عبدالکریم کشمیری، فرزند عاقبت محمود، فرزند خواجه محمد بولاقی،  فرزند خواجه محمدرضا (1198ق)، تاریخ‌نگار فارسی‌نویس شبه‌قاره بود. دربارة زندگی وی ظاهراً جزآنچه از کتاب وی (بیان واقع) به دست می‌آید، آگاهی‌هایی در دست نیست. وی از مردم کشمیر بود و در شاه‌جهان‌آبادِ دهلی می‌زیست. در سالهایی که در دهلی سکونت داشت، نادرشاه افشار (1160ـ 1148ق)، بدان شهر تاخت و آنجا را گرفت (1151ق). عبدا...

درویش محمد، معروف به میرزا محمد اردبیلی بیدگلی و متخلص به محقق از علما، عرفا و شاعران سدۀ یازدهم هجری است. از وی چهار رساله و یک کتاب موسوم به ریاض العارفین و منهاج السالکین بر جای مانده است؛ تذکره الذاکرین یکی از این رساله هاست که پیش از کتاب یادشده نوشته شده است. از این رساله دو نسخه موجود است: یکی در کتابخانۀ مدرسۀ نمازی خوی و دیگری در کتابخانۀ مدرسه سلطانی کاشان. رسالۀ تذکره الذاکرین ـ به ر...

مطالعه حاضر با استفاده از نظریه پیر ‌بوردیو درباره عمل و روش تحقیق مبتنی بر ساختارگرایی تکوینی به منظور ایضاح میدان ادبیات ایران (1320-1300) به مطالعه دو نویسنده نام آشنای این دوره یعنی محمد حجازی و صادق هدایت پرداخته است. در این بررسی موقعیت‌های اجتماعی، منش و آثار (هما و بوف کور) نویسندگان فوق بررسی شده و تفاوت موقعیت‌های آن‌ها در میدان ادبیات مورد تحلیل قرار گرفته است. در نتیجه، تحقیق حاضر ض...

توحید مفضل رساله مختصر و سودمندی است دربارة خداشناسی که از طریق مفضل بن عمر شاگرد نامی امام ششم حضرت صادق (جعفربن محمد)(ع) – به ما رسیده و در این مقال معرفی می گردد تا راهنمایی باشد حقیقت جویان واهل فضیلت را و برهانی گردد بر پیروان هواها و هوسها و آنانکه براساس اغراض در اعتقاد به این امر فطری عناد و جدال داشته و دارند. این رساله بردوبخش آمده: بخشی پیرامون جهان برین است و دیگری دربارة جهان زیری...

با شروع تنازع جدّی علما بر سر مشروطه و مشروعه، قربانی شدن رهبران برجسته‌ی دینی نظیر شیخ فضل‌الله نوری و سید عبدالله بهبهانی، سرخوردگی علما و اقداماتی نظیر جمع‌آوری رساله های مهم سیاسی که برخی علما چون میرزای نایینی در له مشروطه نگاشته بودند، اجرایی نشدن خواسته‌های مذهبی- سیاسی روحانیون از جمله اصل دوم متمّم قانون اساسی مشروطه، تسلط تکنوکرات‌های سکولار را بر ارکان قدرت برآمده از مشروطه باعث گشت. د...

چکیده هر چند صدر اعظم در ساختار اداری حکومت قاجار، دومین فرد پس از پادشاه بود، ولی بدلیل نفوذ فوق العاده حاج میرزا آقاسی بر محمد شاه، عملاً قدرت در دستان وی متمرکز بود. در طول مدت سیزده ساله ی صدارت حاجی، مداخلات دو کشور استعمارگر روس و انگلیس در امور داخلی ایران همچنان تداوم یافت و مرزهای کشور در معرض تهدیدات خارجی قرار گرفت. جنگ هرات با مداخله سیاسی، نظامی انگلیس به شکست ایران انجامید و زمی...

عرفان عبارت است از علم به خداوند از حیث اسماء و صفات و افعال و مظاهرش و علم به احوال مبدأ و معاد و به حقایق عالم و چگونگی بازگشت آن حقایق به حقیقت واحدی که همانا ذات احدی حق تعالی است و تلاش برای رها ساختن نفس از تنگناهای قید و بند جزئیت و پیوستن به مبدأ خویش و... . پژوهش حاضر با هدف شناسایی آراء و عقاید دو عارف شیعی بزرگ جهان اسلام، میرزا جواد آقا ملکی تبریزی (در اسرار الصلاه) و محمد علی شاه...

میرزا شفیع شیرازی، معروف به میرزا کوچک و متخلّص به «وصال» یکی از بزرگ‌ترین شعرای عهد فتحعلی‌شاه و پسرش محمد شاه محسوب می‌شود. وصال در انواع شعر استاد بود و درعین تقلید از پیشینیان، صفات اصلی بهترین نمونه‌های شعر کلاسیک را حفظ کرده است.او بیشتر شاعری مدّاح و قصیده سراست ک دیوانش انباشته از مدح بزرگان است.او اندیشه های نو و مضامین بکر را در قالب قصیده و به شکل مدح ائمّه و بزرگان زمان خود بیان کرده ا...

میرزا شفیع شیرازی، معروف به میرزا کوچک و متخلّص به «وصال» یکی از بزرگ‌ترین شعرای عهد فتحعلی‌شاه و پسرش محمد شاه محسوب می‌شود. وصال در انواع شعر استاد بود و درعین تقلید از پیشینیان، صفات اصلی بهترین نمونه‌های شعر کلاسیک را حفظ کرده است.او بیشتر شاعری مدّاح و قصیده سراست ک دیوانش انباشته از مدح بزرگان است.او اندیشه های نو و مضامین بکر را در قالب قصیده و به شکل مدح ائمّه و بزرگان زمان خود بیان کرده ا...

رابطة تاریخ و روایت از جمله مباحث فلسفة انتقادی تاریخ است. در تاریخ های روائی رخدادها به عنوان عناصر اصلی با استفاده از رابط هایی ترکیب می شوند. نسبت بین این ترکیب با واقعیت از دغدغه های مهمی است که بسته به مبانی متفاوت معرفت شناسانه بدان نگریسته شده است. به نظر می آید در ارزیابی چنین منابعی، فارغ از تاثیر گریزناپذیر ارزش های مورخ می توان از سنجۀ میزان ورود اجزاء داستانی بهره گرفت. به این منظور...