این پژوهش برآن است تا شیوۀ ­­قصه­ گویی را در داستان سمک ­عیار، با سه داستان عامۀ داراب­نامۀ بیغمی، ابومسلم ­نامه و اسکندرنامۀ نقالی بررسی و مقایسه کند. برای این کار با استفاده از الگوی چتمن، میزان مشارکت راوی در داستان سمک­ عیار و همچنین برخی از ویژگی­ های سبکی خاص در این اثر (زبان و فضای عامیانه و طنز و مطایبه) تحلیل و با آثار دیگر مقایسه می ­شود. نتایج نشان می­ دهد مشارکت و حضور راوی هنگام وص...

لوطی‌گری به‌عنوان میراث زوال یافتۀ عیاری و جوانمردی، در دورۀ قاجاریه اهمیت و جایگاه بالایی یافت و لوطیان در حیات اجتماعی و سیاسی این دوره نقش مهم و اساسی ایفا کردند. این گروه در آشوب‌های دورۀ مشروطه سهم چشمگیری داشتند. به علاوه در عرصۀ اجتماعی و به‌ویژه در ارتباط با ناآرامی‌ها و سرقت‌های شهری، عاملی تعیین‌کننده و مؤثر بودند. وضع نابسامان سیاسی و اجتماعی دورۀ قاجاریه و ناصری، مناسبات لوطیان با ک...

یکی از بن­مایه­های داستان­های عاشقانه جنگجویی معشوق است. در تاریخ اسطوره­ای و افسانه­ای ایران نام زنان و معشوقه­هایی چون گلشاه، سروخرامان، گردآفرید، عذرا و سنمبر را می­یابیم که درکنار عاشقان خود به صحنه نبرد آمده و چون مردان جنگجو از آنها دفاع می­کردند. این آثار بازمانده حماسه­های بزرگ یا بازآفرینی آنهاست و چنان در رمانس‌های عیاری و عاشقانه بسامد دارند که به‌صورت بن­مایه درآمده­اند. در این مقال...

مقالة حاضر به بررسی اخلاق اجتماعی و آداب و رسوم لوطیان در دورة قاجار می‏پردازد. لوطی‌گری بخشی از زنجیره‌ای است که، در نظر، با فتوت آغاز می‌شود و در اصناف بازار و عیاری نمود می‏یابد. هر‌چند این نمود خارجی نیز در دوره‏هایی تحول و توسعه می‌یابد اما، در سراشیبی زوال، تبدیل به لوطیان می‏شود و در سدة حاضر با ارجاع به متون مارکسیستی به لمپن‏ها تغییر شکل می‏دهد. برداشت‏های متفاوت و گاه معارض از اصطلاح...

«لوطی» و «لوطی‌گری» در فرهنگ و مناسبات اجتماعی شهری ایران، تاریخی دیرپا و بنیاد و آبشخور این پدیده اجتماعی و فرهنگی عمری به درازای تاریخ «جوانمردی» دارد. لوطیان به عنوان میراث زوال یافته «عیاری» و «فتوت» عامل همیشه حاضر در بسیاری از آشوب‌ها و حوادث سیاسی دوره‌ی قاجار، به‌ویژه حوادث مشروطیت بودند. پژوهش حاضر ضمن بررسی پایگاه اجتماعی لوطیان، کارکردهای آنان در دوره‌ی قاجار را مورد بررسی قرار داده ...