مکان‌های روستایی همانند دیگر مکان‌های جغرافیایی فضاهایی به‌شدت جنسیتی هستند و تمامی رفتارها و عملکردها بازتابی از نگرش‌ها، عقاید و دیدگاه‌های در خصوص جایگاه و نقش‌ها و وظایف دو جنس است. پژوهش حاضر با تکیه بر تحلیل جنسیتی به‌دنبال شناخت تأثیر فضاهای جغرافیایی حاکم بر روستاها بر نوع نگرش به کار زنان و مشارکت آنان است. روش به کار رفته در تحقیق، پیمایشی ـ توصیفی است و داده‌ها از طریق پرسشنامة محقق‌...

تمثیل و کاربرد آن در ادب پارسی سابقه‌ای دیرینه‌ای دارد و یکی از کسانی که از این توانمندی ادب پارسی توانمندانه استفاده کرده است مولانا جلال الدین محمد بلخی است. او با شوقی وافر و شوری عارفانه می‌خواهد عرفان عملی را به مریدان و شیفتگان راه طریقت و حقیقت آموزش دهد و در این رسالت خطیر خویش برای بیان مفاهیم والا از تمثیل بهره جسته است. وی مفاهیم ژرف و عمیق عرفانی را درقالب قصه‌ها و حکایات شیرین بیان...

مثنوی و اشعار مولانا دارای دو جنبه عام و خاص است که جنبه عام شامل حکایات و تمثیلات است و جنبه خاص معناشناسی است. اشعار و آثار مولانا ازآبشخور قرآن بهره گرفته و جاودان مانده است. یکی از خصوصیات منحصر به فرد  اشعار مولانا که همواره انسان را شیفته خود می­کند، طرز بیان مسایل تعلیمی و اندرزی است. به جراّت می­توان گفت که     مهم­ترین موضوع در آثار مولانا و به ویژه مثنوی، عناصر تعلیمی- تربیتی، اخلاقی و...

ولدنامه، نخستین مثنوی است که سلطان ولد (623-712 ق./ 1226-1313 م./ 605- 691 ش.) فرزند و جانشین مولوی (متوفای 672 ق./ 1274 م./ 653 ش.) آن را به‌ خواهش مریدان خود سرود. سرودن این مثنوی-که در حدود ده هزار بیت می‌باشد- در اول ماه ربیع الاول‌ سال 690 ق./ یازدهم مارس 1291 م./ بیست و یکم اسفند 669 ش. شروع و ختم آن، در جمادی الآخر همین سال بوده است. این مثنوی، از آنجا که قدیمی‌ترین و صحیح‌ترین‌ سند تاری...

تحلیل گفتمان انتقادی روشی برای تحلیل متن است و جامع‌ترین الگو را در این زمینه، نورمن فرکلاف (1989) ارائه کرده است که در سه سطحِ توصیف، تفسیر و تبیین، رابطۀ متن را با بافت موقعیتی آن آشکار می‌سازد. با گسترش شیوه‌های جدید در تحلیل متون، بررسی متون کهن از این افق‌های تازه ضروری می‌نماید. هرچند متون عرفانی بیشتر با انگیزه‌های درونی و به دور از مبارزه با سیاست و اجتماع نگاشته می‌شدند؛ اما از تاثیر اج...

   غنا و پرمایگی عرفان و ادبیات ایران‌زمین باعث شده تا بسیاری از عارفان و شاعران در هر عهد و دوره‌ای ناشناخته و گمنام باقی بمانند. آن گونه که یا به طور کلی از آنان اطلاعات موثق و درخوری جز نام و نشانشان باقی نیست، یا در شرایط بهتر به شکل ناقص و جسته‌گریخته از خلال برخی متون به مختصری از احوال آنان می‌توان دست یافت. از این خیل کثیر، می‌توان به محمدتقی خویی، یکی از عارفان و شاعران عصر قاجار اشاره...

پرستش و تقدس از دیرباز در بین اقوام مختلف وجود داشته است و عبادت جایگاه ویژه ای در بین ادیان و مذاهب دارد. دین اسلام نیز در این خصوص مستثنا نبوده است و در این بین زیارت قبور، توسل نمودن و شفاعت خواستن از اهم امور دینی تلقی می شود و با توجه به خرده فرهنگ های موجود در بین اقوام و مذاهب، اشکال مختلفی از مراسم و مناسک را در بحث اعتقادات دینی می توان مشاهده کرد. مزارها و زیارتگاه ها با پذیرفتن خیل ع...

دیوان اشعار منسوب به امام علی، علیه‌السّلام، تاج آثار ادبی جهان عرب، سرشار از آموزه­های اخلاقی، تعلیمی و عرفانی است که بسیاری از شاعران و ادیبان مسلمان سعی داشتند تا با توجه به میزان درک و توانایی خود از این دیوان و آموزه­های آن خوشه‌چینی کنند و در مراحل گوناگون زندگی، آن را به کار بندند. شیخ اجل سعدی شیرازی، شاعر نامدار پارسی زبان، از جمله مریدان تفکر آن حضرت، توانسته­است بهره­مندی شایسته و درخ...

از متون عرفانی این گونه فهم می شود که مشایخ صوفیه به رغم گفته های مناقب نویسان از عنوان نمودن خرقعادت و کرامت غیر طبیعی و ناباورانه پرهیز می کردند و اصولاً در دوران اولیۀ پیدایش تصوّف، قدرت خارق-العادۀ اولیاء نقش چندان مهمی در جایگاهشان نداشت. اما رفته رفته با پیدایش سلسله های صوفیه این امر ازاین جهت که هر یک از آنان برای اثبات ح قانیت خویش از آن بهره می گرفتهاند، اهمیت فوق العاده ای می یابدو نوع...

سید شاه نعمت الله ولی از عرفای سده هشتم و نهم هجری وموسس سلسله نعمت اللهی است. احداث مقبره شاه ولی بی درنگ بعد از وفات او در نیمه قرن نهم هجری (840) و با حمایت احمد شاه بهمنی از مریدان شاه ولی، آغاز شده است. مهمترین بخش های این مجموعه به دوره های تیموری، صفوی و قاجار تعلق دارد. از جمله زیباترین و ارزشمندترین بخش بنا، تزیینات آن، به ویژه تزیینات ختایی و اسلیمی هسته اصلی است که در این پژوهش به ...