میراث­های ادبی، فرهنگی، علمی و .. انسان در زبان تبلور می­یابد از این­ رو مطالعه در زبان و گویش­ها همواره مد نظر پژوهشگران بسیاری بوده ­است؛ به ­ویژه امروز که در سایۀ مطالعات زبان­شناسی، دست­یابی به نتایج دیگری آسان می­شود. پاپون یکی از روستاهای کوهمره نودان از توابع شهرستان کازرون در استان فارس است که مردم آن به گویش «پاپونی» سخن می ­گویند، نگارندگان در این مقاله مقولۀ ساختمان صرفی فعل را مورد ...

گویش خزلی یکی از گویش‌های کردی جنوبی است که گسترۀ آن بخش‌هایی از استان‌های ایلام، کرمانشاه و همدان می‌باشد. بدیهی است شرایط اقلیمی، فرهنگی و اجتماعی متفاوتی که گویشوران خزلی با آن در ارتباط هستند، باعث می‌شود که در این گویش،‌ لهجه‌های متعددی به وجود آید و این خود باعث تمایز ساختار زبانی این گویش می‌شود؛ بنابراین، بررسی ساختار و نظام صرف فعل در این گویش، جهت شناخت هر چه بهتر و بیشتر آن، ارزشمند ...

در این پژوهش نظام جنسیت دستوری در گویش جوشقانی، یکی از گویش­های مرکزی ایران، بررسی شده­است. ابتدا، ضمن تعریف جنسیت دستوری به بیان پیشینه و مبانی نظری پژوهش پرداخته شده است. داده­های این پژوهش از گویش­وران بومی و از گفتار افراد بی­سواد و یا کم­سواد ضبط شده و پس از طبقه­بندی آنها بر اساس رویکر رده­شناختی کوربت(1991 و 2007) تحلیل شده اند. جنسیت دستوری در این گویش شامل یک تمایز دوگانۀ مذکّر و مؤنث د...

پژوهش حاضر، تلاشی است در جهت بررسی واژه‌بست‌ها و حذف همخوان‌های پایانی واژ – واجی گویش تاتی تاکستان در چارچوب نظریۀ بهینگی. منظور از فرایندهای واژ- واجی آن دسته از تغییرات واجی است که در بافتی صرفی، یعنی در مرز بین تکواژها ایجاد می‌شود و انگیزه آوایی دارد. روش پژوهش به‌صورت تحلیلی بوده و داده‌های پژوهش از کتاب‌های تاتی، رادیو و شبکه‌های محلی گردآوری ‌شده‌اند. متغیرهای زبانی بر اساس نوع فرایندها...

جستار حاضر به بررسی نسبیتِ زبانی با تأکید بر اصطلاحات خویشاوندی در گویش لکی دره شهر می پردازد. گویش لکیِ دره شهر از گویش های زبان کُردی (کُردیِ جنوبی) و گویش اغلب ساکنین شهرستان دره شهر، از توابع استان ایلام، می باشد که در نبردی نابرابر با زبانِ فارسیِ معیار در حال تغییر و دگرگون شدن است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی است. برای نمونه برداری اطلاعات و داده ها، از روش میدانی استفاده شده است. به این صو...

گویش مشهدی یکی از مؤثرترین گویش ها در فارسی دری است و به نوعی خاستگاه ادبیات اصیل شاعرانی همچون رودکی، فردوسی، عطار، خیام و ... می باشد. این گویش با دارا بودن واژگان اصیل فراوان یکی از گرانبهاترین گنجینه های زنده ی ادبیات و فارسی اصیل دری است. پژوهش حارر که اولین بررسی نظام مند درباره ی گویش مشهدی است، در راستای حفظ این میراث ملی و با هدف کاوشی زبانشناختی، نظام آوایی این گویش را، که شامل توصیف ...

هدف از این رساله، مطالعه، بررسی و توصیف زبان شناختی گویش زرقان است. زرقان از توابع استان فارس است. گویش زرقانی در مجموعه گویش های جنوب غربی ایران قرار دارد. در این رساله پس از معرفی موقعیت تاریخی، جغرافیایی، فرهنگی و اقتصادی منطقه، به بررسی پیشینه تحقیقات گویش شناسی در ایران و سپس به معرفی روش تحقیق پرداخته شده است. در این تحقیق از روش های توصیفی و میدانی استفاده شده است. تحقیق میدانی از طریق ا...

در حوزۀ پژوهش­ های مربوط به لهجه­ ها و گویش­ ها، مبحث «حروف» از جمله مباحثی است که کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. با توجه به اهمیّت و ضرورت این مقولۀ دستوری، در پژوهشِ پیشِ رو به بررسی و تحلیل حروف اضافه و ربطِ ساده در گویش لای­ زنگانی پرداخته­ شده است. در این جستار علاوه بر گفت­ وگو با گویشوران کهنسال روستا، بسیاری از سروده­ های محلی، ضرب‌المثل‌ها و چیستان ­های پرکاربرد این گویش نیز بررس...

گویش کنونی همدانی، بازماندۀ گویشِ ازدست‌رفتۀ همدانی کهن است که می‌توان بخشی از ویژگی‌های این گویش کهن را در سروده‌های دگرگون‌نشدۀ باباطاهر همدانی بازیافت. در این نوشتار به بررسی گزیده‌ای از واژگان گویش همدانی امروز پرداخته شده است. از ویژگی‌های این گویش، می‌توان به شمول بر برخی واژه‌های پهلوی و واژه‌هایی با ریشه‌های باستانی (اوستایی، پارسی باستان و سنسکریت) که در زبان فارسی معیار کاربرد ندارند، ...

واژگان یک زبان یا گویش به عنوان مواد خام و اصلی هر زبان، نشان دهنده­ ی فرهنگ، باور و روش زندگی مردمی هستند که با آن سخن می­گویند؛ و در این میان، فعل­ها به سبب بار معنایی که در جمله بر عهده دارند نقش مهمی ایفا می­کنند. در گویش مردم بندرخمیر (در استان هرمزگان، 70 کیلومتری غرب بندرعباس)، فعل ­­های ساده ­ای یافت می­شود که در زبان فارسی معیار امروزی، برای آن ها فعل ساده­­ای وجود ندارد. با توجه ب...