دکتر شوقی ضیف، ادیب مصری، از نویسندگان بزرگ معاصر است. او تألیفات بسیاری دارد؛ از مشهورترین کتا ب های او، کتاب تاریخ ادبیات عربی است که مشتمل بر چندین جلد است. جلد پنجم آن به عصر دولت ها وامارت ها در شبه جزیره ی عربستان، عراق و ایران از سال 334ق تا ابتدای دوره ی معاصر اختصاص دارد. پایان نامه حاضر ترجمه ی بخش نخست این کتاب از ابتدا تا صفحه 157 است. بخش آغازین این ترجمه با بررسی اوضاع سیاسی و اجت...

چکیده: کمیت بن زید اسدی نخستین کسی است که باب مناظره و احتجاج را در شعر باز کرده است و شاعران متعهد شیعی دیگر از او پیروی نمودند . شاعران شیعه با بهره گیری از استدلالات عقلی و با اقتباس از قرآن و احادیث، همواره به دفاع از اهل بیت عصمت و طهارت (ع) و پیروان ایشان در برابر دشمنان ایشان می پرداختند . از شعرای متعهد شیعی ، کمیت بن زید اسدی در دوره اموی و دعبل بن علی خزاعی در دوره عباسی با احتجاج ...

دوره مشروطیت عصر رویدادهای مهم سیاسی وتحولات سریع اجتماعی در کشور ایران به شمار میرود. ادب فارسی نیز در این عصر از تاثیر چنین تحولاتی برکنار نمانده است. شعر فارسی در دوره مشروطه ، برای نخستین بار به جای آنکه به مدح قدرتمندان یا بیان احساسات ، عواطف و تجربه های شخصی شاعر بپردازد، سرنوشت مشترک افراد جامعه را مدنظر قرار داد و موضوعات سیاسی و اجتماعی جامعه را بیان کرد. آزادی ، وطن، ظلم حکام و محروم...

قصاید سنایی از نظر ارزش ادبی نه تنها با دیگر آثار برجسته او هم‏چون حدیقه‏الحقیقه قابل مقایسه است که با آثار پرآوازه زبان و ادب فارسی پهلو می‏زند. تنوع مضمون و محتوا در قصاید سنایی، پیوند اندام‏واری با معمّای چندگانگی شخصیت شاعر و افسانه‏های مربوط به او دارد. موضوعاتی که سنایی در قصاید خود درج کرده است، هم متنوع است و هم به ظاهر یک‏دست نیست. به همین خاطر ممکن است به ذهن مخاطب چنین خطور کند که مگر...

طنز یکی از انواع شعر غنایی است که ظهور آن در ادبیات فارسی بعد از انقلاب مشروطیّت و در ادبیات عرب بخصوص در دوره ی عبّاسی منشأ تحولات مهم در ادبیات فارسی و عربی گشته است. از شاعران معاصر در ادبیات عربی و فارسی که این شیوه را در سروده های خود برگزیدند، نزار قبانی و عمران صلاحی هستند که با آگاهی و جسارت تمام لبه ی تیز انتقادات خود را متوجه اجتماع بیمار و معایب آن کردند. از آنجا که دو شاعر تحت تأثیر ج...

شعر طنز یکی از گونه های ادبی است که بیشتر، از انقلاب مشروطه به این طرف در زبان و ادبیات معاصر فارسی جا باز کرده و توانسته است حضور خود را فارغ از دیگر انواع شوخ طبعی مانند هزل و هجو و فکاهه در بین مخاطبان خود تثبیت نماید. با پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن57 و شادی زاید الوصف مردم از آن پیروزی عظیم، احساس نشاط و سرزندگی در جامعه پیدا شد و به همین لحاظ فعالان عرصه ی فرهنگ و ادب به انتشار نشریات متع...

چکیده ابوالقاسم اسماعیل بن عبّاد فرزند عبّاس ملقّب به صاحب و مشهور به صاحب بن عبّاد در قرن چهارم هجری، اواخر دوره دوم عبّاسی تا اواسط دوره سوم عباسی (326 ه.ق - 385 ه.ق) می زیست. صاحب در خانواده ای ایرانی، اصیل و نجیب و زیر سایه ی پدر، در محیطی سرشار از علم و سیاست رشد کرد و به مقام، شرف و بزرگواری رسید. دوره ای که شاعر در آن می زیست، در زندگی مردم عرب و مسلمانان از لحاظ سیاسی، فرهنگی، علمی، اجتماعی...

در این مجموعه کوشش گردیده است، ریا و تزویرگری به عنوان یک سوء خلق ؛در گستره ی شعر وزین فارسی به کنکاش نهاده شود.زاویه ی دید شاعرانی وجدان مدار که در این خصوص به قلم فرسایی همّت گمارده اند، مورد بررسی و اسباب ریاکاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.علل مناعت طبع و روحیه ی ریاستیزانه ی شعرا جستجو گردیده و سعی شده محور اساسی این اظهارات ریاستیزانه در کلام ایشان یافت شود . در این راستا آشنایی با زندگ...

چکیده طنز گونه ای است که می توان به راحتی کسی را با آن دست انداخت،از میدان به در کرد و بدی هایش را آشکار کرد.در ادبیات عرب،شاعر با هجو شخصی یا قومی سعی می کند حریف را از میدان به در کند،با توجه به تاثیر گذاری طنز در بیان زشتیها و عیبهای جامعه،چه در مقوله سیاسی یا اجتماعی می توان اذعان کرد که زبان طنز رساتر و برتر از زبان دیگر نوشته هاست.در طنز،هدف خنده نیست،بلکه هدف چیزی شبیه هزل و استهزاء است...

یکی از وظایف محقّقین و دانش آموختگان زبان و ادبیّات فارسی، تصحیح متون و احیای آثار گذشتگان است تا از این رهگذر فرهنگ و تمدّن آن ها را احیا نموده، به آیندگان معرّفی نمایند. در این پژوهش سعی شده است تا یکی از نمونه های این آثار به علاقمندان معرّفی گردد. حکیم شفایی اصفهانی (متوفّی، 1037 هـ .ق.) از شعرا و حکمای عصر صفوی و از ندیمان و پزشکان مخصوص شاه عبّاس اول (متوفّی، 1308 هـ .ق.) بوده است که در موضوع ه...