نگارگران مسلمان در دوره‌های مختلف برای ترسیم پیکره پیامبران و ائمه از روش‌های گوناگونی بهره گرفته‌اند که علاوه بر بینش خود نگارگر، به‌نوعی نشان‌دهنده اندیشه‌ها و اعتقادات حامیان در زمان تولید اثر نیز بوده است. در میان حکایات پیامبران و مقدسین، حکایت سجده بردن فرشتگان بر حضرت آدم ازجمله صحنه‌هایی است که از سوی نگارگران با رویکردهای متفاوتی در نسخ متعددی به تصویر درآمده است. مقاله حاضر که به روش ...

چکیده: برای مطالعه سبک و روش های کار نگارگران دوره قاجار باید با استفاده و از طریق بررسی آثار انجام بگیرد. نسخه خطی مصور شاهنامه داوری متعلق به دوره قاجار است که به شماره 995 در موزه رضا عباسی نگهداری میشود. این نسخه را میتوان آخرین نمونه ممتاز در هنر کتاب آرایی ایران به شمار آورد.تصاویر یا نگاره های این نسخه شاهدی بر واپسین تلاش ها در جهت زنده نگاه داشتن اصول نگارگری ایرانی است. هدف و تأکید پ...

شرفنامه قدیمی‌ترین تاریخ تفصیلی نوشته‌شده دربارۀ کردهاست. مؤلف آن امیر شرفخان بدلیسی از کودکی در دربار صفوی پرورش یافته بود و به‌واسطۀ موقعیت ایلی و خانوادگی سال‌ها از طرف پادشاهان صفوی مصدر امیری را داشت. از میان نسخه‌های متعدد این تاریخ، نسخۀ نگهداری‌شده در کتابخانۀ بودلیان، به‌عنوان تنها نسخۀ مصور، از اهمیت زیادی برخوردار است. این نسخۀ شرفنامه تاکنون از نظر محققان حوزۀ نگارگری ایرانی پنهان م...

نقاشی ایرانی همواره متاثر از ادبیات بوده است. مقاله حاضر در پی آنست که میان نگاره ?سوگ شوی لیلی? منسوب به شیخ زاده و اشعاری از لیلی و مجنون نظامی در این باره، مقایسه‌ای تطبیقی صورت دهد. نظامی از سردمداران شعر تغزلی است که منظومه‌های او، بالاخص لیلی و مجنون با قدرت تصویرگرانه ویژه، همواره مورد تقلید شاعران و توجه نگارگران بوده است. در این جستار پس از شرح ابیات فوق از نظامی و بررسی نگاره همتای آن...

تربیت و تعلیم از مسایل بنیادی و ریشه ای جوامع بشری در هر زمینه ای است و نابجا نخواهد بود که اگر از آن تعبیر به پی ساختمان جامعه ی بشری نماییم و در عرصه ی نگارگری نیز ، این مسئله از اهمیتی قابل توجه برخوردار می باشد . با نظری بر ثمره ی کار نگارگران ـ چه در گذشته و چه در حال ـ بی تردید از اولین نکاتی که در اذهان شکل خواهد پذیرفت ، این است که ، نتایج حاصل ( آثار هنرمندان ) ، ثمر ه ی کوشش های بسی...

این پژوهش به بررسی زندگی و شخصیت حسین بهزاد مینیاتور،هنرمند پرآوازه ای که زندگی اش در پرده ای از ابهام و افسانه فرو رفته، می پردازد. محقق در انجام این تحقیق کوشیده است بخش های ناشناخته و مبهم زندگی بهزاد را با نگاهی حقیقت یاب روشن سازد تا به این پرسش ها پاسخ داده شود که جایگاه حسین بهزاد در تاریخ نقاشی معاصر ایرانی کجاست؟ وجوه متمایزکننده ی آثار بهزاد از سایر نگارگران هم عصرش چیست؟ و در ادامه ب...

در تاریخ سیاسی ایران، طبقه جنگاوران،همواره به عنوان یکی از طبقات مهم شمرده می‌شد. پژوهش در فرم پوشش جنگاوران، اطلاعاتی ارائه می‌دهد که در مطالعات تاریخی و جامعه‌شناسی مفید است و علاوه بر آن در حوزه هنرهای کاربردی و نمایشی نیز به کار می‌آید. نسخه 953ه.ق موجود در کتابخانه ملی پاریس، متعلق به دوره صفوی از جمله نسخی است که با ابعاد بزرگ و درشت‌نمایی در ترسیم فیگورها، توسط زبده‌ترین نگارگران خلق شده...

نوشته های فراوانی درباره نگارگری ایرانی در دست است که عموماً برای تبیین زیباشناسی این هنر به آموزه های عرفانی و به ویژه عالم خیال یا عالم مثال استناد کرده اند. برخی از مهم ترین نظریه پردازان این حوزه (کربن، بورکهارت، شوؤان، نصر و رینگن برِگ) با تکیه بر آراء ابن عربی کوشیده اند ثابت کنند که زیباشناسیِ نگارگری ایرانی برخاسته از آموزه عرفانی «عالم خیال » است. مسأله محوری این مقاله مبتنی است بر این که...

شاهنامه بایسنغری یکی از شاهکارهای مکتب هرات در سال 832 ه. ق در کارگاه کتابخانه سلطنتی بایسنغر بهادرخان از حاکمان تیموری استنساخ و آفریده شده است. این نسخه که تا به حال 600 سال از عمر آن گذشته است به طور کامل در کتابخانه کاخ گلستان نگه داری می شود و از قدیمی ترین نسخ مصور و کامل موجود در ایران است . در این نوشتار بنا بر این است که نگاره های کم شمار اما چشم گیر و افسون کننده این نسخه ازحیث عناص...