یکی از موضوعات مهم در مورد جوامع پیش از تاریخ مسئله سکونت انسان‌ها بوده است که تغییر و تحولات و مراحل پیچیده را طی کرده است و در نهایت منجر به دست‌یابی به آثار بدیع معماری در روستاها شده است. از آنجایی که معماری می‌تواند بازگوکننده وضعیت اقلیم، اقتصاد، معیشت و ساختار جوامع گذشته باشد، مطالعه و بررسی سیر تحولات معماری روشی مناسب برای روشن کردن وضعیت حاکم بر جوامع روستایی است. شمال مرکزی ایران از...

در زمینه های متفاوتی مورد ارزیابی که بررسی قرار گرفته و معماری به عنوان کالبدی برای زندگی انسان می تواند یکی از مهم ترین زمینه های بروز آن باشد. معماری ایران که یکی از غنی ترین نمونه های معماری بومی با دستاوردهای فرمی و نیارشی قابل ذکر در جهان است، در گذر از دوران اسلامی به یکی از نمونه های موفق معماری مفهومی، معناگرا و عرفانی بدل شد. در عین حال تأثیر کالبد و فرم معماری به عنوان ظرف مکانی که مع...

اهمیت بررسی آثار معماری از منظر تاریخ و نظریه و نقد معماری، بخش عمده‌‌ای از پژوهش‌ها در این حوزه، به مطالعه اثر و بیان فهم حاصل از آن سوق داده است. اگر چه پرداختن به مقوله «مواجهه با اثر معماری» و جستار در «معیارها و مراتب فهم اثر معماری»، با بررسی خودِ بنا آغاز می‌شود، اما خاستگاه‌های آن در بنیان‌های نظری معماری است و لاجرم در حوزه نظری قرار می‌گیرد. اثر معماری چگونه فهمیده می‌شود و فهم آن چه ا...

باغ ایرانی به عنوان یکی از مهم‌ترین سبک‌های باغسازی و معماری منظر در جهان شناخته شده است. باغ‌های ایرانی در هند نشانگر بکارگیری شیوه استقرار سریع حکام گورکانی هند (بابر، همایون، اکبرشاه، جهانگیر، شاه جهان و...) بر هند است؛ همان شیوه‌ای که توسط تیمور و اعقاب او در سمرقند و هرات به عنوان الگوی تغییر روش زندگی از چادرنشینی به تشکیل دارالسلطنه و استقرار در پایتخت بکار گرفته شد. تفاوت‌هایی که در اق...

شناخت و دسته بندی صحیح گونه های مختلف معماری می تواند در درک بهتر فضا، حفاظت از آن و نیز در دستیابی به شیوه های جدید طراحی مفید واقع گردد. معماری «دستکند» یکی از گونه هایی است که تا کنون در محافل تخصصی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله، که از طریق روش های علمی مطالعات اسنادی و میدانی گرد آمده است، تلاش می شود تا بتوان از طریق بررسی های توصیفی ـ تحلیلی به گونه بندی اصولی در این خصوص دس...

بسیاری از بناهای ایران در طی روزگاران به سبب های گوناگون از میان رفته یا «نوع» آنها منقرض شده است. خانقاه یکی از این انواع است. از راه های شناخت معماری خانقاه بررسی بناهایی است که بر سر نوع آنها اختلاف است. بنای معروف به «مسجد جامع رشت خوار» در راه زاوه به خواف در زمرۀ این بنا هاست. تحقیق هایی که دربارۀ این بنا انجام گرفته متکی بر اصول معماری خانقاه و کاوش های باستان شناسی نبوده است. این مقاله ...

اگر کسی گمان می­کند که نقد یک فلسفه ورود در جزئیات آراء و رد و اثبات آنهاست و من هم می­بایست در آراء فارابی چون و چرا کنم و آن را با میزان طبع و رأی خود یا با اقوال مشهور بسنجم و رد و ابطال و اثبات و تحکیم کنم، با من در معنی نقد اختلاف دارد. او نقد را مخالفت و موافقت و نفی و رد و اثبات می­داند و من آن را این می­دانم که معلوم کند آنچه نقد می­شود چیست و برای چه پدید آمده است و ما با آن چه نسبت و ...

این روزها معماران و مدرسه‌های معماری ایران در معرض بازخواست مدیران، رسانه‌ها و و دلسوزانی هستند که معماری با هویت ایرانی و اسلامی را از آنان طلب می‌کنند. این مطالبه که گاه به صدور حکم و دستورالعمل برای تولید معماری مورد نظر نیز می‌انجامد، هرگز پاسخ روشنی از سوی معماران نداشته است. آنچه بسیاری از مخاطبان، معماری ایرانی و اسلامی‌اش می‌خوانند، نزد معماران چیزی نیست مگر تقلیدی سطحی از شکل و ظاهر گذ...

بخش قابل ملاحظه ی از سکونت های ایران را شهرهای واقع در حاشیه کویر تشکیل می دهند. این شهرها، در طی سه دهه گذشته به شدت در معرض تحولات کالبدی ناشی از تجربه آموزه ها و روش های معماری و طراحی شهری مدرن قرار داشته اند. مداخلات مدرن، نظیر اجرای طرح های جامع شهری ، پروژه های تعریض معابر و ...،پیامدهای نامطلوبی را چه در مقیاس معماری ساختمان ها و چه در مقیاس استخوان بندی فضایی و سازمان کالبدی شهرهای کوی...

معماری ایران در دوران اسلامی به مثابه کارآمدترین ابزار خلق فضا توانسته آثار درخشان و ماندگاری را در معماری و شهرسازی به وجود آورد. خلق آثار شاخص معماری اسلامی ایران در دوره سلجوقی و ایلخانی آغاز و در دوران صفویه به غایت رسید. معماری و شهرسازی سنتی ایران در دوران معاصر و با گسترش ارتباط با جهان غرب، از تفکرات و سبک‌های مدرن تأثیر پذیرفت. این سبک‌ها نتوانستند محملی برای انتقال فرهنگ ایرانی-اسلامی...