بی‌بی‌کوکب بختیار دختر نصیرخان سردار جنگ بختیاری و همسر فتحعلی‌خان سردار معظم بختیاری یکی از زنان فرهنگ‌دوست و دانش‌پرور تاریخ معاصر ایران می‌باشد. او نخستین بانوی ایرانی است که با مسافرت به اروپا و بازدید از شهرها و کشورهای مختلف خاطرات و وقایع سفر خود را به رشته‌ی تحریر درآورد. این بانوی ادب‌دوست در سفرنامه خود نشان داده است که فریب مظاهر و ظواهر عوام فریب فرنگستان و مغرب زمین را نخورده و در ...

مقاله درصدداست چگونگی بهره مندی مرحوم سید احمد فردید را از ارائ.حافظ و هیدگرنشان دهد. فردیدکه درمقاله ازاوبا عنوان حکیم انسی نام برده شده است با تکیه برهستی شناسی ویژه حافظ که در ژرفای روحیه ایرانی جای دارد به هیدرگر متفکری وجودی راگزیستنسیالی، رجوع می کند و با استفاده ازقوت میثه ی اندیشه تحلیل های عمیق وی از جریان اندیشه در مغرب زمین می کوشتد میان غنایمعنایی تفکر حافظ تاملات دامن کستر پدید آور...

مشهور است که اساسی ترین اختلاف کلام و فلسفه در روشی است که دو علم در رسیدن به اهداف برگزیده اند . کلام مسیحی نیز از این امر مستثنی نبوده است.متکلمین مسیحی در توجیه و تبیین عقاید دینی خود به استدلالهایی متوسل شده اند که از نقاط ضعف بارزی برخوردار است .از همان ابتدا هم چه درمیان متکلمین و چه فلاسفه مغرب زمین بحثهای مفصلی درگرفت که هیچکدام منجر به حل کامل و دقیق مناقشه نشد . یکی از تفکرات اساسی که...

طرز نگرش غایت انگارانه که از زمان ارسطو به بعد بر اندیشة مغرب زمین سیطره یافت در دوران جدید از جانب بینش مکانیسنی به حاشیه رانده شد و شناخت علمی محدود به شناخت علیت فاعلی گردید، به‌گونه‌ای که واژة علت مترادف با علت فاعلی شد. کانت با طرح زمینه‌هایی برای نوعی از امکان برای علیت غایی در دو نقد اول و دوم، در نقد سوم خود جایگاه معینی برای نگرش غایت انگارانه در زیباشناسی و در قلمروی موجودات زنده آلی ...

اصطلاح «نقشه جامع علمی کشور» که احتمالاً برگرفته از واژه انگلیسیScience and Technology (S&T) Roadmap است شاید اندکی بیش از یک دهه است که در ایران رواج یافته است. این روش در کشورهای غربی از حدود سه دهه پیش به این سو به کار گرفته شده است. به این ترتیب به نظر می‌رسد این روش (فناوری) در فاصله زمانی کوتاهی پس از بهره‌گیری از آن در مغرب زمین، به جامعه علمی ایران معرفی شد و اقدام برای بومی‌سازی آن با ج...

759 ه) برمیگردد - 749 ه) و ابوعنان (حک: 749 - اوج اقتدار خاندان مرینی به دوره ابوالحسن(حک: 731که از نظر سیاسی سلطه آنان نه تنها بر مغرب اقصی، مقر پیشین این خاندان، بلکه بر مغرب میانه ونزدیک و حتی بخش هایی از اندلس نیز بسط یافته بود. سلطه مرینیان بر سواحل طولانی دریایمدیترانه در این دوره، موقعیت جغرافیایی مغرب را به عنوان دروازه تجارت اروپا و آفریقا ارتقا داد وموجب گردید تا مسلمانان و مسیحیان در...

شکل‌گیری و تطور «زاویه» به مثابه یک نهاد اجتماعی- سیاسی در مغرب اسلامی موضوعی درخور بررسی است. زاویه «دلاء» یکی از مشهورترین و مهم‌ترین این زاویه‌ها بود که در قرن دهم هجری به دست شاخه‌ای از بربرهای برانس صنهاجه تأسیس شد. هدف اولیه از تأسیس این زاویه، ترویج تعالیم طریقت صوفیانه شاذلیه و پاسداشت سنت اطعام فقرا و مسافران بود، اما این نهاد خیلی زود به مرکز علمی مهمی تبدیل شد و در شکوفایی علمی مغرب ...

ادریس بن عبدالله از سادات حسنی و نوادگان امام حسن مجتبی× در سال 169 قمری بعد از شرکت در قیام خونین حسین بن علی، مشهور به صاحب فخّ، متواری شد و به سوی مغرب رفت. وی در مغرب اسلامی در مراکش و قسمتی از الجزایر کنونی، اولین دولت مستقل شیعی را تشکیل داد که به نام او موسوم شد و در مدتی کوتاه، تمدنی را در مغرب پایه گذاری کرد؛ تمدنی که هرچند عمری کوتاه داشت، آثار فرهنگی آن تا امروز باقی مانده است. به دلا...

دولت ادریسیان، اولین دولت شیعی پس از دولت معصومان: در تاریخ اسلام است. این دولت در اواخر قرن دوم هجری در مغرب تأسیس شد و تا قرن چهارم استمرار یافت؛ در بخشی از عمر سیاسی خود استقلال سیاسی خود را حفظ کرد و در زمینه تمدنی، عصری طلایی را پشت سر گذاشت که آگاهی از آن به نقش شیعیان در بنای تمدن اسلامی کمک می‌کند. وضعیت و نقش این دولت در برپایی تمدن اسلامی خصوصاً در مغرب اسلامی مسأله این پژوهش است که با...

سرزمین مغرب اسلامی و اندلس از سرزمین‌های قدیمی و سنتی جهان اسلام و جزء لاینفک تاریخی آن محسوب است. شمال آفریقا سرزمینی وسیع و بسیار حادثه‌خیز بود؛ چرا که به‌خاطر وسعت و بافت جغرافیایی و همچنین دوری نسبی از حوزه مرکزی و شرق اسلامی، مکرر پذیرای جریان‌های متعدد موافقان و مخالفان سیاسی و مذهبی وضع موجود بود. خوارج، اسماعیلیان و علویان با همراه‌کردن ساکنان بومی بربر و قبایل آن سامان، تأثیرات و تحولا...