«تاریخ یمینی»به قلم ابونصر محمد بن عبدالجبار عتبی در آغازین سالهای قرن پنجم هجری به عربی تألیف شده و ناصح بن ظفرجرفادقانی در (603 هجری) آن را به فارسی ترجمه نموده که به «ترجمه تاریخ یمینی » مشهور است. این کتاب از جمله نمونه های بارز نثر فنی فارسی واز جهات گوناگون حائز اهمیت و قابل بررسی می باشد. اطلاعات تاریخی آن ما را با بخشهایی از حوادث دوران «ناصرالدین سبکتکین » ،«یمین الدوله ،سلطان محمود غز...

در واج شناسی خودواحد که اوّلین بار توسط گلدسمیت به صورت یک حوزۀ مستقل در واج شناسی زایشی مطرح شد، بازنمایی واجی در لایه های متفاوت صورت می گیرد. در این رویکرد، هر مشخّصه یا گروهی از مشخّصه ها که در یک زبان، یک نقش واجی ایفا کند، در یک لایۀ مستقل قرار می گیرد. «مشخّصه ها» در واج شناسی خودواحد، استقلال و موجودیت خاصّ خود را دارند. هدف از نگارش مقالۀ حاضر، معرفی، تحلیل و توصیف فرآیندهای واجی همخوانی در...

زمینه و هدف: اختلالات یادگیری از عوامل عقب ماندگی تحصیلی دانش آموزان است و نارساخوانی از شایع ترین این اختلالات به حساب می آید. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی آموزش چرخش ذهنی و آگاهی واج شناختی بر عملکرد خواندن دانش آموزان نارساخوان بود. مواد و روش ها: طرح پژوهش، شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری مورد مطالعه این پژوهش شامل افراد مبتلا به نارساخو...

بررسی ساختِ هجا در مطالعاتِ غیرِخطّیِ واج شناختی از اهمیتِ خاصّی برخوردار است. پژوهش حاضر، در قالب پژوهشی میدانی، به بررسی ساختِ هجا در گویش بلوچی سرحدّی گرنچین، براساس نظریۀ واج شناسی همخوان- واکه، به عنوان نظریه ای پسازایشی، می پردازد و شیوۀ واج آرایی همخوان ها در خوشه های دوهمخوانی آغازه و پایانۀ هجا و همچنین تأثیرِ واکۀ هستۀ هجا در انتخاب همخوان های خوشۀ ناهمانند پایانه را بررسی می کند. داده های زبان...

آواشناسی بخشی از زبان شناسی است که به بررسی اصوات زبان در جریان گفتار می پردازد. حیطه اصوات و گفتار زبان‘ جوهر و اصل آن محسوب می شود. به همین علت است که آواشناسی جایگاه مستقلی در زبان شناسی دارد. از موضوعات مهم مورد تحقیق در آواشناسی روسی‘ بحث درباره اصوات (pe?? (3byk? به کار گرفته شده در زبان‘ از دو جنبه مختلف است‘ یعنی از نظر فیزیکی و از نقطه طرز ادای آنها. از وظایف مهم دیگر آواشناسی‘ تعیین د...

هدف مطالعۀ حاضر بررسی ساخت واجی گویش آباده‌ای (از گویش‌های استان فارس) است. برای این منظور، از گویشوران سال‌خورده و مناسب برای مطالعه (با حداقل چهار دندان پیشین بالایی) و مقیم آباده مصاحبه‌هایی انجام و یادداشت‌ها و مطالب ضبط‌شده بررسی شده­است. در این پژوهش، سؤالاتی دربارۀ همخوان‌ها و واکه‌های موجود در گویش آباده‌ای و فرایندهای واجی و ساختمان هجا مطرح و پاسخ گفته شده است. در گویش آباده‌ای، همانن...

این پایان نامه به بررسیِ نظامِ آواییِ ترکیِ آذری (گونه گوگانی) با استفاده از رویکردهایِ غیرِخطی در دستورِ زایشی (اساساً واج شناسیِ جزءمستقل) می پردازد. هدف از اثر حاضر، بررسی توان تبیینی واج شناسی جزءمستقل در توصیف گونه گوگانی از ترکی آذری است که گونه ایست در معرض خطر نابودی. هماهنگیِ واکه ای، درج و حذف به عنوانِ سه فرآیند عمده در نظامِ آواییِ ترکیِ آذری مورد بررسی قرار گرفته اند. یکی از قواعد واک رفتگیِ پایا...

در متون مقدس آیین یاری با چند اصل اخلاقی مؤکد روبه رویم که به صورت مکرر در طول زمان از زبان پیران این آیین بیان شده اند. این اصول اخلاقی عبارت اند از راستی، پاکی، نیستی و رَدا. در این مقاله سعی شده است ریشة واژة رَدا در متون یارسان بررسی شود. این پژوهش مشخص می کند که واژة رَدا در متون یارسان که به معنای بخشش، دهش و سخاوت است با رَتا (راتا) در اوستا و دین زردشتی یکی است، زیرا رتا در دین زرتشتی، ایزد...

طایفه کُرُش به صورت پراکنده در منطقه گسترده ای از جنوب ایران از هرمزگان تا خوزستان و همچنین به سمت داخل فلات ایران ساکن هستند. اثر نورزایی و همکاران (2015) به مستندسازی نحوه زندگی، سنت های شفاهی، و میراث قومی- زبانی کُرُش ها پرداخته است. پیکره این تحقیق از گویشوران گویش کُرُشی حوالی شیراز جمع آوری شده است. در ابتدای کتاب معرفی اجمالی از مردم کُرُش و فرهنگ آنان ارائه شده است. بیشترین حجم این اثر به توصی...

مولانا جلال الدین محمد بلخی در کتاب مثنوی شریف با استفاده­ی مطلوب از عناصر عامیانه در زبان فارسی تلاش کرده است تا مفاهیم تعلیمی و عرفانی مورد نظر خویش را برای عامه­ی مردم تبیین و تشریح نماید. بنابراین برای تأثیر بیشتر کلام بر مخاطب، در اثر سترگ خود از زبان و ادبیات عامیانه بهره جسته است.  در این تحقیق به استخراج و طبقه بندی اصطلاحات عامیانه در دفتر پنجم مثنوی از کوچک ترین تا بزرگ ترین واحد زبان...