دکارت در نوشته‌های کلامی خود، دو فرضیه‌ی گیج‌کنندۀ به ‌هم ‌پیوسته را به ‌پیش می‌برد: فرضیۀ1) خداوند آزادانه حقایق ازلی را می‌آفریند (یعنی آموزۀ خلقت)؛ فرضیۀ2) حقایق ازلی بالضروره صادق­اند. بنا به فرضیۀ نخست، خداوند آزادانه برمی‌گزیند که کدام قضایا ضروری باشد، کدام محتمل و کدام ممکن. اما آموزۀ خلقت دکارت قبول فرضیۀ دوم را دشوار می‌سازد، زیرا مستلزم آن است که خداوند می‌توانسته است ‌ــ با ایجاد مج...

یکی از موضوعات اساسی در فلسفه و کلام اسلامی اثبات وجود خداوند و صفات اوست و استدلال های عقلانی گوناگونی در این باره وجود دارد. شکی نیست که روایات اسلامی، مخصوصاً روایات ائمه علیهم السلام، به برهان و استدلال عقلی بر وجود خدا و صفات او، نیز اهمیت خاصی داده اند. در این میان امام رضا علیه السلام در شرایط خاصی قرار داشته و با پیروان مذاهب مختلف در مورد وجود و صفات خداوند مناظرات بسیاری داشته اند. ت...

مقدمه: ادراک فرد از خداوند شرط اساسی و پایه شکل گیری روابط انسان با محیط اجتماعی اوست. در واقع شناخت آگاهانه و درک عمیقتر افراد از خداوند در رفتار و کیفیت تعاملات روزانه آنها تاثیری بس شگرف خواهد داشت. مطالعه حاضر با هدف تعیین ابعاد ادراک از خداوند در بیماران همودیالیزی شهر قزوین انجام شده است. روش کار: مطالعه حاضر به شیوه مقطعی بر روی 100 نفر از بیماران همودیالیزی مراجعه کننده به مرکز آموزشی ...

اولین گام برای کاربست یک مفهوم قرآنی دست یافتن به درکی درست و همه جانبه از آن است؛ مفهوم آرامش از این قاعده مستثنی نبوده و برای عینیّت بخشی و بهره مندی از ثمرات آن نیازمند داشتن خوانشی روشن از آن هستیم؛ مقاله حاضر رسالت خویش را درکنکاش پیرامون «آرامش در قرآن» و ارائه خوانش پیش گفته تعریف نموده است؛ برای تحقق این امر ابتدا به شناسایی، استخراج، تبیین و نهایتا تدوین معادل های قرآنی این مفهوم پرداخت...

در این مقاله دیدگاه های دو عارف بزرگ مسلمان و مسیحی، یعنی ابن عربی و مایستراکهارت بررسی شده است.مؤلف پس از بررسی اجمالی زندگی و آثار این دو عارف بزرگ، به تبیین تشابه آرای آن دو در حوزه مابعدالطبیعه، خدای متعال و چگونگی خلقت عالم به دست خداوند و غایت آفرینش و موادی از این دست می پردازد. مؤلف ضمن بررسی قوس صعود و نزول، مقوله فنای آدمی را در خداوند تحلیل می کند. ابن عربی کلید رستگاری انسان را همان...

در پی جویی نگرش بازتابیده در قرآن کریم به موضوع ادراک و فهم، با حوزۀ معنایی گسترده ای روبه رو می شویم که در آن مفاهیم متعددی به یکدیگر پیوند خورده اند. از مفاهیم بنیادین این حوزه، «تدبّر» است. افزون بر آیات متعدد قرآن که با کاربرد تعابیر مختلف از لزوم تدبّر گفته اند، در چهار آیه از قرآن کریم نیز با کاربرد هم ریشه های واژۀ تدبر، از این عمل همچون یک تکلیف، یا حتی غایت نزول قرآن یاد می شود. بناست که...

مسئلة منطقی شر، که از سوی کسانی چون مکی ارائه شده است، ادعا می‌کند که میان علم، قدرت، و خیرخواهی مطلق خداوند و وجود شر در عالم ناسازگاری منطقی وجود دارد. پلانتینگا برای حل این مسئله از اختیار انسان و مفهوم شرارت جهان‌گیر کمک می‌گیرد؛ وی می‌‌خواهد نشان دهد که ممکن است خداوند علی‌رغم قدرت مطلق خویش، به ‌سبب مختاربودن انسان و مبتلابودن وی به شرارت جهان‌گیر، نتوانسته است جهانی بیافریند که حاوی هیچ‌...

مسیحیت به عنوان دینی بزرگ همواره موضوع توجه متکلمان مسلمان بوده است . در ایننوشتار ضمن بررسی مباحث عمدۀ مسیحی در متون کلامی اسلامی تا قرن ششم هجری، بهنوع نگاه و موضع گیری های متکلمان اولیه به عنوان طلیعه داران گفتگوی ادیان اشاره خواهیمکرد. متکلمان مسلمان با تکیه بر معلومات کسب شده از قرآن کریم، با دلایل و روش هایمختلف به نقد عقاید و آموزه های مسیحی پرداختند . گروهی از متکلمان متن اناجیل رامعیار...