معماری بیش از آن‌که محصول تصمیم یک یا چند فرد باشد، محصول فرهنگ جامعه است. بسنده کردن به شناخت کالبد و جسم معماری و غفلت از پیوندهای آن با فرهنگ به سطحی‌نگری در تاریخ معماری می‌انجامد. تاریخ فرهنگی رویکردی در تاریخ و تاریخ معماری است که اگر به مطالعات تاریخ معماری ایران وارد شود، می‌تواند آن را ژرف‌تر و برخی از زوایای تاریک آن را روشن کند. در این مقاله، نخست رویکرد تاریخ فرهنگی را، از طریق برر...

با نگاهی به معماری مدرن در کشورهای ترکیه و ایران، گفتمان «خانه مدرن» بخش عمده‌ای از فرهنگ معماری این دو کشور است. آرمانگرایان معماری مدرن در غرب، معماری مسکونی را جوهره معماری مدرن معرفی می‌کردند و آن را موضوعی مهم و قابل توجه می‌پنداشتند و طبیعتا این دیدگاه در فرهنگ معماری ترکیه و ایران در اوایل قرن بیستم تاثیرگذار بوده‌است. لذا بررسی تاثیرات معماری مدرن بر معماری مسکونی این کشورها و علت بروز ...

پس از حمله مغول، به علت ویژگی های خاص جامعه ایران، عرفان و تصوف در جامعه رواج پیدا کرد و آموزه های عرفانی در تمامی بخش های جامعه گسترش یافت به طوری که عرفان را می توان ارزشی مؤثر بر هنر‏ دوران تیموری به شمار آورد که از طریق عوامل مختلفی بر آن بازتاب یافته است. با توجه به این موضوع، هدف این پژوهش بیان چگونگی پیوند عرفان اسلامی و هنر در دوره تیموری، به علت رواج تصوف در این دوره، از طریق بررسی ویژ...

سبک شناسی معماری ایرانی کاستی¬ها و ناگفته¬های بسیار داشته است. شیروان یکی از شیوه های معماری اسلامی ایران در شمال آذربایجان است که تا کنون در ایران به کفایت معرفی نشده است. همچنین در جمهوری آذربایجان، به دلیل تأثیر نظام فکری- سیاسی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی سابق، سبک شناسی معماری اسلامی گسسته از تاریخ و هنر ایرانی و فرهنگ اسلامی تحلیل و بررسی شده است. بررسی آثار معماری به جای مانده از شیو...

براساس نظر بسیاری از محققان، مقبرۀ رکنی عالم که در دورۀ سلاطین تغلقی بنا شده است، پایه گذار سنت مقبره سازی هند محسوب می شود، سنتی که بعدها با ساختن مقبرۀ تاج محل به اوج شکوفایی خود می رسد. در باب نفوذ روح معماری ایرانی در بناهای هندی به خصوص تاج محل بحث های بسیاری شده است، اما آنچه نیاز به تحقیق و بررسی بیشتر دارد، ریشه های تأثیرگذاری معماری آرامگاهی ایران بر مقابر متقدم هندی است، چراکه معماری ...

تأملی در ادبیات متذکر به مفاهیمی چون «سنت »، «نوگرایی» و «مدرنیسم» درمعماری ایران بیانگر خلط برخی مباحث و معادل گزینی های ناکارآمدی است که همچون همیشه ناشی از مستور بودن و یا مستور نگه داشتن مبانی نظری و فکری آثار معماری و شهری برای جامعه است. در جهت ارائه درآمدی بر تعیین مرزها و حدود و چگونگی تأثیر آراء و نظریات مختلف بر معماری گذشته و معاصر ایران ، مقاله حاضر به بررسی موضوعاتی در ارتباط با مف...

قضاوت در خصوص آثار معماری به شکل های گوناگون صورت می پذیرد و اختلاف نظرهای زیادی در مقام قضاوت مشاهده می شود. تفاوت در اظهارنظر در خصوص زیبایی آثار معماری یکی از موضوعات بحث برانگیز در معماری معاصر ایران است. موضوعی که سبب می شود در بسیاری از موارد، اختلاف نظرهای قابل توجهی میان متخصصین و طراحان از یک سو، و مردم و دیگر گروه های بهره بردار از سوی دیگر به وجود آید. در این پژوهش ضمن تحلیل ادبیات ت...

معماری معاصر ایران، به باور بسیاری، با معضلات و چالش­هایی روبرو است. تبیین دلایل این معضلات،  علیرغم حضور معماری در زندگی اجتماعی، کمتر از منظر جامعه­شناسی بررسی شده است. نظریۀ «میدان» بوردیو از  نظریاتی است که در حوزه جامعه­شناسی هنر مطرح شده و امکان تحلیل حوزه­های مختلف هنری را مهیا کرده است. واکاوی و تلاش برای صورت­بندی میدان معماری معاصر ایران مطابق با این نظریه، موضوع مطالعه این پژوهش است....

هویت یکی از مهم ترین مسائل امروز جامعه جهانی است. رنگ باختن مفهوم هویت، مختص حوزه معماری نمی باشد؛ همچنان که این ضعف درحوزه های مختلف مشهود است. همسو با این نظریه، صاحبنظران معماری معتقدند، بحران هویت، معماری معاصر ایران را در برگرفته و تلاش های فراوانی جهت یافتن راه های خروج از این بحران صورتگرفته است. یکی از مهم ترین راهکارهای خروج از بحران، باز شناخت مؤلفه های هویت بخش معماری ایرانی می...

چکیده   دیوارنگاری در این مقاله صرفاً به نقاشی های فیگوراتیو با تکنیک فرسک یا تمپرا اطلاق نمی شود؛ بلکه بررسی رابطه بین اثردیواری با محیط، معماری و مخاطب بعنوان سه عامل ارزش­گذار در دیوارنگاری مورد نظر بوده است. ارتباط دیوارنگاره­های اسلامی با معماری، محیط، مخاطب و چیستی عوامل موثر در ارتقائ یک اثر، از مرتبه تزیین به اثری دارای اصالت­های هنری سوال اصلی این پژوهش بوده است. در این مقاله، به جایگاه...