همزمانی دوره‌های تاریخی از یک طرف و مناسبات بین فرهنگی در هر دوره تاریخی، باعث تاثیر و تاثرات فرهنگی و هنری و بالاخص در حوزه معماری می‌شود که بازنمودهای ویژه‌ای در هر مقطع زمانی داشته است. این امر در مقایسه تطبیقی دوره بیزانس در ترکیه و دوره سلجوقی ایران دارای اهمیت بیشتری است که دلیل آن را می‌توان در غنای معماری و شهرسازی دوره سلجوقی جستجو کرد. در این مقاله با روش تحلیلی و مقایسه‌ای به بررسی ت...

سفالگری یکی از دیرینه ترین هنرهایی است که تجلی گاه باورها، اساطیر و جهان بینی تمدن های بشری به شمار می آید و نقوشی که بر سفال نقش می بندد، معرف میراثی است که در آن بستر به وجود آمده است. هنر سفالگری در طی نخستین سده های اسلامی، غنا و ارزشی بیش از پیش یافت. در طبقه بندی انواع سفالینه های دوره اسلامی، سفال های نوع آقکند از جایگاه ویژه ای برخوردارند. در مقاله حاضر، سعی شده تا پس از ترسیم پیش زمینه...

در اوایل قرن هشتم میلادی گروهی از قبایل ترک که به نام "اوغوز" مشهور شده اند به آسیای مرکزی آمدند. گروهی از آنان که بوسیله "طغرل" رهبری می شدند، توانستند قلمرو امپراطوری غزنوی را در مشرق فتح نمایند و سلسله سلجوقی را تاسیس نمایند. سلجوقیان، سلسله های محلی را از بین برده، آسیای مسلمان را متحد ساختند. آنان بسرعت ایران غربی، الجزیر، بین النهرین، سوریه و آسیای صغیر را فتح نمودند. آلب ارسلان پادشاه دو...

به منظور تحقیق و پژوهش در تاریخ اجتماعی شیعه در عصر سلجوقی با بهره گیری از منابع قدیم و جدید ابتدا بررسی پیشینه ای از قوم ترک تبار سلجوقی صورت گرفته که در اوایل پنجم هجری پس از درگیریهای نظامی متعدد با سلطان مسعود غزنوی در سال 431 هـ.ق سلسله سلاجقه را در ایران تأسیس کردند. اشاره به برخی آداب و رسوم آنها و شرح حال سه تن از سلاطین نخستین این سلسله جهت روشن شدن شرایط سیاسی اجتماعی آن دوران برای شی...

مفهوم جنگ در قلمرو ایران اغلب با تغییراتی در نظام فکری و معنایی رو به رو بوده است که این امر در دوره سلجوقیان به دلیل ورود ساختار و نظام فکری ایلی آن ها در قلمرو حکومتی صورت گرفته است. مفهوم جنگ در قلمرو ایران پیش از اسلام اغلب به معنای عامل برقراری نظم تصویر شده است، ولیکن این مفهوم بعدها در ترکیب با امر مذهبی در قالب عامل برقراری عدالت بازتعریف می شود. در عصر سلجوقی مفهوم جنگ با توجه به اندیش...

در مورد زندگی پیامبران کتب متعددی وجود دارد که بر اساس آن نگارگران آثار بسیاری خلق کرده اند،بالاخص حضرت رسول(ص)که در این تحقیق نیز نگاره هایی از زندگی ایشان انتخاب شده و با این عنوان مورد بررسی قرار گرفته است،(مطالعه تطبیقی نگاره های ولادت حضرت رسول اکرم(ص)از جامع التواریخ-سیرالنبی،شکستن بت های کعبه توسط حضرت علی(ع)از آثارالمظفر-روضه الصفا،و واقعه غدیر خم از کتب آثارالمظفر و آثارالباقیه)وابتدا ...

ایران با آن که به دلیل پل ارتباطی میان شرق و غرب بوده؛ همواره مورد هجوم فرهنگ های مختلف قرار گرفته است؛ اما دارای روند رو به تکامل در هنر تصویر سازی بوده است که هیچ گاه متوقف نشده و اندک اندک با حل فرهنگ های بیگانه در خود توانسته به انسجامی بی بدیل، دست یابد. آنچه در این پایانامه پیگیری خواهد شد تطبیق نگاره های سه نسخه؛ شاهنامه قوام الدین حسن (یکی از کتاب های دوره آل اینجو)، ورقه و گلشاه (دوره ...

قرن ششم و هفتم هجری دو قرن مهم و حساس در تاریخ سفالگری ایران محسوب می شوند. پایان نامه ی حاضر پژوهشی است پیرامون تکنیک سایه نما که از انواع فنون رایج در آن دوره بوده است. گرچه به دلیل عدم وجود نمونه های تاریخ گذاری شده ی این تکنیک، نمی توان در مورد زمان دقیق پیدایش آن اظهار نظر کرد اما وجود نمونه های فراوانی از این فن در قرن ششم هجری قمری گواهی رواج آن در این مقطع زمانی می باشد. در پژوهش پیش ر...

یکی از درخشان‌ترین دوره‌های تاریخ شهر اصفهان، دورة حکمرانی سلجوقیان است. چنان‌که مورخین این دوره از این شهر با نام "خیر البلاد" یاد کرده‌اند. بدون‌تردید از جمله عوامل مؤثر در اهمیت اصفهان دورة سلجوقی، وضعیت اقتصادی و تجاری این شهر بوده است. این پژوهش برآن است که، با تکیه بر داده‌های تاریخی و به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی، به تبیین عوامل مؤثر در رونق و اعتلای وضعیت اقتصادی و تجاری اصفهان در عهد سلاجقه...

یکی از تحولات تاریخی ایران عصر سلجوقی برتری یافتن موقعیت قشر اجتماعی موسوم به فقها و اهل شریعت اهل سنت در عرصه­های آموزشی  و  اجتماعی و فرهنگی بود. با این که در مورد این پدیده در شکل گزاره­های تاریخی کیفی تحقیقات قابل توجهی صورت گرفته و دیدگاه­های مختلفی مطرح شده است، اما ابعاد و مصادیق تاریخی چنین امری به صورت دقیق مورد پژوهش قرار نگرفته است. در این نوشته تلاش شده است که بر اساس یافته­ها و روش...