دوره حکومت کریم خان زند، آرامش و استقرار کوتاهی در ایام فترت پس از دولت صفویه محسوب می شود. وی گرایشات شیعی خود را به طور واضح نشان داد اما تلاشی هم در راستای احیای سازمان دینی دوره صفویه نکرد. در این دوره تا حدود زیادی اوضاع علمای شیعه بهبود یافت، شعائر و اماکن مذهبی مورد توجه و احترام زیادی قرار گرفتند. علمای شیعه با این که از موقعیت برتری نسبت به دوره افشاریه برخوردار شدند، باز هم فاقد قدرت ...

پایبندی واهتمام شیعیان بر مراسم عزاداری شهدای کربلا علاوه بر ماهیت مذهبی آن از ماهیتی اجتماعی نیز برخوردار بوده و مجموعه ای از مشخصات وویژه گی های اجتماعی ،فرهنگی ،تاریخی وسیاسی را در بر دارد.این امر به نوبه خود باعث شکلگیری ویاتاثیرگذاری این سنت مذهبی شیعی در ادبیات ،هنر ،روابط اجتماعی ،تحولات سیاسی ،وهمچنین نوع برداشت وفهم شیعیان هند از دین ومذهب شده است .در این مقاله سعی شده است تا با تاکید ...

موبدان زرتشتی از دوران باستان به هنگام اجرای بسیاری از نیایش ها و مراسم دینی، شاخه هایی از گیاهان را به نام برسم به عنوان نماد و نماینده ایزد موکل بر گیاهان (اَمرداد) به دست می گرفته اند. با وجود نقش بسیار مهم برسم در آیین های زرتشتی، تاکنون پژوهش مستقل و جامعی در این رابطه به انجام نرسیده است. این پژوهش می کوشد تا افزون بر متونی که تنها نام برسم در آنها ذکر شده، تنها متن مرجع آیین ها و سنت های ...

معرفت، صفت بارز روح انسانی است و عرفان از آغاز آفرینش، فراتر از مشخصات شناسنامه ای ملت ها، در عمق شناسه های فرهنگی ایشان نفوذ کرده است. عرفان اسلامی و ایرانی هم که شکل متکامل و پالایش شد ه ای از عرفان است دارای ابعاد و جنبه ها و سلسله رفتارهایی است. سماع یکی از آن رفتارهاست که از جایگاه ویژه ای برخوردار است. این مقاله روایتی است مختصر از آداب و مراسم سماع در عرفان اسلامی ایرانی.

توجه به مفهوم ارتباطات سنتی و پژوهش دربارة نقش آن در تحولات اجتماعی  ـ سیاسی شیعه می‏تواند، ضمن بازشناسی هویت اجتماعی شیعه، ما را به شناخت عمیق‏تر ابزارهای ارتباطی سنتی و کارکردها و قابلیت های آن در جوامعی با فرهنگ شفاهی، به ویژه جامعة ایران، رهنمون سازد. این مقاله می‏کوشد با توجه به منابع و مآخذ حوزة فرهنگ و ارتباطات، ضمن پرداختن به چگونگی نقش آفرینی و جایگاه ظرفیت‏های ارتباطات سنتی تاریخ اجتم...

کلیسا به عنوان نمادی مذهبی مفهومی در بردارنده ارزش های فرهنگی، اجتماعی و آیینی بوده که حاصل تعامل انسان با مظاهر رهبانیت در طول تاریخ است. این مناظر در برگیرنده، حافظ و بیانگر هویت و تاریخ آیینی یک منطقه و ساکنین آن هستند، از این رو بررسی ظواهر مذهبی و ارزش های آن اهمیت بسزایی دارد. در آثار فرهنگی آن، جلوه های آیینی با رویدادهای تاریخی و فعالیت های انسانی درهم آمیخته است. کلیسا از فعالیت گروهی ...

پژوهش حاضر در صدد است که به روش پیمایشی، رسانه ملی را در زمینه موضوعات دینی از منظر گروهی از روحانیون شهرستان اسلامشهر ارزیابی کند. توضیح آنکه، رسانه ملی به عنوان رسانه دینی جایگاه پراهمیتی در نظام‌ سیاسی و حکومتی ایران دارد. بسط نفوذ دین، ترویج و تبلیغ دین، بازتولید پیام‌های دین در قالب‌های جدید، ایجاد زمینه برای احساسات و تجربۀ‌ دینی، بسترسازی برای تحول روحی، از رسالت های رسانه ملی است که در ...

هدف از این تحقیق بررسی هویت ملی و مذهبی جوانان مشهدی (سن 18-24 سال) و تاثیر روابط اجتماعی بر آن می باشد. که جواب دادن به دو سئوال زیر را دنبال کرده است : -1 میزان پایبندی نظری و علمی جوانان به مذهب و ملیت چقدر است ؟ -2 روابط اجتماعی چه تاثیری بر هویت ملی و مذهبی جوانان دارد؟ بدین منظور تیپ ایده آل هویت ملی و مذهبی ساخته شد. (مجموعا چهار تیپ ایده آل، پایبندی نظری به مذهب ، پایبندی عملی به مذهب ،...

مراسم حکومت زنان در سه روستای «اسک» و «افوس» و «توچه غاز» در ایران گزارش شده است. این مقاله اهداف و چگونگی برگزاری این مراسم را در روستای اسک که در 90 کیلومتری شمال شرقی تهران واقع شده، با استفاده از اسناد و مدارک موجود و همچنین مشاهده مشارکتی توسط دانشجویان دختر گزارش می‏کند. در گذشته این مراسم دارای کارکردهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتی نظامی بوده است ولی امروزه بیشتر کارکرد اجتماعی آن به چ...

جشن‌ها و مراسمی که ریشه در اعتقادات مردم داشته و اجرای آن‌ها در طول سالیان تثبیت شده باشد، مراسم آیینی خوانده می‌شود. این‌گونه مراسم یا در معابد و محوطه‌های محدود معماری یا در فضاهای شهری و عمومی برگزار می شود. در این مقاله مراسمی که در حوزه شهری، به‌صورت جمعی و عمومی اجرا می‌شوند ، مدنظر است و تلاش می ک...