درگذشته، حمام ها مکانی برای حضور اقشار مختلف جامعه بودند و دیوار حمام ها با کاشی های الوان و نقوش متنوع زینت یافته بود. نقوش انسانی ترسیم شده روی این کاشی ها، یکی از شاخص ترین عناصر منعکس کننده شرایط اجتماعی، فرهنگی و هنری جامعه هستند. این نقوش با مضامین متنوع و شیوه های طراحی متفاوت همواره موردتوجه قرار داشته اند. در این مقاله، با هدف بررسی نقوش انسانی ترسیم شده بر کاشی کاری حمام های تاریخی شه...

غزنویان در اواسط قرن چهارم هجری به قدرت رسیدند و بر نواحی گسترده­ای از هند، ایران، افغانستان و آسیای مرکزی تسلط یافتند. پادشاهان غزنوی توانستند با حملات مکرر به هندوستان ثروتی عظیم را به چنگ آورند و با این پشتوانه، برای نمایش اقتدار خود بناهای با شکوهی را احداث نمایند. بسیاری از متون تاریخی از شکوه و عظمت این بناها که عمدتاً در افغانستان امروزی قرار دارند، یاد کرده­اند. یکی از عوامل شهرت کاخ­های...

تاریخ آیینه حوادث و شرح صوری وقایع ، و ادبیات نماینده ی ذوق و افکار اجتماعی و هنر بیان کننده ی عمق تفکرات مادی و معنوی یک قوم به شمار می رود ؛ بی شک سفالگری یکی از بارزترین مظاهر هنر اسلامی است که با روح تعالیم اسلامی عجین شده و همواره با نقوش متنوعی همراه می باشد ،که این نقوش با اعتقادات دینی و تصورات هنرمند از هستی همگام بوده است . این نقوش تزئینی در فرهنگ ایرانی - اسلامی جایگاهی فراتر از ...

پارچه های زربفت، گروه مهمی از پارچه های دوره صفوی است که تعداد قابل توجهی از آنها در موزه ها و مجموعه های شخصی نگهداری می شود. بافت پارچه زری به عنوان هنری ظریفه در ایران دوره صفویه بسیار مورد توجه قرارگرفت. در این دوره، روابط مناسبی بین پادشاهان صفویه و حکام گورکانی هند برقرار بود و هنرمندان دو کشور با یکدیگر ارتباط گسترده ای داشتند، لذا شیوه های هنری آنها از یکدیگر تأثیر پذیرفتند به نحوی که م...

مسجد- مدرسه چهارباغ اصفهان به‌عنوان گنجینه‌ای از هنر و معماری اواخر عهد صفویه دارای اهمیت بسیاری است. این هنرها در جایگاه صنایع دستی اصیل ایرانی از ظرفیت پژوهشی مناسبی برخوردار هستند. پژوهش پیش رو تلاش دارد ضمن تبیین اهمیت جایگاه هنرهای مذکور در این بنا، آن‌ها را از حیث ساختار و محتوا موردمطالعه قرار‌دهد. تا زمینه‌ساز پاسخ به مهم‌ترین پرسش این پژوهش باشد ‌که: صنایع دستی در مسجد-مدرسه چهارباغ دا...

در انجام پژهش سعی در آن است که با بررسی متریال سرامیک و همچنین فرم و نقوش دست ساخته های گذشتگانمان و نیز با توجه به فرهنگ شهری امروزی به یک تعادل زیبا و پذیرایی نسل امروزی برسیم و این متریال ارزشمند را بیش از پیش در محیط زندگانی خود به کار ببریم و ارائه محصولی را داشته باشیم که منطبق با فرهنگ و آداب و سنن ایرانی (طراحی سرویس چایخوری با استفاده از نقشمایه های ایرانی) مبتنی بر متریال سرامیک برای ...

استفاده از عناصر تزئینی در هنرهای اسلامی از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و جزء لاینفک هنرهای اسلامی محسوب می شود. به کارگیری این عناصر در هنرهای اسلامی، از آن جمله معماری از جایگاه ویژه ای برخوردار است؛ بطوریکه کمتر اثر معماری را می توان یافت که در آن عناصر تزئینی به کار نرفته باشد. کاخ عالی قاپو نیز از این امر مستثنی نبوده و عناصر تزئینی بکار رفته در آن سرمنشأ الهام بسیاری از نقوش تزئینی دوره ه...

دوره ایلخانی یکی از ادوار شاخص هنر ایران است که با دارا بودن بناهایی چون سلطانیه، مسجد جامع ورامین، مسجد جامع نائین، بقعه پیر بکران و ... در زمینه معماری و بخصوص تزینات معماری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این دوره ، معماری از لحاظ عظمت وتزیینات به شکوه بی سابقه ای دست یافت و به ویژه هنر گچبری به درجه ای از تکامل رسید که کمتر دوره ای در تاریخ ایران به این شکوه و عظمت در کنار ظرافت و لطافت ...

دوره سلجوقیان از لحاظ سبک و شیوه هنری در تایخ هنر ایران دارای مقام ویژه ای ست. در این عصر معماری شکوفا شد. معماران ایرانی پس از تثبیت سبک ساختمانی که ظاهراً از آن راضی به نظر می رسیدند، همّ خود را صرف تزیین عمارات کردند. بناهای به جا مانده از زمان سلجوقیان اغلب جنبه مذهبی دارند . نمای خارجی مقابر به این دلیل که پیوند میان مصالح و نقوش با تزیینات را به بهترین نحو نشان می دهند، به عنوان موضوعی در ا...

توغ عَلمی است که پس از ورود از ماوراءالنهر به ایران، در تشکیلات نظامی و سپس مجامع آیینی به­ویژه آیین‌های محرم به کار گرفته شد. ساختار و نیز دلالت‌های محتوایی توغ در دوره صفوی، به اقتضای شرایط فرهنگی، دستخوش تغییر و  از انواع  اصیلش متمایز گشت. در این دوره توغ به شکل گیاهی تصویر شده که دو یا چندین اژدها آن را احاطه کرده است. هم‌چنین از اواخر سده یازدهم به­جای سرتوغ برنجینِ ضخیم، سرتوغ و تیغه نازک ...