منطق پژوهشیِ استقرایی اساس بسیاری از شیوه‌های تحلیل محتوا ویکی از روش‌های متداول در پژوهش‌های علمی است. در این روش محقق مفاهیمی را به صورت هدفمند انتخاب و در قالب عناوین معینی ساماندهی می‌کند، سپس با مراجعه به داده‌ها و یافته‌ها به جمع‌بندی‌ای می‌رسد و نوعی توصیف را ارائه می‌دهد. مقاله حاضر کوشیده است با توجه به منطق استقرا، ادبیات اجتهادی یا شیوه گفتمان علمی شیخ طوسی را از طریق بسامدگیری واژه‌ه...

مباحث و مسائل فقهی و حقوقی مربوط به قصاص و احکام آن، در جمهوری اسلامی ایران، به دلیل تطبیق آن با نیازهای زمانه از یک¬سو و دور نشدن آن از احکام فقهی اسلامی از سویی دیگر از مباحث همیشه چالش¬برانگیز بوده است؛ لذا هرچند سالی یک بار شاهد تحولاتی عمیق در قانون مجازات اسلامی می باشیم و در همین راستا در این تحقیق به شیوه¬ی تطبیقی و مقایسه¬ای، به مقایسه¬ی میان قانون مجازات اسلامی جدید (1392) با قانون مج...

در این تحقیق، مبانی فقهی قابلیّت مطالبه ی خسارت تأخیر تأدیه از باب ضمانات قهری، قواعد عمومی معاملات، قواعد فقهی و ادلّه ی اصولی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. بر اساس این مبانی می توان گفت که پول صرفاً مالی مثلی نیست تا قواعد و آثار اموال مثلی در خصوص آن اجرا شود، بلکه میتوان با قیاس پول بر کالاهای تجاری، قیاس مماطله بر غصب، اتلاف مال غیر و فراهم کردن سبب ورود ضرر به دیگری، قواعد فقهی لاضرر، نفی...

پژوهش در اسباب اختلاف فقها، در فقه اهل‌‌سنت سابقه‌ای دیرینه دارد؛ دانشمندان اهل‌‌سنت از قرون اولیه اسلامی در صدد پاسخ به چرایی اختلاف صحابه و فقیهان، و ارائه دلیل و توجیه برای آن برآمده‌اند، اما این مسئله اساساً برای شیعیان که با حضور امامان معصوم(ع) و روشمند شدن اجتهاد توسط ایشان، کمتر دچار اختلاف شده بودند، مطرح نبوده است. در میان دلایلی که به عنوان اسباب اختلاف برشمرده‌اند، به اختلافات ناشی ا...

نوشته حاضر با الهام از روش هرمنوتیک قصدگرای اسکینر، پس از توصیفی اجمالی از زمینه ها و شرایط سیاسی و اجتماعی و بستر فکری شیعه در چارچوب فقه سیاسی، و معرفی فقهای معروف شیعه در این دوره به بررسی آرای سیاسی ایشان در متون فقهی شکل گرفته در فضای سیاسی متکثر ناشی از حاکمیت ایلخانان مغول و محیط فرهنگی نسبتاً مناسب برای طرح آموزه های فقهی - سیاسی مذاهب مختلف از جمله تشیع پرداخت است.

قرارداد استصناع یا سفارش ساخت به دلیل نیاز روزمره مردم به کالاهایی که به صورت آماده با ویژگی های مورد نظرشان یافت نمی شده، از زمان های قدیم مورد استفاده مردم بوده است؛ با این تفاوت که امروزه به صورتی گسترده تر از ساخت کالاهای سنتی و دست ساز مورد استفاده قرار می گیرد. همین امر یعنی استفاده وسیع مردم از این قرارداد در عصر حاضر، نیاز به تعیین حکم این قرارداد را چه از جهت حقوقی و چه از جهت فقهی روش...

ترجمه قرائت قرآن در نماز، یکی از مباحث فرعی مربوط به حوزه ترجمه قرآن است. درباره اصل ترجمه قرآن، عالمان و قرآ‌ن‌‌پژوهان، دیدگاههای مختلفی دارند، اما برایند و دیدگاه غالب دانشمندان فریقین در بحث ترجمه قرآن، به سمت جواز آن نشانه رفته است. به تبع جواز یا عدم جواز ترجمه قرآن، قرائت ترجمه حمد و سوره نیز از دیرباز هم در میان مفسران و هم در میان فقها مطرح ب...

در این پژوهش به بررسی چهار موضوع اصلی می پردازیم؛ این موضوع ها عبارتند از: منابع درآمد بیت المال، روش های توزیع بیت المال وحکم فقهی تقسیم بیت المال، هزینه های بیت المال و گستره ی منابع آن. هدف ما بازشناسی چیستی بیت المال و سیر تحول آن در اسلام از دیدگاه فقیهان مذاهب اسلامی است. شیوه ی پژوهش تاریخی و تحلیلی می باشد. گردآوری مطالب به صورت کتابخانه ای است. ناگفته نماند که در بحث پیش رو گریزی از بح...

اقدامات پزشکان در راستای درمان بیماران نه تنها مشروعیت، بلکه ضرورت دارد و واجب کفایی است. گاهی بیمار در اثر معالجه، تلف و یا دچار ضرر می شود، در آن صورت این سؤال به وجود می آید که آیا پزشک، ضامن است یا خیر. پاسخ به این سؤال نیاز به بررسی موضوع از جنبه های مختلف دارد. در این پژوهش که موضوع از دیدگاه فقه امامیه و مذاهب چهارگانه اهل سنت به روش توصیفی تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته، چنین به دست آمده ...

معنای ارث ان است که به بازماندگان متوفی اموال و حقوق های او به حکم قانونی می رسد در نظام حقوقی اسلام این نهاد به رسمیت شناخته شده و در قران به آن تصریح شده و در روایات معصومین نیز شرایط و تقریرات آن توضیح داده شده است بنابرین ارث یکی از مسائل مهمی است که در گذشته و حال مردم با آن سروکار زیادی داشتند و دارند ارث که حق قانونی و مسلم اقوام و نزدیکان می باشد به دلیل اختلافاتی که در میان فقهای اسل...