به اعتقاد اندیشمندان، دو دیدگاه در زمینة فلسفة حکمت و هنر اسلامی در معماری وجود دارد. در دیدگاه اول تجلی عینی اسلام در برخی آثار معماری به‌وضوح دیده می‌شود. براساس این اعتقاد، آثار معماری حاصل فرآیندی در اندیشه‌های اسلامی و به‌خصوص شیعی در بستر سال‌ها تجربه است که به عالی‌ترین شکل ممکن در عرصة ظهور متجلی شده است. در مقابل و به اعتقاد دیدگاه دوم، اسلام از آثار هنری و معماری دورة اسلامی کاملاً تفک...

ابزار هنری واسطۀ مؤثر در تحقق معنای اثر هنری است. نوع و شیوۀ تهیۀ این ابزار نیز متأثر از هستی شناسی هنرمندان است. در هنرهای اسلامی، ابزار هنری و آداب هنرمندی از ممیزات تأثیرگذار در نتیجۀ کار هنری هستند. چگونگی مواد انتخابی برای ساخت ابزار، همچنین التزام به آداب انجام کار، مقوم روح معنوی در هنر اسلامی است. این مقاله از طریق مطالعات کتابخانه ای و تحلیل تطبیقی نمونه هایی از آثار هنری تاریخ جهان و ...

مسئله اسلامی سازی دانش، حدود سال 1960 طرح شد و اسماعیل راجی فاروقی از جمله پیشگامان این بحث بوده که آرای وی تاکنون در کانون توجه صاحب نظران بوده است. این نوشتار در صدد تبیین، تحلیل، نقد و بررسی دیدگاه های وی در این زمینه است. فاروقی همچون برخی دیگر، راه حل عقب ماندگی مسلمانان را اصلاح نظام آموزشی و حاکمیت بخشیدن اندیشه و باور اسلامی بر این نظام آموزشی می داند. از آنجا که این نظام متکی بر متون، ...

بیش از هزار سال است که  هنر اسلامی بدین نام شناخته می‌شود و در کشورهای اسلامی و غیر آن هر از گاهی رویدادهایی مرتبط با آن بر پا می شود. در سال­های اخیر، شاهد برپایی نمایشگاه­های متعددی با عنوان "هنر اسلامی معاصر"  در موزه­ها و گالری­ ها یا نمایشگاها هستیم.  در این رویدادها، آثاری از هنرمندان  مختلف به نمایش  گذاشته می شود. هدف این مقاله، مطالعه محتوی نمایشگاه ­های "هنر اسلامی معاصر"  به منظور  د...

چکیده نگرش معناگرایانه یکی از مهم ترین رویکردها را به هنر و معماری اسلامی ارائه می دهد و بیان می دارد که هنر و معماری اسلامی بر حقایقی که فراتر از محدوده زمان و مکان است دلالت می کند. هنر و معماری اسلامی از منظر این گروه دارای حقیقتی فراتاریخی است که در تاریخ متجلی و آشکار شده است. اندیشمندان این دیدگاه (بورکهارت، نصر و ..) هنر و معماری اسلامی را دارای هویتی عرفانی، اشراقی می دانستند و با نگرش ...

در سنت اسلامی، کمتر از هنر سخن به میان آمده است؛ به‌جز مواردی که در سنت فقهی از هنر  یاد شده است، در فلسفه، بحثی دربارۀ ماهیت و تعریف هنر وجود ندارد. بحث از فلسفۀ هنر به‌گونه‌ای‌که در فلسفۀ غرب به‌ویژه پس از قرن هجدهم مطرح شده است به‌هیچ‌روی در کتاب‌های فلسفی، عرفانی و حکمی دانشمندان مسلمان نیامده است. در کتاب‌های عرفانی فقط در موارد اندکی در پی بحث فتوت‌نامه‌ها یا بحث از نور، اشاراتی به هن...

هنر ایرانی ـ اسلامی به عنوان یکی از ارزشمندترین عوامل فرهنگی برای دستیابی به اهداف نظام جمهوری اسلامی ایران در عرصه‌های گوناگون محسوب می‌شود؛ ولی آیا هنر کشور در حال حاضر در خدمت اهداف انقلاب قرار دارد، یا بی‌تفاوت و نیز در تقابل با آن عمل می‌کند؟ اگرچه پس از انقلاب، آثار ارزشمندی در حوزه‌های گوناگون فرهنگی و هنری تولید شده است؛ ولی آیا همه آثار پدیدآمده در این بازه زمانی از شاخصه‌های جوهری اسل...