بافت کالبدی روستاهای ایران ضمن برخورداری از ارزش‌های معماری همانند سادگی و بی‌پیرایگی؛ دارای الگوهای بصری و زیبایی‌شناختی، انطباق با محیط طبیعی، هماهنگی با عملکرد زیستی و معیشتی، استفاده از مصالح بوم‌آورد و دانش بومی است. در این میان بافت کالبدی برخی از روستاهای کشور به‌دلیل برخورداری از ویژگی‌های خاص معماری، تاریخی و فرهنگی به‌عنوان میراثی ارزشمند و بجای مانده از نیاکان ما به شمار می‌رود که حف...

پژوهش حاضر با هدف تبیین وضعیت قمه‌زنی در خمینی‌شهر اصفهان، به نقش عوامل فرهنگی مؤثر بر این پدیده می‌پردازد. جامعه آماری این تحقیق، مردم خمینی‌شهر (قمه‌زنان، تماشاچیان و افراد عادی) است که 411 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه انتخاب شده‌اند که از این میان، 69/8درصد مذکر و 30/2 درصد مؤنث بوده‌اند. روش تحقیق، از نوع پیمایش و شیوة نمونه‌گیری به دلیل حساسیت موضوع مورد مطالعه، سهمیه‌ای بوده است. کنکاش ...

در کشور کهنسال ما ایران در آغاز هزاره سوم میلادی هنوز اقوام و طوایفی بسر میبرند کهبه محیط طبیعی خود تا حدود زیادی وابستهاند و کمتـر تمـایلی بـه تـرک آن دارنـد. اینـان یـا درحواشی صحاری خشک و بیآب و علف روزگار می گذرانند و یا در کوه ها و کوهپایه ها و جنگلهـابه زندگی دل خوش کرده اند  . این اقوام به میراث نیاکان خود وفا دارند و آداب و رسـوم و فولکلـور و باورهـای مـذهبیپیشینیان خویش را محترم میدار...

کارکردهای آشکارو پنهان زیارتگاه­­­­­­­­­­­های ایلام قبل و بعد از انقلاب اسلامی(1320-1390)[1] علی محمد ولوی * فاطمه جمیلی **     لیلا محمد نیاکان *** چکیده درجوامع دینی، تاریخ روستاها، شهرها و مناطق با تاریخ مراکز زیارتی عجین است. زیارتگاه ها از عوامل حفظ سنت ها و هویت فرهنگی جوامع محل استقرارشان هستند. این اماکن کارکردهای آشکار و پنهانی دارند که بر ابعاد مختلف حیات اجتماعی اثر­گذار است. این کار...

نیاکان ما پایه گذاران اصلی شاخه های مهمی از علوم به ویژه پزشکی و آموزش آن در دنیا بوده اند. در گذشته دانش پزشکی در طب سنّتی به دو بخش نظری و عملی تقسیم می شد که آموزش هر کدام در جایگاه خاص خود صورت می گرفته است. استفاده از سخنرانی در حلقه های کوچک، پرسش و پاسخ، حل مسأله، آموزش بر اساس جدول و الگوریتم و استفاده از شعر جزء شایع ترین شیوه های تدریس بوده است. آموزش دروس عملی در بیمارستان های آموزشی ...

پژوهش حاضر، با بازنمایی نقش اساطیر و باورهای باستانی و کُهن در هویت قومی- محلی و ذکر مصادیقی از کاربرد آنها در زندگی جاری یک قوم، در صدد پاسخ به این پرسش ها برآمد که اساطیر و باورهای کُهن در دنیای سیال و ماشینی امروز تا چه میزان زنده و پویا هستند؟ و کدام باورها و اعتقادات عامه، ریشه در اساطیر و باورهای دیرین دارند؟ بررسی و تبیین نقش اساطیر و باورهای کُهن در میان یکی از اقوام جامعۀ امروز ایران، نشا...

در بیش از چهار سده تاریخ ساسانیان، پادشاهان بزرگ و جنگجویی همچون اردشیر بابکان (224-240 م)، شاپور یکُم (240-270 م)، قباد یکُم (484-531 م) و خسرو انوشیروان (531-579 م)، در زندگانی خود و در آیین درباری ویژه ای، یکی از پسران خود ـ و معمولاً بزرگ ترین پسر را ـ به ولیعهدی برمی گزیده اند و با نوشتن وصیّت نامه ای سیاسی (در زبان فارسی، «اندرز» و در عربی، «عهد») برای ولیعهد، او را در چشم بزرگان و نژادگان و ...

مسئله تعدد ادیان و پرسش های ذیل آن، ازجمله پرسش های حقانیت و نجات، حائز اهمیت دین شناسانه فراوانی هستند. در میان پاسخ های متعددی که به این مسئله داده شده است یکی از تقریر های شمول گرایانه ای که با بهره گیری از تعالیم فلسفه صدرایی و به طور خاص تمایز تشکیکی به نحو مجمل توسط برخی محققان مسلمان شکل گرفته است نوعی پاسخی است که می توان آن را شمول گرایی تشکیکی بودن حقانیت نامید. مقاله حاضر[i] با بررسی...

روشن رحمانی از فولکلورشناسان برجستۀ تاجیکستان است که بخش زیادی از عمر خود را به آموزش و بررسی ایجادیات شفاهی مردم اختصاص داده است. این مقاله با هدف معرفی این دانشمند تاجیک به نگارش درآمده و در پایان فهرستی از آثار وی ارائه شده است. روشن رحمانی در سال ۱۹۸۰م به همراه گروهی از استادان و کارمندان دانشگاه ملی تاجیکستان در سمت مترجم به دانشگاه کابل رفت و در آنجا به گردآوری، تحقیق و بررسی ایجادیات شفا...