یکی از شخصیت هایی که حضور او در شاه نامه، وقایعی دردناک را می آفریند، گشتاسب است. چهره این شاه کیانی در شاه نامه، متفاوت از آن چیزی است که در متون دینی اعمّ از اوستا و پهلوی نقش شده است. او در شاه نامه پادشاهی کوته اندیش، آزورز، پیمان شکن و خودپرست است؛ در حالی که در اوستا و متون پهلوی از تقدس بسیار برخوردار است. شاید در ذهن خواننده شاه نامه این پرسش پیش آید: مگر نه این که فردوسی، بنابر تأکید بس...

وضعیت موجود و مطلوب رویکردهای آموزشی در آموزش مدیران در دانشگاه فردوسی مشهد هدف پژوهش حاضر بود. پژوهش با توجه به هدف از نوع کاربردی و روش پژوهش مطالعه موردی بود. جامعه آماری مدیران میانی، مدرسان و دست اندرکاران واحد آموزش و بهسازی منابع انسانی دانشگاه فردوسی مشهد بودند. با استفاده از نمونه گیری هدفمند 15 نفر از مدیران میانی، 5 نفر از مدرسان، 5 نفر از دست اندرکاران واحد آموزش و بهسازی منابع انسا...

دیباجة شاهنامه، سندی است، گویا بر عقائد و باورها، اهداف و انگیزه‌ها و نیز منابع فردوسی در سرایش شاهنامه. در این نوشتار برآنیم تا مستنداً آشکار سازیم که از جمله منابع اصلی حکیم طوس در این دیباجه، کتاب الکافی مرحوم ثقة الاسلام کلینی (م:329 ق) است. مشابهت‌ها و در واقع یگانگی‌ها میان مضامین دو کتاب به اندازه‌ای است که احتمال هر فرضی جز تأثّری آگاهانه و عامدانه را به یکسو می‌نهد و نشان می‌دهد که فردوس...

با این که تاکنون کوشش های بسیاری برای ویرایش شاهنامه و پیراستن آن از دست بُردهای کاتبان بعدی انجام یافته است، به نظر می رسد که هنوز تا رسیدن به سخن اصلی فردوسی و اعتماد قاطع به ویرایش های موجود، راه درازی در پیش باشد. یکی از کوشش های گران سنگِ سال های اخیر ویرایش دکتر جلال خالقی مطلق است. این نوشتار با دقیق شدن در دست نویس ها و به کمک قرینه ها و منابع تکمیلی، بیت هایی از این ویرایش را زیر ذره بین...

فردوسی از شاعران بزرگ زبان فارسی است که در جای جای شاهنامه به نقل مسائل اخلاقی و تربیتی پرداخته است. گستردگی موضوع در شاهنامه نشان می دهد فردوسی بطور غیر مستقیم به تبین مبانی تربیتی پرداخته که در تعلیم و تربیت اسلامی مورد توجه بوده است. برای روشن شدن مطلب مبانی تربیتی فردوسی در شاهنامه را با نظریه ی تربیتی خواجه نصیر در اخلاق ناصری که از کتب پایه در علم اخلاق محسوب می شود مقایسه می کنیم. بین ان...

توتمیسم یکی از باورهای انسان بدوی قبل از رسیدن به دوران مذهب است. بسیاری از دانشمندان، توتمسیم را مرحله ضروری و عمومی تکامل جامعه بشری می شمرند؛ اگر چه نمی توان به طور قطع و یقین وجود توتمیسم را در همه اقوام ابتدایی جستجو کرد. موضوع مقاله حاضر «بررسی توتم در داستان های شاهنامه فردوسی» از مواردی است که اندک به آن پرداخته شده، شاید به دلیل آنکه منابع اصلی در این زمینه بسیار محدود بوده است. حجمی گ...

بعد از گرایش ایرانیان به آیین مقدس و حیاتبخش اسلام، مسیر فرهنگ گذشته آنان دگرگون شد و بتدریج دستورات و احکام این آیین جدید در سرتاسر شوون زندگی فردی و اجتماعی مردم این سرزمین پهناور رسوخ یافت . دانشمندان ایرانی در پایه گذاری تمدن و فرهنگ اولیه اسلام سهم بزرگی داشتند. تمدن و فرهنگی که از تماس و تلاقی دو فرهنگ اسلامی - ایرانی حاصل گشت . اجرای دستورات و قوانین اسلامی بناچار این ضرورت را ایجاب می ک...

فردوسی و شاهنامه او را می توان حاصل دو فرهنگ دانست؛ یک سوی فرهنگ ایرانی و دیگر سوی فرهنگ اسلامی. هنگامی که او آهنگ سرودن اثر خود را داشته، نزدیک به چهارصد سال از ورود اسلام به ایران می گذشته است و بی گمان اندیشه های اسلامی در اثر وی تأثیر داشته؛ بنابراین بدون بررسی اندیشه های اسلامی، که دو روش معتبر کلامی معتزله و اشاعره از تجلّیات آن است ، شناخت فردوسی امکانپذیر نیست. به جز اندیشه های اسلام...