در مباحث نفس شناسی فلسفه اسلامی، قوه خیال به عنوان یکی از قوای باطنی انسان، حافظ و مدرِک صورت های خیالی بوده و کارکردهای معرفت شناختی، انسان شناختی و معاد شناختی دارد. ملاصدرا، برخلاف فلاسفه پیشین، با اثبات تجرد قوه خیال، آن را یکی از اصول بنیادین اثبات معاد جسمانی قرار می دهد. در این پژوهش با استخراج مبانی فلسفی اثبات تجرد قوه خیال، به بیان ادله آن و فروعاتی که نتیجه تجرد این قوه است، پرداخته ش...

معاد و سیر الی الله مهمترین حقیقت فرا روی انسان است بنابراین پرداختن به آن موجب زیادت قرب و مرضّی پروردگار عالمیان است. سرّ غموض و پیچیدگی فهم معاد به این است که از ماوراء عالم حس حکایت می کند، بنابراین تلاش و اصرار بر ارائه تفسیری حس گرایانه و دنیایی از معاد،ناشی از عدم معرفت به کنه این مسأله است. مجرد قیاس و برهان نیز راهگشا نیست ،پس به ناچار برای فهم آیات قرآنی معاد باید به روایات معصومین و...

با وجود اینکه مسئله معاد جسمانی مورد پذیرش اندیشمندان اسلامی است ولی مسئله کیفیت جسم در معاد جسمانی از مسائل مورد اختلاف بین آنهاست اکثر متکلمان از جمله خواجه نصیر بر این باورند که بعد از مرگِ بدن دنیوی، ومتفرق شدن اجزای این بدن، به وسیله اراده و قدرت خداوند اجزای متفرق شده جمع می گردد و بدن اخروی ساخته می شود و عود ارواح بر این ابدان صورت می گیرد، و کیفیت جسم همان کیفیت اجزای پراکنده خواهد بود....

اعتقاد به معاد و قیامت، یکی از اصول مسلّم ادیان توحیدی و به‌خصوص دین اسلام است؛ به‌طوری‌که نزدیک به یک‌سوم آیات قرآن به معاد اختصاص‌یافته است. مفسران آیات قرآن را حمل بر ظاهر آن‌ها نموده، آن‌ها را انذار، وعده‌ووعید خداوند می‌دانند؛ اما عارفان با توجه به تأویل آیات، باطن آن‌ها را گویای مفاهیم دیگری می‌دانند. در همین راستا، امام خمینی نیز آیات معاد را تأویل نموده است؛ او قبر را عبارت از ملکات انسا...

هدف کلی : عالم مثال و نقش آن در معاد جسمانی . اهداف جزئی : 1 - رابطه رویا با معاد جسمانی و عالم مثال . 2 - رابطه معراج جسمانی با عالم مثال و معاد جسمانی . 3 - رابطه طی الارض با عالم مثال . 4 - رابطه تجرد نفس و معاد جسمانی . 5 - اثبات معاد جسمانی ا زطریق عالم مثال . 6 - نقش عالم مثال با تجسم اعمال . 7 - تبیین ارتباط عالم مثال با سوال قبر. 8 - تبیین لذت و الم عقلی در جهان آخرت . 9 - تبیین احوالات...

نظریه‌ی معاد جسمانی یکی از مسائل مهم علم کلام است که فلاسفه‌ی اسلامی تلاش کرده­اند تا بر اساس نظریات فلسفی خویش، آن را اثبات و کیفیت آن را بیان کنند. صدرالمتألهین در تبیین این نظریه، بر اساس مبانی خاص حکمت متعالیه، مسیری را پیموده که مورد پذیرش فلاسفه‌ی متأخر قرار گرفته است. به نظر نگارنده، نظریه‌ی ملاصدرا با همه‌ی مزایایی که دارد، دارای ابهامات و نقایصی است که در این مقاله به آن‌ها اشاره می­شو...

پژوهش حاضر به شیوه ی تحلیلی-توصیفی،بررسی عوامل معادگریزی و راه های برون رفت از آن در آموزه های علوی و با تکیه بر نهج البلاغه است. در این راستا غالب تحقیقات صورت گرفته در باب اثبات معاد در قرآن، اعتقاد به معاد و آثار تربیتی ای که این اعتقاد در زندگی فردی و اجتماعی دارد را مطرح کرده اند. امّا این تحقیق بر آن است تا ابتدا به اثبات معاد در نگاه امام علی (ع) بپردازد، زیرا برای ورود به هر بحثی ابتدا ن...

  یکی از مباحث مهم مورد اختلاف ابن­سینا و ملاصدرا در علم النفس، مبحث تجرد خیال است. گرچه ابن­سینا در بعضی از آثار خود مانند المباحثات با تردید و تحیر، تجرّد خیال را مطرح نموده است، ولی با توجه به مبانی او، که عقل را فقط مدرِک کلیات می­داند و هر نوع ادراک جزئی را به قوای جسمانی نسبت می­دهد، نمی­تواند به تجرّد خیال معتقد باشد، لذا در کتاب النجاه تصریح می­کند که ادراک خیالی، ادراکی مادی و جسمانی است،...

    مسئله معاد، به ویژه معاد جسمانی، از دیرباز مورد توجه فلاسفه و متکلمان مسلمان بوده است؛ و از آن‌رو که حیات اخروی انسان از امور غیبی است برای تبیین عقلانی آن با دشواری روبه‌رو بوده­اند، به گونه­ای که برخی از متکلمان مرگ را نابودی و معاد را مصداق اعاده عین معدوم پنداشته، از آن‌رو که به حیات اخروی باور داشته‌اند آن را جایز شمرده­اند. برخی دیگر نیز مرگ را تفرق اجزای مادی بدن دانسته، با تمسک به آ...

بیان کیفیت «معاد جسمانی» یکی از مسائل معرکهآرا و پرچالش در بین مسایل کلامی و فلسفی است. گروهی کیفیت آن را در معاد جسمانی عنصری منحصر دانسته و برخی آن را به تقلید وانهاده و در نهایت حکمت متعالیه به بیان کیفیت آن با اصول تمهیدی خود به تبیین پرداخته است. حکیم آقاعلی مدرس به عنوان حکیم متعالی، سعی دارد بدون هیچ تغییری در مبانی صدرایی تصویری ابتکاری از کیفیت معاد جسمانی ارایه دهد که حاصل منطقی دیگری...