دولت – شهر پیامبر اسلام اصطلاحی است که به جامعه سیاسی جدید التاسیس مسلمانان در شهر یثرب اطلاق می شود این نوع از ساخت سیاسی /حقوقی متعاقب هجرت پیامبر اسلام در سال 622 م . بدان شهر شکل گرفت و به همین لحاظ درتاریخ اسلام با عنوان شهر پیامبر ؛ مدینه النبی نامیده شده و شهرت یافت این مقاله تفسیر گونه ای است که بر سندی سیاسی از پیامبر اسلام که دراوایل هجرت به یثرب تهیه و به تایید مهاجر و انصار و دیگر ش...

در متن قرآن کریم واژه‌های پیچیده‌ای وجود دارد که هر کدام در بافت‌های مختلفی به‌کار رفته‌اند. یکی از آنها «فرقان» است. مفسرّان مسلمان متقدم و متأخر کوشیده‌اند با مسلّم گرفتن منشأ عربی این واژه، برای آن معانی گوناگونی مانند کتاب، تورات، انجیل و تمایز میان حق و باطل در نظر بگیرند. اما دانشمندان غربی برخلاف مفسران مسلمان، با تکیه بر روش‌های ریشه‌شناختی تطبیقی زبان‌های سامی، ریشه عربی برای این واژه قا...

اشاره‌اى به سازگارى‌ها و ناسازگارى‌ها اسلام و دمکراسى و ارائه خطوط اصلى براى فهم رابطه اسلام و دمکراسى است. نویسنده نخست به ذکر دلایل موافقان سازگارى اسلام و دمکراسى پرداخته و دلایل آنان را استدلال به آیاتى که بر اختیار و حق انتخابگرى و آزادى عقیده براى انسان دلالت دارد، آیات و روایاتى که حاکى از اهمیت تعقّل و خردورزى است، خاتمیت دین اسلام، بیعت و اجماع و آیات شورا برشمرده و سپس به دلایل مخالفان...

چکیده یکی از اجزاء قرآن کریم «سوره» است که در قول و فعلِ خدای حکیم به عنوان واحدی منسجم، تشخّص یافته است. به همین سبب ضرورت دارد در دانش «تناسب آیات» به کشف و تبیین انسجام و تناسب درونی آن پرداخته شود. بررسی دقیق و تدبر عمیق در مجموع سوره­ واحد، وجوه متعددی از تناسب در آیات و سیاق­ها را نمایان می­سازد. اهم وجوه تناسب در گستره سوره­ واحد طی دسته­بندی جامع عبارت است از «تناسب ادبی»، «تناسب موضوعی»،...

    برخی با عنایت به آیات و احادیثی که در ذم شعر و شاعری امده است،به ویژه خواندن آن در مسجد و یا شب جمعه،آن را مکروه دانستنند و بنابراین در صدد مخالفت با شعر و شاعری برآمدند.برخی نیز از ان تبری جسته و تنها با شعر تعلیمی بسنده کردند،حال آنکه سرودن شعر از اصل حرام یا مکروه نبوده و اگر مدتی هم از آن جلوگیری شده،به سبب جریان شعر در بدگویی و غزلهای رکیک بوده است.تحقیق حاضر نشان می دهد شعر نه تنها ...

آیه 22 سوره انبیاء«لَوْ کَانَ فِیهِمَا آلِهَه إِلاَّ اللَّهُ لَفَسَدَتَا» از منظر مفسران، متکلمان و فلاسفه‌ی فریقین یکی از ادله‌ی عقلی و نقلی برای اثبات توحید و از مصادیق پیوند عقل و دین محسوب می‌گردد. قیاس موجود در آیه به صورت یک قیاس استثنایی است که در آن با نفی تالی، نفی مقدم نتیجه گرفته می‌شود. اختلاف نظر محققین در مدلول آیه، در بیان ملازمه موجود در مقدمه اول قیاس (اگر در جهان چند إله وجود داشته باشد، جهان به ...

تحلیل گفتمان انتقادی«نورمن فرکلاف» یکی از نظریات مهم در حوزۀ گفتمان­کاوی است که ضمن بیان رابطۀ میان ملاک­های درونی و بیرونی متن و با تکیه بر اشکال زبانی و نشانه­ها، درتلاش است قدرت مسلّط جامعه­ و فضایی را که اثر ادبی در آن شکل گرفته از طریق سه محورِ «توصیف»، «تبیین» و «تفسیر» مورد واکاوی قرار داده و نوعی مفهوم ایدئولوژیک را در ورای متن، بازخوانی ­کند؛ لذا با عنایت به اهمیت آیات تحدّی در مبحث إعجاز...

بازشناسی الگوهای جنگ روانی در نبردهای پیامبر اسلام[1] عبداللّه متولی[2] محسن بهرام‌نژاد[3] چکیده گزارش‌ها درباره حرکت‌های جهادی به انگیزه حفاظت از دعوت و گسترش اسلام، از بخش‏های برجسته تاریخ اسلام هنگام سکونت پیامبر در مدینه میان گروه‌های قبیله‌ای شبه جزیره عربستان بود. جنگ‌ها و برخوردهای فراوانی میان مسلمانان و گروه‌های گوناگون مشرکان نزدیک به سیزده سال اقامت پیامبر در مدینه رخ داد؛ هنگامی که ا...

« شفاعت» یکی از باورهای کلامی مشترک میان مشرکان، یهود و مسلمانان است. در میان مسلمانان، این باور جایگاه مهمی به خود اختصاص داده است.از گذشته های دور میان عالمان و مفسران مسلمان در باره پذیرش شفاعت مسلمان گناه کار ، اختلاف بوده است. برخی یکسره از در انکار شفاعت بر آمده و برخی آن پذیرفته اند .گفتنی است این دورویکرد بر تفسیر آنان از آیات شفاعت اثر گذار بوده است. به نظر می رسد هریک از رویکردهای مذک...

  چکیده گاهی تکرار واج‌ها و هجاها با اندیشه و مفهوم مولف تناسب دارد و به همین سبب برجستگی و تشخص در کلام و متون ادبی ­را افزون و مخاطب را جذب می­کند. تکرار صامت­ها و مصوت­ها تحت عنوان هماهنگی آوایی، قدرت القای معانی خاصی را دارند که زبان­شناس فرانسوی موریس گرامون به این مسأله پرداخته و ابراز داشته است که شاعر و نویسنده با به کارگیری واژگانی که از وا...