)را از منظر این نظریه واکاوی کرده است. با بررسی سه هزار واژه از هر شاعر ، مشخصشد، نسبت کلی تنوع واژگان در شعر فرزانه خجندی بیش از دو شاعر دیگر است، فروغفر...

نظریه شبکه ها، روشی برای مطالعه سامانه های پیچیده است. در این روش، اجزای سامانه را بصورت گره و برهمکنش هر دو جزء را با پیوندی میان گره های مربوط به آنها نشان می دهیم. برای هر شبکه می توان کمیتهای بزرگ مقیاس یا توپولوژیک معرفی کرد؛ مانند قطر، ضریب خوشه و چندین کمیت دیگر که اطلاعاتی راجع به شبکه در اختیار ما قرار می دهند. هر شبکه می تواند نسبت به زبان متحول شود. در این راستا گره ها و پیوندهای جدی...

به رغم مطالعات بسیاری که با هدف توصیف مسائل زبان شناختی زبان های ایرانی انجام گرفته­اند، مسائل معنی شناختی و مردم­شناختی این زبان ها تا حدی مورد غفلت بوده­است. این مسأله به ویژه در مورد زبان ها و گویش­های غرب کشور مصداق پیدا می­کند. مطالعۀ حاضر در پی آن است تا با بهره­گیری از مفاهیم نظری موجود در معنی شناسی و انسان شناسی، به ویژه آرای مورداک، واژگان خویشاوندی و مفاهیم مرتبط با آن را در زبان هور...